Marc Auge: Εγκώμιο του ποδηλάτου
[Αλήστου Μνήμης 2011, 102σ, μτφ: Διονύσης Παπαδουκάκης]
Ο Μαρκ Οζέ δεν είναι νοσταλγός μιας χαμένης αθωότητας. Δεν είναι μόνο κοινωνός μιας σύγχρονης απτής πραγματικότητας που αντιστέκεται στην εικονική. Είναι οραματιστής της οικοτοπίας του ποδηλάτου άστεως, μιας ουτοπίας που δεν είναι πολύ μακρινή και για την οποία έχει βάσιμες ενδείξεις ότι μπορεί ραγδαία να πάψει να είναι ουτοπία.
Μέσα σε λιγότερες από εκατό σελίδες απολαυστικού κειμένου βλέπουμε το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον του ποδηλάτου συνυφασμένο με την ανάπτυξη ενός ανθρωπινότερου αστικού περιβάλλοντος. Με συνανθολόγηση επιχειρημάτων διάσημων διανοητών: Μπαρτ, Έκο, Βιριλιό, Πασκάλ.
Το πρώτο μέρος είναι το έπος του ευρω-δικύκλου στον 20ο αιώνα που ακολουθεί θρυλικούς πρωταθλητές του Ποδηλατικού Γύρου Γαλλίας. Καθώς και ανάλογους κινηματογραφικούς ήρωες: τον Κλέφτη Ποδηλάτων του Ντε Σίκα και τον κρεμανταλά εποχούμενο ταχυδρόμο του Ζακ Τατί στην Ημέρα Γιορτής.
Στο δεύτερο μέρος καταγράφει την πτώση του μύθου και την εμπορευματοποίηση του Ποδηλατικού Γύρου αφού όσο εντατικοποιείται ο επαγγελματισμός και αναπτύσσεται η "αθλητική ιατρική" τόσο αποδυναμώνεται το άθλημα στην καθαρή του μορφή [συμβαίνει σε όλες τις οικογένειες ανεξαιρέτως].
Όμως... υπάρχει κι ένα φως στην άκρη της κρίσης, το ποδήλατο στις μητροπόλεις. Το κατάφεραν Άμστερνταμ, Κοπεγχάγη, Λιέγη, το προσάρμοσαν και το εφάρμοσαν Βερολίνο, Λυών και Παρίσι. Χαράχτηκαν ποδηλατόδρομοι που οργώνουν την πόλη. Δημιουργήθηκαν υπηρεσίες ενοικίασης που επιτρέπουν να πάρεις ένα ποδήλατο από ένα σημείο και να το παραδώσεις σε ένα άλλο κοντά στον προορισμό σου.
Το τρίτο μέρος είναι η ορατή ελπίδα του ανθρώπου ποδηλάτη που ανακαλύπτει ξανά τη χαμένη μαγεία της πόλης του, τον χαμένο συνάνθρωπο. Ξαναβρίσκει τη φόρμα του, τη θέση του στον κοινωνικό ιστό και συνειδητοποιεί την ανθρωπιστική αξία του μέσου και τη δύναμη του συνθήματος "ποδηλάτες όλου του κόσμου ενωθείτε".
Κλείνει μ' ένα επιμύθιο που μας κατεβάζει απ' το ποδήλατο που έχουμε -πιθανώς- καβαλήσει και δείχνει πόσο δρόμο έχουμε ακόμη να διανύσουμε έχρι το όνειρο. Ως ότου να γίνει η διάσκεψη "Το ποδήλατο και το τέλος των ιδεολογιών" υπάρχουν οι γυμνές και οι ντυμένες ποδηλατοδρομίες για να βγούμε και να βρούμε όλοι μαζί το δρόμο. Παρασκευή 1 Ιουνίου, κοντή γιορτή.