Federico Fellini/Φεντερίκο Φελίνι: Ο μάγος του σινεμά
Από τα ονόματα τοτέμ του παγκόσμιου κινηματογράφου, τόσο που ενίοτε να φαντάζουν απρόσιτα. Εδώ ένας συλλογικός τόμος ο οποίος προσφέρει διάφορες οπτικές και προσεγγίσεις, παλιές αλλά και νέες. Του Κώστα Καρδερίνη
Με χαμηλωμένα τα φώτα της επικαιρότητας, η Πανελλήνια Ένωση Κριτικών Κινηματογράφου [Π.Ε.Κ.Κ.] ανασκαλεύει το έργο του Ιταλού μαέστρου [...] σημειώνει στην εισαγωγή του ο, επί έξι συνεχείς θητείες, πρόεδρός της, Βασίλης Κεχαγιάς. ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΜΑΓΟΣ; διερωτάται στην επικεφαλίδα του εισαγωγικού αυτού κειμένου του και απαντά:
[...] Υπάρχει μόνον η φαντασία, ικανή να μας πείσει για την ανάγκη της ουτοπίας. Ασκήσεις αυτογνωσίας είναι η ζωή και τα λογικά σχήματα τις υπονομεύουν. Ζήτω το γέλιο ή -καλύτερα ακόμη- το πικρό, αυτοσαρκαστικό χαμόγελο του τσιρκολάνου. Πώς να αντέξει, με τα χρόνια, αυτή η παράδοξη φελινική βιοσοφία, πώς να συγκρατηθεί στην κινηματογραφική ιστορία, γαντζωμένη σε ένα διαρκές ταρατατζούμ; Τσιρκολάνος θα πουν οι μεν, μάγο θα τον χαρακτηρίσουν οι δε. [...]
Όπως και να ’χει, ο φελινικός υπερκαρνάβαλος διατηρεί ακέραια τη γοητεία της ποίησης που ελάχιστα νοιάζεται για λογικά σχήματα και σαφείς προσδιορισμούς [...] γράφει ήδη από το 1969 ο Βασίλης Ραφαηλίδης, σχολιάζοντας την ταινία 'Η Ιουλιέτα των πνευμάτων'.
Όλα είναι αυτοβιογραφικά και τίποτα δεν είναι αυτοβιογραφικό στις ταινίες μου, εξομολογείται ο ίδιος ο Φελίνι περί των έργων του. Όλα είναι μαγικά και τίποτα δεν είναι μαγικό, θέλω να παραφράσω, διαβάζοντας τα σπουδαία αποκαλυπτικά κείμενα του Μίλαν Κούντερα και του Μάρτιν Σκορσέζε, τυπωμένα για πρώτη φορά το 2010 και το 2021 αντίστοιχα.
Παραμένει ζωντανό και επίκαιρο το κινηματογραφικό σύμπαν του Φεντερίκο Φελίνι; Πέραν των άνωθεν αναφερθέντων συντασσόμενων διακεκριμένων κριτικών σχολιαστών του, στο ερώτημα αυτό απαντά η αφρόκρεμα των μελών της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου:
Λευτέρης Αδαμίδης, Πάνος Αχτσιόγλου, Θόδωρος Γιαχουστίδης, Γιάννης Ν. Γκακίδης, Ρόμπυ Εκσιέλ, Σωτήρης Ζήκος, Γιάννης Ζουμπουλάκης, Κωνσταντίνος Καϊμάκης, Ιφιγένεια Καλαντζή, Δημήτρης Καλαντίδης, Γιάννης Καντέα-Παπαδόπουλος, ο υπογράφων, Θωμάς Λιναράς, Νίνος Φένεκ Μικελίδης, Δημήτρης Μπάμπας, Γιώργος Ξανθάκης, Δημοσθένης Ξιφιλίνος, Γιώργος Παπαδημητρίου, Γιάννης Ραουζαίος, Τάσος Ρέτζιος, Θόδωρος Σούμας, Μίλτος Τόσκας και Ηλίας Φραγκούλης.
Η εργογραφία του μεγάλου Ιταλού δημιουργού αναλύεται και σχολιάζεται ταινία προς ταινία και συνοδεύεται με πλούσιο αρχειακό υλικό, θρυλικές αφίσες, σκίτσα του Φελίνι και ιστορικές φωτογραφίες. Πλαισιώνονται, δε, με συγκριτικά κείμενα που ανασυνθέτουν τη χωροχρονικότητα και τη διακειμενικότητα της φελινικής φιλμογραφίας, με αποσπάσματα αυτοαναφορικά του ίδιου του σκηνοθέτη καθώς και με τη λίστα των ταινιών «που μπορώ να ξαναδώ, επίσης αυτές που θα ’θελα να ξαναδώ», όπως χαρακτηριστικά περιγράφει τα αγαπημένα του φιλμ.
Δεν είναι πολυτελής έκδοση αλλά ένα ξεχωριστό κεφάλαιο στην έντυπη ιστορία της Π.Ε.Κ.Κ. που τιμά σημαντικούς ανθρώπους της Έβδομης των Τεχνών. Για μας είναι η Πρώτη των Τεχνών, δηλώνει απερίφραστα ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Κριτικών Κινηματογράφου, Βασίλης Κεχαγιάς.
