David Toop - Haunted Weather: Music, Silence and Memory
Τσουνάμια, θαλασσοθύελλες, σκυλοπλημμύρες, Stormy Weather, Haunted Weather και Werters Echter.
Ενδεικτικό απόσπασμα από το περσινό βιβλίο του David Toop, από το 4ο κεφάλαιο με τίτλο Δειγματίζοντας τον κόσμο.
η ψιψίνα άδει ως σοπράνο
Κατά τη δεκαετία του '50, η δουλειά του πρωτοπόρου δανού Καρλ Βάισμαν, καταγραφέα ήχων της άγριας φύσης, κινδύνεψε να πάει στράφι εξαιτίας των σκύλων. Τα σκυλιά της Δανίας ήταν τόσο αφοσιωμένα στη δικαίωσή τους ως ο καλύτερος φίλος του ανθρώπου, ώστε να αλυκτούν με υπερβάλλοντα ενθουσιασμό, διαταράσσοντας την κοινή ησυχία μέσα στην οποία θα μπορούσαν να τραγουδήσουν και άλλα είδη με ανάλογο ταλέντο. Οι ηχογραφήσεις του με κελαηδίσματα πουλιών καταστράφηκαν επανειλημμένως από τα γαβγίσματα των σκυλιών αυτών. Μεγάλος αριθμός μαγνητοταινιών έπρεπε να αποθησαυριστεί με πολύ προσεκτικό επαγγελματικό μοντάζ και με την βοήθεια μιας κοφτερής λεπίδας. Ο Weismann κατάφερε να χωρίσει τις μαγνητοταινίες του στο στούντιο σε δυο κατηγορίες: αυτές τις επιθυμητές με τα πουλιά και τις άλλες τις ανεπιθύμητες με τα κοπρόσκυλα.
Η μετακατοχική αίσθηση της οικονομίας των ανθρώπων της γενιάς του τον οδήγησε να κάνει κάτι μ' αυτά τα σκυλιά. Βλέποντας το ως πείραμα ή ως ένα παιχνίδι, πήρε μια απ' τις πιο απλές μελωδίες που είχαν γραφτεί ποτέ και διάλεξε τα κατάλληλα αποσπάσματα από τα περισσευούμενα γάβα-γούβα, ώστε να τα συγκολλήσει και να μοντάρει το δικό του "Τρίγωνα κάλαντα" [Jingle Bells]. Αρχικά προοριζόταν για μια παιδική ραδιοφωνική εκπομπή όμως η σκυλίσια πρωτότυπη αυτή εκτέλεση κατέληξε το 1955 να τυπωθεί σε σιγκλάκι από την αμερικάνικη RCA. Οι πωλήσεις του ξεπέρασαν τις 500.000. Τον δε Νοέμβριο της ίδιας χρονιάς έφτασε στο νούμερο 13 των βρετανικών τσαρτς.
Κατόπιν, στα 1971, όπως συμβαίνει συνήθως σε ανάλογες περιπτώσεις νεκρανάστασης και επανακυκλοφορίας, ένας ραδιοφωνικός μουσικός παραγωγός έπαιξε το τραγούδι στην εκπομπή του και πυροδότησε μια δεύτερη περίοδο υστερίας. Τούτη τη φορά κυκλοφόρησε σε δίσκο μακράς διαρκείας, κατά την ορολογία της εποχής, και πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο κόπιες στις ΗΠΑ. Το οπισθόφυλλο του "Singing Dogs" [άδοντα σκυλιά] έδειχνε τον εκλιπόντα πια ηχογράφο [του οποίου οι σοβαρότερες ηχογραφήσεις βρίσκονται πλέον στο Εθνικό Αρχείο Ηχων του Λονδίνου] παρέα με αρκετές ντάνες από τις αγαπημένες του μαγνητοταινίες του ενός τετάρτου της ίντσας. Στην φωτογραφία φαίνεται και ο βοηθός του που ταξινομεί τα γαβγίσματα ενός τεριέ με το όνομα Μαργαριτάρι. Συμφώνως με τις σημειώσεις του εξωφύλλου, η Πέρλα και η Κουκλίτσα [ένα κανίς] τραγουδούν τις ενδιάμεσες νότες, το ντόπερμαν Ψιψίνα τραγουδάει τις σοπράνο και τα δυο γερμανικά ποιμενικά, ο Καίσαρας κι ο Βασιλιάς, κρατούν τα μπάσα.
