Περιοδικά: 3 δέκατα και 2 πόρφυρες

(δε)κατα, τεύχος 12 (χειμώνας 2008)

Το δίχρωμο, σχεδόν τετραγωνισμένο περιοδικό - φετίχ συνεχίζει την σειρά τευχών - αφιερωμάτων σε ένα κεντρικό θέμα, ετούτη τη φορά στην ανθίζουσα και στη χώρα μας Αστυνομική Λογοτεχνία. Το είδος έχει γίνει ιδιαίτερα απαιτητικό και σύνθετο: η λύση των μυστηρίων δεν εξαντλείται όπως άλλοτε σε έξυπνους και λογικούς συλλογισμούς αλλά βασίζεται σε ποικίλους νέους παράγοντες, όπως ψυχολογικά κριτήρια, επιστημονικά δεδομένα, κοινωνικοπολιτικά στοιχεία κ.λπ.

Ποιες είναι λοιπόν οι τάσεις του, ποια ονόματα πρέπει να προσέξουμε; Πώς είναι το αστυνομικό μυθιστόρημα στην Τουρκία και την Κίνα, πώς διαμορφώνεται στην Αμερική; Τι σχέσεις συνάπτει με την εγκληματολογία; Πώς αντιμετωπίζει ή θα αντιμετώπιζε σχετικά ζητήματα o Stephen King; O Π. Μάρκαρης, από τους ικανότερους του εγγενούς είδους αναρωτιέται αν υπάρχει αστυνομικό μυθιστόρημα στην Μεσόγειο, ενώ ένας άλλος άξιος εκπρόσωπος, ο Π. Μαρτινίδης, προτιμά να μας μπερδέψει μέσω διηγήματος, όπως και οι Ian Rankin, Esmahan Aykol, Φίλιππος Φιλίππου, Χρύσα Σπυροπούλου (που επιμελείται το τεύχος) κ.ά.

Πέντε κριτικοί ή/και αναγνώστες βασανίζονται και μαρτυρούν τα αγαπημένα τους αστυνομικά, ενώ άλλοι τέσσερις συγγραφείς του είδους (Αγαπητός, Κακούρη, Πολιτοπούλου, Carlotto) μας βάζουν από την μπαλκονόπορτα της κουζίνας στο εργαστήρι τους. Ακόμα και οι βιβλιοκριτικές είναι αποκλειστικά νουάρ. Με έξι λέξεις, πλήρες σκονάκι για γνώστες και αδαείς.

(δε)κατα, τεύχος 13 (άνοιξη 2008)

Το ανοιξιάτικο τεύχος είναι καταΠράσινο, κοινώς αφιερωμένο στο περιβάλλον και περιλαμβάνει μια σειρά άρθρα, δοκίμια, αναφορές και γενικότερα γραπτά εξαιρετικού ενδιαφέροντος και εξωφρενικών στοιχείων. Η λογοτεχνία δεν θα μπορούσε να λείπει, με διηγήματα, ποίηση, τοπογραφήματα (Αμερική, Γροιλανδία, Πράσινοι, Ιάβα, Ωκεανοί, Επιχειρήσεις, Αρκτική, Βομβάη) αλλά και δοκίμια, σε ένα από τα οποία (Η λογοτεχνία του αφανισμού), με έμφαση σε δύο έργα του Β.Σ. Νάιπολ και Β.Τζ. Σέμπαλντ, διατυπώνεται η αισιόδοξη άποψη πως οι μυθιστοριογράφοι αποτελούν την καλύτερη ελπίδα της επιστήμης για να ακουστεί το μήνυμα της κλιματικής αλλαγής. Πολύ ζουμί υπάρχει και στις συνομιλίες, τόσο στην ειδική περί του θέματος συζήτηση με τον Κωνσταντίνο Τζούμα, όσο και στις απαντήσεις 25 Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών στην ερώτηση "τι τους έρχεται στο νου όταν ακούν τη λέξη περιβάλλον".

