Ανδρέας Στάικος - Καπνοκράτωρ
Αφορμή του θεατρικού αυτού έργου ένα μισοαρχινισμένο προσχέδιο ξεχασμένο σε κάποιο συρτάρι κι ένα σεμινάριο συγγραφής που το ανέσυρε από το λήθαργό του και το μεταστοιχείωσε. Δάσκαλος, σκηνοθέτης και μαθητής ο ίδιος ο δημιουργός του, μαζί με τους "συμμαθητές" διδασκομένους τους. Η ίδια αιώνια δυναμική: ο κλέψας του κλέψαντος. Οι ρόλοι και οι σφαίρες επιρροής να αντιστρέφονται, να εφάπτονται κι εντέλει να τέμνονται επικίνδυνα για το κύρος του συγγραφέα που υποσκάπτει τον σκηνοθέτη αλλά και του σκηνοθέτη που αναιρεί τον συγγραφέα.
Τα πρόσωπα του έργου είναι τέσσερις γυναίκες. Περσεφόνη και Ιφιγένεια από τον αρχαίο τραγικό κόσμο, Γεωργία από το χριστιανικό μεσαιωνικό Βυζάντιο και Λέλα από το αναπόδραστο και ελλειποβαρές "σήμερα". Το κλίμα είναι κάπως βαρύ πίσω από τα πέπλα του μυστηρίου. Το θέμα, κάπως ελαφρύ, περιστρέφεται γύρω από το κάπνισμα: επιθυμία [αρχή] - απόλαυση [μέση] - θάνατος [τέλος]. Τα αλληγορικά και παραβολικά στοιχεία, οι υπαινιγμοί, τα κενά της υπόθεσης - μέσα στην απλότητά της - στόχο έχουν να καταστήσουν συνένοχο/συμμέτοχο και τον αναγνώστη/θεατή.
Το παράλογο, το μεταμοντέρνο, η κωμικοτραγωδία, το θριλερικό ψυχόδραμα και όλα τα υπόλοιπα παίγνια με τη φόρμα κατά την εξελικτική διαδικασία του σεμιναρίου επί σκηνής, χειραγωγούνται σιγά-σιγά, κατακτώνται και κατασταλάζουν δημιουργικά. Η διαρκής αφαίρεση σέρνει πίσω της ένα απόσταγμα. Η προσωπική μυθολογία του Ανδρέα Στάικου παρεισδύει σε όλο της το μεγαλείο, αφήνοντας τον μόνιμα εκτεθειμένο. Τα φετίχ των άλλων του έργων, η επίδραση που δέχτηκε από τον Τσαρούχη, τον Λακλό, τον Καραβάτζιο και τον Φασμπίντερ, από του γάλλους ανανεωτές Μολιέρο, Μαριβώ και Λαμπίς - όλα είναι παρόντα σαν ανοιχτά τετράδια σημειώσεων. Σαν τοκογλυφικά κιτάπια δανείων και πανωτοκιών.
Η τέχνη δίνει μαθήματα και παίρνει μαθήματα. Η παρεξήγηση είναι θεμιτή και φέγγει σαν το φανάρι του Διογένη. Το λάθος είναι η απαρχή και το αποτελείωμά της. Η παράσταση είναι σίγουρα ένα "άλλο" έργο. Ο καπνός, ελαφρύς και πτητικός, εκτοξεύεται με ματαιοδοξία και διαλύεται στον αόρατο αέρα.
[Εκδόσεις Άγρα, 2005]
