Δέκα αγαπημένα soundtrack του Μάριου Παππά

Νομίζω λίγα πράγματα έχουν τόσο μεγάλη επιρροή πάνω μου όσο ο κινηματογράφος. Η αγαπημένη μου όμως μορφή τέχνης - ίσως με μοναδική εξαίρεση την ποίηση - είναι σχεδόν ελλιπής χωρίς τη μουσική της, φέτα χωρίς ρίγανη. Παρότι δυσκολεύτηκα λοιπόν (τα τοπ μου αλλάζουν κάθε εβδομάδα) παραδίδω εδώ τα δέκα σχεδόν πάντα αγαπημένα μου soundtrack του κινηματογράφου.

10. Fargo
Ξεκινάω με το Φάργκο γιατί ήταν από τα πρώτα ορχηστρικά soundtrack που μου έκαναν εντύπωση. Μέχρι σήμερα δεν έχω βρει μουσική που να ταιριάζει περισσότερο με το τοπίο της ταινίας από ότι το soundtrack του Carter Burwell με τα κρύα, άγονα και δολοφονικά τοπία της περιπέτειας των αδελφών Κόεν. Ο συνθέτης μάλιστα βασίζει το κύριο μελωδικό μοτίβο της ταινίας σε ένα νορβηγικό παραδοσιακό τραγούδι προσθέτοντας στην σκανδιναβική εσάνς της Μινεσότα τον χειμώνα.

9. Amélie
Ίσως λιγάκι κλισέ αλλά δεν μπορώ να μην το συμπεριλάβω. Βλασφημία του ανωτέρου βαθμού. Ο Yann Tiersen έχει κάνει μαγικά σε αυτή την ταινία. Έχει πιάνο, έχει ακορντεόν, έχει ρυθμό, έχει συναίσθημα και είναι βαθιά, βαθιά γαλλικό.

8. Winona
Απίστευτα καλοκαιρινό, συναισθηματικό, ατμοσφαιρικό, ηλεκτρονικό και πολλοί άλλοι επιθετικοί προσδιορισμοί και γενικά το λατρεύω. Ένα δωράκι από τον συνθέτη - σκηνοθέτη The Boy (Αλέξανδρος Βούλγαρης) και την Δεσποινίς Τρίχρωμη που κάθε φορά που το ακούω φέρνει αλμύρα στο στόμα μου. Εύγε.

7. Marie Antoinette
Αυτό το soundtrack, σε αντίθεση με τα υπόλοιπα, δεν έχει σύνθεση. Πρόκειται για τραγούδια που διάλεξε η σκηνοθέτις Σοφία Κόπολα. Τα τραγούδια, pop και punk anthems της δεκαετίας του ‘80 και του ‘90 συνοδεύουν την αθωότητα, το χάος και την μοναξιά της προ-ενήλικης πρωταγωνίστριας μέσα στο παράδοξο background του 18ου αιώνα. Ένα ροζ, αφρώδες και μεθυστικό mixtape για την έφηβη βασίλισσα με γεύσεις από New Order έως The Cure, ακόμα και λίγο κλασσικό μπαρόκ για γαρνιτούρα.

6. Howards End
Ο Richard Robbins συνθέτει ένα περίτεχνο fin de siècle - εμπνευσμένο soundtrack σαν φτιαγμένο από δαντέλα, που από την πρώτη στιγμή με χτύπησε άγρια. Στον δίσκο περιλαμβάνονται κομμάτια του Percy Grainger εμπνευσμένα από την βρετανική λαϊκή μουσική της εποχής. Τσάι, πορσελάνη και ταξικές αναταραχές για να γουστάρουμε.

5. Brokeback Mountain
Από τους αγαπημένους μου μουσικούς γενικά και τρομακτική ιδιοφυΐα, ο Gustavo Santaolalla μεταφράζει στην εντέλεια τους μεσογειακούς και λάτιν ήχους που συνήθως κατέχει σε western μουσική που σπαράζει την καρδιά. Λιτό και απέριττο, χτυπάει βαθιά με κάθε χορδή που δονείται, σαν παλμός. Δικαίως το Όσκαρ.