Απολαυστικό κείμενο: Το εκτεταμένο διήγημα του Μιχάλη Μοδινού Στις βορειοδυτικές επαρχίες. Μέσα από τις σκέψεις ενός μέλους μιας αποστολής διεθνούς οργανισμού που εγκρίνει αναπτυξιακά δάνεια και χρηματοδοτεί έργα σε αναπτυσσόμενες χώρες (που είναι αδιάφορο αν εφαρμοστούν, αρκεί να απορροφηθούν τα κονδύλια) παρουσιάζεται με συγκλονιστικό τρόπο η σημερινή πραγματικότητα. Σε αυτή τη μεικτή πολυεθνική ομάδα "ο καθένας έχει το ρόλο του, άλλος επειδή είναι φθηνός και μελαχρινός, άλλος επειδή έχει τα χοντρά λεφτά, άλλος για να θυμίζει την υπανάπτυξη, και μια γυναίκα για να παράσχει το ευαίσθητο, θερμό μέρος του προγράμματος". Με τα χρόνια έχω γίνει ειδικός της λησμονιάς. Δε μπορώ να μπλέκω το συναισθηματικό στοιχείο με τη δουλειά μου. Οι υποκειμενισμοί δεν έχουν θέση στο παιχνίδι της ανάπτυξης. Ξεχνάω ό,τι ήξερα λίγες μέρες πριν. Ακόμη κι αν ήθελα να θυμάμαι μέρη, πρόσωπα, γεύσεις και μυρουδιές, το μυαλό μου διαμαρτύρεται, συγχύζεται και τα παρατάει... Είμαι ένας ναυτικός της ανάπτυξης... Σε κάθε ταξίδι χιλιάδες ερεθίσματα ενεργοποιούν τον εγκέφαλό μου και στο τέλος τον κάνουν χυλό...

(δε)κατα, τεύχος 14 (καλοκαίρι 2008)

Μακροβούτι στη λογοτεχνία ο υπότιτλος, όνομα και πράγμα. Οκτώ και μία εκδότες λογοτεχνικών περιοδικών από Αθήνα, Κέρκυρα, Λαμία, Άσπρα Σπίτια και Ηλεία γράφουν με είδος που επιλέγουν, και αμέτρητοι άλλοι λογοτέχνες συγγράφουν, περιγράφουν, καταγράφουν. Εδώ λάμπουν διηγήματα από δεξιοτέχνες (από Ναμπόκοφ και Ρόντι Ντόιλ μέχρι Μισέλ Φάις και Κώστα Καβανόζη - ανυπομονούμε για την "συνέχεια" του Χοιρινού με λάχανο), μια Προφορική Ιστορία περί Μπιτ, η πάντοτε κοφτερή Ελφρίντε Γέλινεκ που απαντάει ερωτώμενη, το Μπουένος Άιρες του Μπόρχες, το Πεκίνο των Μυρίων, και πολλά λοιπά. Κάπου στις χορταστικές πίσω σελίδες, επιτέλους ένα κείμενο του Σάκη Παπαδημητρίου για την μουσική του γνωστού μας Michel Redolfi - "ηλεκτρονικά κολάζ και μουσική των υδάτων".

Απολαυστικό κείμενο: Η "προσωπική μαρτυρία" του Γιώργου Χρονά για την πρώτη έκδοση των ποιημάτων του (Τα Αρχαία Βρέφη, 1980), που ο ίδιος ονομάζει προσωπικό κενοτάφιο τριάντα ενός χρόνων: Όπως πτωχεύσας έμπορος τις καρτέλες πελατών του - ακόμα και των επισφαλών πελατών του - τα βάζω στη σειρά και στη θέση περίπου την οριστική. Όπως βρέφη νόθα, που δηλαδή δυνατά και τυχαία συνελήφθησαν... Σας πληροφορώ από την αρχή, πως οι τύποι μου στο βιβλίο αυτό ανήκουν στη Β΄ Εκλογική Περιφέρεια και σε μια μυθολογία τυχαία μα φανερά γενναία, με μείγμα αίματος στις φλέβες, με τον πανσεξουαλισμο τους, χωρίς ανησυχίες πνεύματος και το θάνατο που τους σκοτώνει πάντοτε, κάθε μέρα. Ποζάρουν σε δρόμους και σινεμά, σε μηχανουργεία και ξενοδοχεία Δ΄ τάξεως, σε διαδρόμους και λεωφορεία βοηθώντας με να περάσω βιαστικά, ποιητικά ανορθόδοξα δηλαδή, πράγματα από αυτή τους την περιπλάνηση και καταστροφή...

