Στο κάτω μέρος των ανθρώπων & Λεωφορείο (χειρολαβές)
Στίχοι του έχουν ακουστεί τραγουδιστά στους Λώλαμα, μπορεί όμως και να αναπνέουν αυτόνομοι και μέσα από το τυπωμένο χαρτί. Του Κώστα Καρδερίνη
Αναπνέω. Εισπνέω τώρα– εκπνέω αύριο.
Ο δερμάτινος άνθρωπος σε πτώση. Γύρω του μια απ’ τα ίδια και χειρότερα. Κατάπτωση. Καταβύθιση ενίοτε. Το αστικό του τοπίο μελαγχολικό κι ασφυκτικό. Ανεκτό κι αβάσταχτο. Η πατρίδα τον πληγώνει, τον αποκαρδιώνει. Στην απελπισιά του [ένα εκτύπαε τ' άλλο χέρι], πέφτει κάτω οικειοθελώς για να πάρει ανάσες. Χέρια-πόδια και μάγουλο στην άσφαλτο. Τότε βλέπει τον κόσμο αλλιώς. Τη χώρα όχι έρημη. Την μητρίδα Θεσσαλονίκη κάπως αλλιώς. Αφουγκράζεται το έξω και το μέσα του [μας]. Η “αλλιώς” προσγείωση, εντέλει, τον βοηθά να δει καθαρά, να νιώσει καλύτερα, να αναλάβει, να σηκωθεί.
Από το εξώφυλλο ακόμη, ο Χρήστος Τζιώκος μάς [προ]καλεί να μπούμε στα παπούτσια του. Αυτά που βιώνει και περιγράφει μας αφορούν. Τα ζήσαμε, τα ζούμε ή/και θα τα ζήσουμε αύριο και τότε θα είναι πιο αργά γιατί θα έχουμε μπει στα παπούτσια του έτσι κι αλλιώς. Η ανάγκη και η αλληλεγγύη τον οδηγούν να εξωτερικεύσει σε μια βαλβίδα αποσυμπίεσης 95 μικρά ποιήματα.
[Ξ]ημερώνει στο κάτω μέρος των ανθρώπων κι ολόκληρη η μέρα μοιάζει με ένα ατελείωτο ξημέρωμα που, όμως, ποτέ δεν [ξ]ημερώνει.
Κάνει ποίηση την ψυχική του ανθεκτικότητα με αυθεντικότητα. Μας την χορηγεί σε μικρές δόσεις για να αποφύγουμε τις παρενέργειες. Μας μπολιάζει με ψυχολογική αντοχή, με ανάκαρα, με τάση προς ανάταση. Έχουν ιδιαίτερη μουσικότητα τα ποιήματα αυτά. Η μελωδία τους δημιουργεί πολλές ανεπαίσθητες χαραμάδες προς πιθανή διέξοδο. Τα απαλά «κρακ» και ο ρυθμός του κόσμου αναπαύονται ανάμεσα σε μικρές παύσεις κι αναπνέουν μέσα στα σκίτσα της Μαρίας Λούβαρη που εικονογραφεί τα συναισθήματα με αναμνήσεις.
Η αίσθηση ορατής διεξόδου επιβεβαιώνεται πάραυτα με το Λεωφορείο, βιβλίο δεύτερο, το οποίο κυκλοφορεί ταυτόχρονα. Τα δυο μαζί αυτά ολοκληρώνουν την τετραλογία «Φτωχός», η οποία άνοιξε το 2014 με το ομώνυμο ποίημα, συνεχίστηκε το 2016 με την Ακτηνογραφία, πέρασε από τα Δημήτρια ως φτωχός project [2020] και συνεχίζεται όσο υπάρχουν άνθρωποι που συμμερίζονται και μοιράζονται τις ανησυχίες του ποιητή και της φωνής του.
Λεωφορείο, λοιπόν, όχημα κοινόχρηστο, επανδρωμένο με 55 ποιήματα και σκίτσα από οκτώ συνεπιβάτες: τον Θανάση Πέτρου, την Χρύσα Φωτιάδου, την Μαρία Λούβαρη, τον Στέργιο Καλφόπουλο, την Αναστασία-Τέσσυ Δεληγιάννη, τον Στέλιο Εμμανουηλίδη, τον Γιώργο Γιαννόπουλο και τον Δημήτρη Δαλέζη. Το βήμα του ποιητή διστακτικό στην αρχή, ωσάν του πελαργού. Να ξαναζεί άραγε κανείς ή να μη ξαναζεί;
Μετέωρος για μια στιγμή να μπω μέσα του ή να κοιτώ μέσα του, προτίμησα εκείνο το βράδυ να μείνω μέσα μου.
Το εξώφυλλο [αριστουργηματικά και ποιητικά] προϊδεάζει για το ταξίδι προς την ωριμότητα και τη γαλήνη. Τα «στάχυα» της ιεραπετρίτισσας ζωγράφου Σοφίας Δατσέρη, σε φόντο μαύρο, οδηγούν στο εκθαμβωτικό φως της κάθε ημέρας που ξημερώνει και βραδιάζει στον δικό του ποιητικά ελεύθερο σκοπό.
Απέναντι από το σπίτι είναι ένα χωράφι σπαρμένο με καταπράσινους θάμνους από χλωρά ρεβίθια. Τα απογεύματα, όταν ο ήλιος πέφτει, ξαπλώνω στο χωράφι ανάμεσα στους ρεβιθόθαμνους και τσιμπολογώ μικρούς σπόρους μέχρι να φύγει όλο το φως και να μην βλέπω άλλο. Ξαπλώνω ανάσκελα και παρατηρώ για πολλές ώρες τα σύννεφα. Όταν ξαναγυρνώ στην άσφαλτο τα σύννεφα και η γεύση των χλωρών ρεβιθιών είναι η παιδική μου ηλικία.
Εδώ πια ο ποιητής Χρήστος Τζιώκος καταφέρνει να ολοκληρώσει τον δικό του «ύμνον εις την ελευθερίαν», χωρίς τυμπανοκρουσίες και χωρίς να κρύβει τις όποιες απώλειες. Νιώθει λεύτερος να βγει στον κόσμο, να ψιθυρίσει την ανακούφιση, την αγαλλίαση και την έξαψη μιας νέας επανεκκίνησης.
Αυτό τα δυο μικρά βιβλιαράκια είναι ταπεινός οδηγός ευψυχίας και δώρο πνοής προς τους αγαπημένους μας.
Στο κάτω μέρος των ανθρώπων [University Studio Press 2021, 144σελ.]
ΛΕΩΦΟΡΕΙΟ (χειρολαβές) [University Studio Press 2021, 96σελ.]