4. The Grand Budapest Hotel
Για την εκκεντρική έως παράξενη και άκρως συμμετρική ταινία του Anderson, ο Alexandre Desplat υφαίνει ένα αριστούργημα με ρυθμό και φινέτσα σε παστέλ χρώματα. Χρησιμοποιώντας στοιχεία από την παραδοσιακή μουσική της Ρωσίας κατασκευάζει την τέλεια μουσική ατμόσφαιρα για την φανταστική δημοκρατία της ανατολικής Ευρώπης όπου η ταινία λαμβάνει μέρος πριν τον πόλεμο. Η μουσική κυμαίνεται από απειλητική, ως γλυκιά και συγκινητική αλλά πάντοτε ιδιαίτερη, δίνοντας σάρκα, ή μάλλον καλύτερα, ψυχή σε έναν κόσμο του οποίου το μεγαλείο έχει εδώ και καιρό εκλείψει.

3. Μια Αιωνιότητα Και Μια Μέρα
Η εμβληματική για τις συνεργασίες της με τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, Ελένη Καραΐνδρου δίνει για ακόμα μία φορά τις νότες της στο - ίσως - magnum opus του σκηνοθέτη "Μια Αιωνιότητα Και Μια Μέρα". Η μελαγχολική και μουντή ψυχή της μουσικής της Καραΐνδρου εμποτίζει κάθε τοπίο του Αγγελόπουλου με όλο και περισσότερη ομίχλη αλλά και με νοσταλγία αυτή τη φορά καθώς μας μεταφέρει από ανάμνηση στο παρόν και πάλι πίσω ώσπου στο τέλος ενώνονται Πλάι Στη Θάλασσα.

2. Otto e Mezzo (8½)
Ο κινηματογραφικός γίγαντας που είναι ο Ιταλός συνθέτης Νίνο Ρότα συνεργάστηκε πολλές φορές με τον επίσης θεμελιώδη Φεντερίκο Φελίνι δημοφιλέστερα σε ταινίες όπως η Dolce Vita, το La Strada ή το Amarcord. Η δουλειά που έκανε όμως στο 8½ είναι η αγαπημένη μου, με τη δική του πινελιά να συνοδεύει τον Μαρτσέλο Μαστρογιάνι σε όλο και βαθύτερα επίπεδα συνειδητοποίησης στον ασπρόμαυρο κόσμο του, μέχρι να ολοκληρωθεί με την μεγάλη παρέλαση του παράδοξου, με τρομπέτες, κρουστά και μια γλυκόπικρη ευθυμία. Διαπεραστικό μέχρι το κόκαλο.

1. Τρία Χρώματα: Μπλε
Στα εισαγωγικά μου ανέφερα πως τα αγαπημένα μου αλλάζουν συνεχώς. Ένα όμως από αυτά που μένει σταθερά στη λίστα είναι η μουσική επένδυση της πρώτης ταινίας της Τριλογίας των Χρωμάτων του Κρίστοφ Κιεσλόφσκι. Ο συνθέτης Ζμπίγκνιεφ Πράιζνερ πετυχαίνει μία σπάνια οργανική ενσωμάτωση της μουσικής στην ταινία. Σε ορισμένες στιγμές φαντάζει σαν να εκρήγνυται μέσα από το μυαλό της Ζιλιέτ Μπινός. Ο Πράιζνερ συνθέτει ένα αριστούργημα, μουσική βαριά, ανελέητη, που σε παρασέρνει σαν παλίρροια και μαζί με την πρωταγωνίστρια πνίγεσαι και εσύ στις σκέψεις και στην απόγνωση. Γαλλικά κόρνα, βιολιά, τύμπανα μέχρι και ψαλμωδίες από την Καινή Διαθήκη σε ένα κονσέρτο που θα έκανε περήφανους τους μεγάλους κλασσικούς. Δεν είναι περίεργο που βρίσκω τον εαυτό μου να επιστρέφει ξανά και ξανά στη μουσική του Πράιζνερ, όσος καιρός και αν περάσει.

Ο Μάριος Παππάς γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Αλεξανδρούπολη. Υιοθετημένη πατρίδα του και τόπος κατοικίας είναι η Θεσσαλονίκη. Αντικείμενο σπουδών η Φιλολογία και κυρίαρχη απασχόληση η ποίηση. Καταναλώνει επίσης πολύ σινεμά.

Η ποιητική συλλογή ‘Πλειάδες» κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πηγή. Ένα απόσπασμα από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

τώρα µονάχα µένει
η µουσική της θάλασσας

τα θλιβερά κονσέρτα
βιολιά που σέρνονται

και µε σκεπάζουν
και µου παίρνουν την ανάσα
και ηρεµώ, επιτέλους
ηρεµώ

Φωτογραφία: Εβελίνα Ζάνη