νέα απ' το πουθενά
Η μέθοδος που χρησιμοποίησε ο Βάισμαν γι' αυτήν την παλαβή κυκλοφορία είναι ένα είδος τεχνικής που σήμερα λέγεται ηχητική δειγματοληψία [sound sampling]. Τέτοιου είδους sampling τεχνικές χρονολογούνται από τις απαρχές της αβανγκάρντ σκηνής: τα ντανταϊστικά κολάζ του Kurt Schwitters, οι συναρμογές του Man Ray, η συμπαγής μουσική του Pierre Schaeffer, τα πρώιμα κομμάτια σε μαγνητοταινία του John Cage, τα φωνογραφικά πειράματα του Edgar Varese, τα "Heterozygote" και "Presque Rien No 1" του Luc Ferrari, και πάει λέγοντας. Στο ίδιο τσουβάλι βρίσκεται κι ο Marcel Duchamp με τη μυστακοφόρο Μόνα Λίζα, το φτυάρι στη θέση ενός σπασμένου χεριού, το κουβάρι "Με Την Κρυμμένη Μουσική" και το ουροδοχείο, κοινώς καθίκι. Επίσης κι ο Erik Satie με την έμμετρη μίμηση των πηδηχτών χορών και των χονδροειδών φαρσών που κάνουν οι μαύροι. Ο Andy Warhol με τα τενεκεδάκια σούπας και τα πορτραίτα των καταζητούμενων ανδρών, ο Robert Rauschenberg με την γίδα Αγκύρας του που περιβάλλεται από ένα ελαστικό αυτοκινήτου. Θα μπορούσαμε επίσης να συμπεριλάβουμε τις φωτογραφίες με γκράφιτι δρόμου του Georges Brassai και τους πίνακες κολάζ του Antoni Tapies.
Η καταλογοποίηση αυτή μπορεί να επεκταθεί προς πάσα κατεύθυνση καθόσον και εφόσον η ηχητική δειγματοληψία μεταλλάσσεται σε αλλοπρόσαλλες και πολυσύνθετες παραλλαγές. Ερχόμενοι προς το παρόν, μπορούμε να σταχυολογήσουμε τις χιπ-χοπ εξερευνήσεις με ανάποδα πλατό από δισκοθέτες όπως ο Grandmaster Flash, ο Grand Wizard Theodore, ο Jazzy Jay και ο Afrika Bambaataa, τις παραλλαγές και επεμβάσεις επί παλιότερων ηχογραφήσεων από τους νονούς της ρέγγε και του dub King Tubby και Lee Perry, τις κοφτές και πηδηχτές μίξεις σε ντίσκο και χιπ-χοπ από κονσολιέρηδες δημιουργούς σαν τους Double D & Steinski ή τις υπερβολικά επεξεργασμένες και πυκνές παραγωγές των Bomb Squad για τους Public Enemy, ή τέλος τις πεφωτισμένες δουλειές νεώτερων δειγματοληπτών και πλατο-αναποδογυριστών όπως οι John Oswald, John Wall, Philip Jeck, Janek Schaefer, DJ Spooky, Christian Marclay, Otomo Yoshihide, Tom Recchion, DJ Olive, Rob Swift, Terre Thaemlitz, Vicki Bennett, David Shea, Kid 606, Kid Koala, DJ Disk, The Tape Beatles, Negativland, Akira Rabelais, Matmos και δε συμμαζεύεται.
Όμως, σίγουρα την πιο αποφασιστική συμβολή στην εξέλιξη του sampling την πρόσφεραν οι νεωτεριστές της κωμωδίας. Στις ηχογραφήσεις τους, σχήματα όπως οι The Singing Dogs, Spike Jones, Dean Elliott and his Big Band, Jack Fascinato, Buchanan and Goodman, και το BBC Radiophonic Workshop, πήραν καθημερινούς ήχους, ήχους αναφοράς και ηχητικά εφέ, και τα καλούπωσαν σε τραγελαφικές αλλά άμεσα αναγνωρίσιμες μελωδίες. Ο Dean Elliott συνεργάστηκε με τον Phil Kaye [ηχητικό εφετζή στις κινούμενες περιπέτειες του Τομ & Τζέρι] στον δίσκο "Zounds! What Sounds!" και ενσωμάτωσε ήχους από μπετονιέρες, αεροσυμπιεστές, σάκους του μποξ, ράψιμο με το χέρι, κορίνες του μπόουλινγκ, εργοστάσιο ρολογιών και κλωνάρια σέλινου [πριν ακόμη από το πετσόκομμα λαχανικών στο "Smile" του Beach Boy Bryan Wilson]. Κανένας απ' τους δίσκους αυτούς δεν σχετίζεται καθ' οιονδήποτε τρόπο με πειραματικές μουσικές οποιουδήποτε είδους, αν και ο Fascinato, παραγωγός του "Music From a Surplus Store", επηρεάστηκε από τους Bartok και Schoenberg. Οι δημιουργοί τους αφομοίωσαν συγκεκριμένες δυνατότητες των ατμοσφαιρικών ήχων, των στούντιο ηχογράφησης και των μαγνητοταινιών, όπως ακριβώς οι Luc Ferrari, Richard Maxfield και Bernard Parmegiani, και βρήκαν τρόπους να τους ενσωματώσουν σ' ένα αναρχικό, σουρεαλιστικό και τεχνικά συναρπαστικό χιουμοριστικό πλαίσιο.
...
Μετάφραση - απόδοση: Κώστας Καρδερίνης
ΥΓ: Κάτι ακούγεται ότι μεταφράζεται και στα ελληνικά! Έχετε το νου σας!