Πόρφυρας, τεύχος 126 (Γενάρης-Μάρτης 2008)

Τo πυκνογραμμένο κερκυραϊκό περιοδικό δεν διστάζει να κάνει το δικό του αφιερωτήριο σε έναν μουσικοσυνθέτη. Εδώ τιμάται γραπτώς ο Γιάννης Μαρκόπουλος, o συνθέτης που κατά τη γνώμη μου πλησίασε περισσότερο από κάθε άλλο σε απόσταση αναπνοής τόσο την ελληνική ποίηση (αρμονική σύζευξη στην οποία δίνει ιδιαίτερη έμφαση το αφιέρωμα), όσο και το τελετουργικό στοιχείο. Ομολογώ πως ο Μαρκόπουλος τα τελευταία χρόνια με έκανε να τον ξανακούσω χάρη σε δυο εκπληκτικά έργα οργιαστικής θεατρικότητας, τα Η Λειτουργία του Ορφέα και Το Τραγούδι του Αχιλλέα (το τελευταίο, με την έξοχη ποίηση του Γιώργου Παπακώστα).

Ευκαιρία να διατρέξουμε όλη την εργογραφία του και να διαβάσουμε κείμενα από συγγραφείς (Πάνος Θεοδωρίδης - που στιχούργησε προ τετραετίας το μουσικό έργο Ταχύτατος Λούης, Γιώργος Χρονάς, Μάνος Ελευθερίου, Μανόλης Πρατικάκης, Γιάννης Ευσταθιάδης κ.ά.), μουσικογράφους αλλά και ακροατές που ψάχνουν τις δικές τους σχέσεις με τις μαρκοπουλικές ωδές. Ο ίδιος ο συνθέτης καταθέτει συνθέτοντας την Ιθαγένεια.

Πόρφυρας, τεύχος 127 (Απρίλιος - Ιούνιος 2008)

Στις ηπιότερες κλιματικές συνθήκες των δύο τελευταίων ανοιξιάτικων και του πρώτου καλοκαιρινού μήνα μπορούν να αναπνεύσουν και πάλι μετά από χρόνια δύο λανθάνοντα διηγήματα της Αλεξάνδρας Παπαδοπούλου, εκείνης της πρώτης ελληνίδας που έγραψε πεζογραφία, αυτοεξορίστηκε από την Κωνσταντινούπολη στο Βουκουρέστι για να αποφύγει εμπόδια και αντιδράσεις του ανδροκρατούμενου κλίματος κι έγραψε πάνω από εκατό διηγήματα - ψυχογραφήσεις της αστικής της τάξης, προτού αδικοχαθεί στα 39 της.

Σε άλλα μελετήματα οι συνεργάτες βουτούν, ως είθισται, σε βαθιά και άγνωστα νερά και αναζητώντας αναγραμματισμούς στην ποίηση του Εμπειρίκου, ή την μορφή του Οιδίποδα σε κορυφαία ποιήματα, επανεκτιμούν την Κάθοδο των Εννιά του Θ. Βαλτινού (το καθοριστικό εκείνο διήγημα της μάταιης, ελεγειακής πορείας ανταρτών σε ένα πυρακτωμένο, κατακαλοκαιρισμένο βουνό, κοινώς στο πουθενά) κ.ά. Εδώ χώρεσαν ακόμη δύο ωραιότατα αφηγήματα των Γιάννη Καβάσιλα και Δήμητρας Μήττα (Ικαρία!), ποίηση, φωτογραφίες, και όπως πάντα ποίηση.

Κλείνω με δύο από τα Ενδοσκοπικά του Βασίλη Καραβίτη: Η ευτυχία; Φάντασμα/ που πλανιέται ακόμα/ Να το ξορκίζεις νηφάλιος. // Ξέχασε πώς άρχισαν όλα/ Ξέχασε πώς τελειώνουν όλα./ Μείνε χωρίς μνήμη. Θα το προσπαθήσω και μακάρι να το καταφέρω, αγαπητέ ποιητή.

ΥΓ. Για τους φίλους που με ρωτούν πώς βρίσκει κανείς κάποιο τεύχος περιοδικού προηγούμενου μήνα, ένας σίγουρος τρόπος είναι τα ίδια τα γραφεία του περιοδικού. Ακόμα κι αν το τεύχος εξαντλήθηκε (όπως π.χ. συνέβη με το "νουάρ" τεύχος των (δε)κάτων), πάντα υπάρχουν κάποιες επιστροφές.