Η Δημοπρασία
'Μα ποιοι είναι αυτοί;' O Στυλιανός Τζιρίτας ξεφυλλίζει έναν τόμο δημοπρασίας μιας ολόκληρης ζωής
Έχω μανία με τα βιβλία δημοπρασιών και ως εκ τούτου όχι μόνο φυλλομετρώ αλλά και αγοράζω τις σχετικές εκδόσεις (ελληνικές και ξένες) και τσεκάρω τιμές και εκτιμήσεις έργων μεγάλης ή μικρής αξίας (και πολλές φορές δεν είναι μόνο από τον χώρο της τέχνης αλλά λογής λογής αντικείμενα που άπτονται γραμμών και στιγμών είτε κάποιας σημαίνουσας ιστορικής περιόδου ή κάποιου ξεχωριστού προσώπου), αποτελεί ένα σπορ στο οποίο βυθίζομαι με μεγάλη ευχαρίστηση σε θηρεύσεις μέσα σε παλαιοβιβλιοπωλεία και παζάρια αντικειμένων second hand.
Όταν είδα λοιπόν το βιβλίο της Λιάν Σάπτον παραξενεύτηκα διότι τα ονόματα του τίτλου δεν μου έλεγαν τίποτα. "Η Δημοπρασία
Σημαντικά έργα τέχνης και προσωπικά είδη από τη συλλογή της Λενόρ Ντούλαν και του Χάρολντ Μόρις. «Περιλαμβάνονται βιβλία, ενδυματολογικές επιλογές και κοσμήματα.» Ποιος είναι ο Χάρολντ Μόρις και η Λενόρ Ντούλαν ρε γαμώτο; Κοιτάζω τη φωτογραφία του ζεύγους στο οπισθόφυλλο και βλέπω έναν κλασσικό σοφιστικέ τύπου ΗΠΑ στα 70s (και με έναν περίεργο τρόπο μου θύμισε τον Σίντνεϋ Πόλλακ σε κορμοστασιά αλλά και γενικότερη αισθητική ρούχων) πατημένα τα 40 και μία σαφώς νεώτερη κοντά στα 30 γυναίκα ντυμένη κομψά αλλά όχι φαντεζί, τίποτα καμία περαιτέρω πληροφορία δεν μπορώ να ανασύρω από την κεφαλή μου γι’ αυτούς. Τόσο γνωστοί εικαστικοί ή δημόσια πρόσωπα της αμερικανικής κοινωνίας ώστε να μετράνε σε δημοπρασία τα πράγματα τους και να μην έχω το παραμικρό γι’ αυτούς; Χώρια που δεν υπογράφονται από συγκεκριμένα πρόσωπα όπως αυτό της Σάπτον ανάλογα βιβλία.
Αρχίζω να ξεφυλλίζω και βλέπω αντικείμενα που όντως έρχονται από μια προσωπική κοινή πορεία ενός ζευγαριού. Είναι περίεργο. Δημοπρατούνται πράγματα που δεν συναντάς συχνά σε τέτοιες καταστάσεις. Ναι ΟΚ, κάποια ρούχα ωραία ή κάποια βιβλία, αλλά η τοστιέρα τους; Τα αντιγραμμένα 5 CD των Fall; Για να ακριβολογήσω, είναι κάτι παραπάνω από περίεργο. Οι τιμές δε, είναι λογικές. Αν πρόκειται για κάποιους γνωστούς, οι τιμές εκκίνησης είναι περίεργο ότι κυμαίνονται σε πολλές περιπτώσεις μεταξύ των 20 έως 50 ευρώ. Τα αντικείμενα έχουν όλα από κάτω τα κλασσικά κείμενα που συνοδεύουν ως λεζάντες ανάλογες περιστάσεις, με μία μακροσκελή παράγραφο να δηλώνει την κατάσταση όσο και τους χρόνους χρήσης. Τι είναι αυτό ρε γαμώτο που κρατάω στα χέρια μου; Και γιατί ένας εκδοτικός οίκος όπως ο Τόπος έβγαλε κάτι τέτοιο. Τέτοια βιβλία βγαίνουν από απόλυτα εξειδικευμένους εκδοτικούς οίκους (και στην Ελλάδα ειδικότερα μικρούς εξειδικευμένους εκδοτικούς οίκους).
Και αίφνης κατάλαβα.
Η Λιάν Σάπτον, συγγραφέας του βιβλίου έχει στήσει ένα εκπληκτικό γραφιστικό installation. Δεν υπάρχει καμία δημοπρασία (πόσο μάλλον γενόμενη στις 14 Φεβρουαρίου 2009), δεν υπάρχει μήτε Μόρις μήτε Ντουλάν. Όντως ένα σοφιστικέ ζευγάρι αμερικάνικου τύπου με πολλές αποχρώσεις pop culture αλλά απόλυτο δημιούργημα της Σάπτον που μέσω αυτού του βιβλίου περιγράφει την πορεία αλλά και το τέλος μίας σχέσης -τα αντικείμενα όσο προχωράμε έχουν ένα όλο και πιο κουρασμένο ύφος, είτε εννοιολογικά είτε σε επίπεδο κατάστασης τους. Ενθουσιασμός, πάθος, δέσιμο, τριβή, τέλος. Και πρέπει να αναφερθεί ότι δεν μένει στο έξυπνο στήσιμο το βιβλίο κρατώντας μία απόσταση συναισθηματική από τον αναγνώστη, τουναντίον είναι σίγουρο ότι ο καθείς και η καθεμία που θα το ξεφυλλίσει θα αναγνωρίσει όχι μόνο αντικείμενα κοινής χρήσης από παροντικό ή παρελθοντικό δεσμό του, αλλά (και αυτό είναι το κυριότερο) το σημαίνον των αντικειμένων αυτών και για τη δική του σχέση.
Η Καναδή Leanne Shapton (για να γράψουμε και με τους αγγλικούς χαρακτήρες το όνομα της) είναι καλλιτεχνική διευθυντής των New York Times, συγγραφέας και εικονογράφος. Μάλιστα αν παρατηρήσετε τα credits του ‘End Hits’ των Fugazi θα δείτε ότι έχει βοηθήσει τη μπάντα στη δημιουργία του artwork της έκδοσης ενώ ανάμεσα στις γνωστές της εικονογραφήσεις θα πρέπει να βάλουμε και τη συνεργασία της με τον Chuck Palahniuk για το εξώφυλλο του βιβλίου του Diary του 2003.
Από τις πιο αυθεντικές αισθητικά προστάσεις στον χώρο του βιβλίου που προσωπικά γνωρίζω να έχουν εκδοθεί στην Ελλάδα.