Stephen King - O μαύρος πύργος
Ποια να είναι η υπόθεση ενός έργου 4.000 σελίδων που χρειάστηκε 30 χρόνια για να ολοκληρωθεί και γιατί είναι ένα από τα σημαντικότερα κείμενα φαντασίας του 20ου αιώνα; Του Πρόδρομου Γιαγκόπουλου
"Και ο μικρός Ρόλαντ στο σκοτεινό τον πύργο ήρθε..."
Robert Browning
Πρέπει να έχεις καθαρές μνήμες και ανοιχτό ορίζοντα για να ξεκινήσεις τον "Μαύρο Πύργο". Να μην είσαι ποτισμένος από τίποτα, να αναζητήσεις τα δικά σου νερά, να πιστεύεις τα πάντα και για αληθινό να μην παίρνεις τίποτα. Ακόμα και την ίδια τη μυθολογία, το παρελθόν και τις γραφές του Stephen King πρέπει να λησμονήσεις. Αδέσμευτος, αεικίνητος και πρόθυμος να χαθείς. Έτοιμος για πνευματικό πόλεμο πρέπει να είσαι.
Με μία υπερβολική, υπερφίαλη και προβοκατόρικη πρόταση θα μπορούσα να τελειώσω αυτό το κείμενο. Όμως έτσι προτιμάω να το ξεκινήσω: "Ο Μαύρος Πύργος είναι ένα από τα πέντε δέκα καλύτερα κείμενα φαντασίας του εικοστού αιώνα, δίπλα στον Άρχοντα Των Δαχτυλιδιών, πλάι στο 1984, ένα βήμα πέρα από το 2001 Η Οδύσσεια Του Διαστήματος". Τέλος των δηλώσεων, προκλήσεων και λοιπών συγγραφικών τσιτάτων. Κι αν το ανάθεμα πέφτει τώρα βαρύ πάνω μου, θα προέτρεπα τους επίδοξους βιβλιοφάγους, τους οπαδούς του Τζόυς και του Σελίν, τους φανατικούς του Μπόρχες και του Μαρκές, να κάνουν ένα ελάχιστο διάλειμμα και να δανείσουν κάποιες ώρες στους εφτά τόμους του πονήματος του Stephen King. Είμαι περισσότερο από σίγουρος πως θα τους τις επιστρέψει πολλαπλασιασμένες ωσάν ψάρια και ψωμιά από το καλάθι Χριστού.
Η αναζήτηση. Το ταξίδι. Η σημασία της ομάδας, του συνόλου, του Κα-τετ και η πορεία προς την εντελέχεια. Πίσω από τα προσωπεία υπάρχουν πρόσωπα, πίσω από τον Κόσμο που Προχώρησε Παραπέρα υπάρχει ένας δικός μας κόσμος που κάθε μέρα δείχνει να απομακρύνεται από τα δικά μας μάτια. Ένας κόσμος για λίγους. Στο κάτω κάτω "Ο Μαύρος Πύργος" δεν είναι απλά ένα βιβλίο φαντασίας. Είναι μια μηχανή απελευθέρωσης συναισθημάτων, είναι ένα δεκανίκι στο αριστερό χέρι του αναγνώστη, είναι πολύ περισσότερα από όσα θα γράψω σε αυτές τις αράδες, πολύ περισσότερα από αυτά που ήθελε να πει ο ίδιος ο συγγραφέας του.
Για τον Stephen King είναι ένα ταξίδι τριάντα χρόνων. Ξεκίνησε να το γράφει φτωχός και άσημος και το ξαναέπιασε εκατομμυριούχος και γνωστός σε κάθε γωνιά της Γης. Είναι η καταγραφή αυτής της πορείας, είναι απωθημένα και στροφές της συγγραφικής του ευφυΐας σε δρόμους λιγότερους ταξιδεμένους. Γιατί μπορεί ο ίδιος να ομολογεί πως ήθελε να κάνει έναν Άρχοντα Των Δαχτυλιδιών σε μια πιο γουέστερν εκδοχή, όμως αυτό που προέκυψε είναι μνήμες από το παρελθόν, μνήμες από το μέλλον κι ένα χαμαιλεοντικό παρόν, δικό του και του κόσμου μας. Και την ανάγκη να βρεθεί και ο ίδιος μέσα σε αυτό το έπος που είχε κάποτε ξεκινήσει με σκοπούς ταπεινούς και στόχους ακατανόητους, την ικανοποιεί με τον πιο απρόσμενο τρόπο στον έκτο τόμο: Γίνεται ήρωας του σύμπαντος του.
