Τα 10 καλύτερα mockumentaries του Λένου Χρηστίδη

Το mockumentary είναι το ψεύτικο ντοκιμαντέρ, (από τις λέξεις mock = κοροϊδεύω και documentary = ντοκιμαντέρ). Το ψευδοντοκιμαντέρ είναι μια κινηματογραφική φόρμα που χρησιμοποιείται για να δώσει μια χροιά "αυθεντικότητας" στην αφηγούμενη ιστορία και πολύ συχνά για να παραπλανήσει τους θεατές να πιστέψουν ότι ΕΙΝΑΙ αληθινή ιστορία. Ιστορικά, το πρώτο mockumentary θεωρείται η ραδιοφωνική εκπομπή του Orson Wells το 1938 που -βασισμένη στον Πόλεμο Των Κόσμων του H. G. Wells για μια εισβολή Αρειανών- έστειλε τους Αμερικάνους αλαφιασμένους στους δρόμους να ψάχνουν πράσινα ανθρωπάκια.

1. ALL YOU NEED IS CASH - THE RUTLES του Eric Idle (1978). Ο συνδυασμός Beatles και Monty Python. Ο Eric Idle γράφει και σκηνοθετεί την πορεία των Rutles που μοιάζουν και -κυρίως- ακούγονται σαν τους Beatles. Ο Neil Innes, χρόνια συνεργάτης και μουσικός των Monty Python γράφει τα τραγούδια μαζί με τον Idle και παίζει -με απόκοσμη ακρίβεια- τον "Lennon", με τον Idle "McCartney". Ο George Harrison, o Mick Jagger, o Paul Simon, o Michael Palin, o Dan Aykroyd, o John Belushi, o Bill Murray μοιράζονται "προσωπικές στιγμές" τους και οι Rutles παίζουν στην ταράτσα το "Get Up And Go".

2. THIS IS SPINAL TAP του Rob Reiner (1984). Η μυθική ταινία που έκανε γνωστό τον όρο mockumentary (όπως και τον -εξίσου αντιπροσωπευτικό- όρο rockumentary) αφηγείται την ιστορία ενός βρετανικού χαρντ ροκ συγκροτήματος από την αγνή ροκ-εντ-ρολ αρχή της δεκαετίας του '60 ως τις εκφυλισμένες μέρες του γκλαμ ροκ. Τρυφερό και ανόητο, με χρωματιστά κολάν, καλτ soundtrack (Listen To The Flower People, Sex Farm, Stonehedge κ.λπ.) και τον ενισχυτή στο 11. Στην εποχή του ξεγέλασε πολύ κόσμο που πίστεψε ότι οι TAP ήταν αληθινή -και θλιβερή- μπάντα.

3. ΜΑΝ ΒΙΤES DOG του Remy Belvaux (1992). Η έκπληξη από το Βέλγιο. Ένα αυτοσχέδιο κινηματογραφικό συνεργείο ακολουθεί κατά πόδας ένα σίριαλ κίλερ. "Αυθεντικό" ντοκιμαντερίστικο γύρισμα, ασπρόμαυρη "σκληρή" φωτογραφία και μία ανεπανάληπτη εξωφρενική ερμηνεία του Benoit Poelvoorde στον κεντρικό -δολοφονικό- ρόλο που έκανε τον Ταραντίνο να απαιτήσει τη συμμετοχή του στην Κριτική Επιτροπή των Καννών του 2004 όπου (ο Ταραντίνο) προήδρευε. Ίσως τον εντυπωσίασε η σκηνή με τη γιαγιάκα.

4. BOB ROBERTS του Tim Robbins (1992). Η άνοδος και η -παρά λίγο- πτώση του λαϊκιστή ακροδεξιού πολιτικού Bob Roberts (που υποδύεται ο ίδιος ο σκηνοθέτης). Ο Bob είναι κάντρι μουσικός και στην προεκλογική εκστρατεία του παίζει δικές του "λαϊκές" συνθέσεις στα πρότυπα του αμερικάνικου "Πατρίς - Θρησκεία - Οικογένεια". Η σύζυγος του σκηνοθέτη, Susan Sarandon, ο Alan Rickman, ο David Strathairn, ο James Spader, ο Peter Gallagher, ο John Cusack ο νεότατος Jack Black και -στο ρόλο του Δημοκρατικού αντιπάλου του- ο συγγραφέας Gore Vidal, είναι μόνο μερικά από τα ονόματα που έσπευσαν να βοηθήσουν τον Robbins να καταδείξει το ρόλο των media και του παρακράτους στην αμερικάνικη πολιτική.