Και μια λέξη τριγυρίζει στα κεφάλια σας. Μπορώ να την δω από δω που κάθομαι: "Ποια είναι όμως η υπόθεση;". Ψιλά γράμματα θα απαντήσω. Την υπόθεση την υφαίνουν συγγραφέας και αναγνώστης χέρι χέρι. Ο πρώτος σπέρνει τον σπόρο και ο δεύτερος διαλέγει τι θα θερίσει. Με ποιον ήρωα θα ταυτιστεί, πως κρίνει τις επιλογές κάθε χαρακτήρα που συναντάει, τι θα έκανε εκείνος στη θέση του. Κι αν έπρεπε να γράψω μια ντουζίνα λέξεις για να στριμώξω τη φωτιά τεσσάρων χιλιάδων περίπου σελίδων θα ήταν οι παρακάτω: Ο Ρόλαντ, ο τελευταίος μιας γενιάς κι ενός κόσμου που βαδίζει προς το τέλος, βρίσκετε σε αναζήτηση του περίφημου Μαύρου Πύργου για λόγους που θα αργήσουμε πολύ να μάθουμε. Σε αυτή του την πορεία θα τον βοηθήσουν μερικοί καταραμένοι του δικού μας κόσμου και όλοι μαζί θα αγωνιστούν για να υπάρξει αύριο στον κόσμο όπως τον ξέρουμε σήμερα. Σας καθησύχασα; Ελπίζω όχι.
Γυρίζοντας μία μία τις σελίδες, λίγο πριν κοιμηθώ, κάτω από μια ξαπλώστρα στη θάλασσα, με μουσική στο δωμάτιο μου ή σε κάποιο τρένο, καταδυόμουν σε έναν κόσμο τόσο οικεία εφιαλτικό που ήμουν σίγουρος πως αν σήκωνα τα μάτια μου θα τον αντίκριζα έξω από το παράθυρο μου. Οι Ρημαγμένοι Τόποι, η Νέα Υόρκη, ο Μαύρος Πύργος. Θα μπορούσα να κάνω μια βόλτα στην Ελλάδα και να τα δείξω με το δάχτυλο. Και θα μπορούσα να αναγνωρίσω τους εχθρούς, τους βρικόλακες της μεγαλούπολης, τους Μεταλλαγμένους, τον άνδρα με τα μαύρα, το τρένο με τα αινίγματα, τον διαστρεβλωμένο βασιλιά του Οζ, τον τελευταίο ένοικο του Μαύρου Πύργου. Σημάδια και στίγματα σε έναν δρόμο που διέσχισαν και τα δικά μας πόδια.
Τελευταία ανάσα. Επιστροφή στην επιφάνεια. Μερικά βιβλία δεν είναι απλά βιβλία. Είναι κόσμοι με κανόνες και όρους. Το ότι θα διαλέξεις να εισέλθεις σημαίνει πως αποδέχεσαι πως από 'κει μέσα θα βγεις αλλαγμένος, διαφορετικός. Ίσως όχι με τον απόλυτο τρόπο που το καταφέρνουν συγγραφείς σαν το Νίτσε και τον Καζαντζάκη, τον Προυστ ή τον Χέμινγουέη, όμως ύπουλα και αθώα ταυτόχρονα θα έχει πραγματοποιηθεί μια μικρή μετατόπιση των σκέψεων σου προς μια κατεύθυνση που θα επιστρέφεις όταν η πραγματική ζωή δεν δείχνει και τόσο καλή.