5. FORGOTTEN SILVER των Peter Jackson και Costa Botes (1995). Άψογα κατασκευασμένη φάρσα του σκηνοθέτη του "Άρχοντα των Δαχτυλιδιών" που ξεγέλασε πολύ κόσμο στη Νέα Ζηλανδία όταν πρωτοπαίχτηκε. Αφορά την ιστορία του πρωτοπόρου σκηνοθέτη Colin McKenzie, με σκηνές από τις "χαμένες" του δημιουργίες από την εποχή του βωβού κινηματογράφου, χαμένες ταινίες που βρήκε ο Τζάκσον σ' έναν αχυρώνα (!). Ο διάσημος Αυστραλός ηθοποιός Sam Neil και ο γνωστός κριτικός κινηματογράφου Leonard Maltin συμμετέχουν με ενθουσιασμό.

6. HARD CORE LOGO του Bruce McDonald (1996). Καναδικό ψευδο-ντοκιμαντέρ που καταγράφει την προσπάθεια επανασύνδεσης του ομώνυμου πανκ συγκροτήματος με τους μια ζωή τσακωμένους lead κιθαρίστα και lead τραγουδιστή, τον "κανίβαλο" drummer και τον "καμένο" μπασίστα. Αυθεντική punk ατμόσφαιρα, άθλια gigs σε άθλια pub, μουσική παιγμένη από ορίτζιναλ πάνκηδες, αυτοκτονικός ιδεασμός. Συμμετέχει -έστω και λίγο- ο Joey Ramone.

7. WAITING FOR GUFFMAN του Christopher Guest (1997). Η αλήθεια είναι ότι ο κιθαρίστας των Spinal Tap, Nigel Tufnel, θα μπορούσε να εκπροσωπείται σε αυτήν τη λίστα με περισσότερες ταινίες αφού η συνολική σκηνοθετική του πορεία απαρτίζεται μόνο από mockumentaries (Best In Show, A Mighty Wind, For Your Consideration). Θα επιλέξουμε το Waiting For Guffman κυρίως για τον αλλήθωρο οδοντίατρο που πρωταγωνιστεί στην ερασιτεχνική παράσταση για τα 150 χρόνια από την ίδρυση μιας ασήμαντης πολίχνης του Μιζούρι.

8. F.U.B.A.R. του Michael Dowse (2002). Άλλη μια καναδική προσφορά. Τι να πει κανείς για μία ταινία που τα αρχικά της ακροστοιχίδας σημαίνουν Fucked Up Beyond All Recognition. Πρόκειται για την "αληθινή" ιστορία δύο headbangers, ας πούμε κάτι σαν Beavis και Butthead. Απερίγραπτα κουρέματα και πολλές μπύρες (κουτάκια).

9. INCIDENT AT LOCH NESS του Zak Penn (2004). Ο σεναριογράφος Zak Penn και ο σκηνοθέτης Werner Hertzog (του Αγκίρε και του Φιτσκαράλντο) σε πλοιάριο στη γνωστή λίμνη. Ο πόλεμος ανάμεσα στον Καλλιτέχνη και τον Έμπορο που θέλει να τον (ξε)πουλήσει, με την Νέση να παρακολουθεί από απόσταση.

10. BORAT: CULTURAL LEARNINGS OF AMERICA FOR MAKE BENEFIT GLORIOUS NATION OF KAZAKHSTAN του Larry Charles (2006). Η αχαρακτήριστη περσόνα του ιδιοφυούς Sasha Baron Cohen, ο αντισημίτης, φαλλοκράτης, σωβινιστής, ρατσιστής και κρετίνος Borat Sagdiyev ανακαλύπτει την Αμερική στο δρόμο για την -ιδανική- γυναίκα (την Πάμελα) βγάζοντας στη φόρα τα πιο σκοτεινά ακροδεξιά ένστικτα της "βαθιάς" Αμερικής. Ταινία σταθμός για την ακτιβιστική διάθεσή της και το πέρα από-τα-όρια χιούμορ της. Στην Ελλάδα υπήρξε κριτικός που έγραψε ότι δεν άντεξε αυτό το αντισημιτικό ανοσιούργημα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ο Κοέν είναι Εβραίος.