Θεός εναντίον Δαρβίνου

Θεός εναντίον Δαρβίνου... Άνιση μάχη! Γιατί ποιος αλήθεια μπορεί να τα βάλει με έναν Ον προικισμένο από τη φαντασία και την ανάγκη των ανθρώπων με παντοδυναμία και παντογνωσία; (παρολ' αυτά φαίνεται ότι οι ιδιότητες αυτές δεν επαρκούν, αν κρίνουμε από τις στρατιές των αυτόκλητων υπερασπιστών αυτής της παντοδυναμίας).

Θεός εναντίον Δαρβίνου... Βίβλος εναντίον της Καταγωγής των Ειδών. Η σύγκρουση μαίνεται στα χαρακώματα τα τελευταία 100+ χρόνια, ειδικά δε στις "in God we trust" ΗΠΑ έχει προσλάβει διαστάσεις εθνικού θέματος και χαρακτήρα τζιχάντ, έχοντας φτάσει ακόμη και στις αίθουσες των δικαστηρίων.

Θεός εναντίον Δαρβίνου... Άλλο ένα επεισόδιο στην αέναη μάχη του έλλογου με το άλογο (ενίοτε και το παράλογο). Μια μάχη στην οποία η θρησκεία βρίσκεται σε μια συνεχή υποχώρηση, από την εποχή όπου τους κεραυνούς τους ξαμόλαγε ο οργισμένος Δίας, η Γη ήταν επίπεδη και καταλάμβανε το κέντρο του Σύμπαντος, με τους θεούς να χάνουν συνεχώς ...χαρτοφυλάκια και αρμοδιότητες στη φύση (θεοί των ...κενών ουσιαστικά, οι οποίοι αναλαμβάνουν να καλύψουν όσα κενά αφήνει η ανθρώπινη γνώση).

Αυτό βέβαια δεν εμποδίζει τους θεολόγους να αναζητούν επιστημονικοφανή ("απομίμηση της επιστήμης" κατά Feynman) δικαίωση για τα δόγματά τους (όπως γίνεται π.χ. με τη ...δούρεια θεωρία του Νοήμονος Σχεδιασμού) ή να ανακαλύπτουν "αποδείξεις" (προσοχή στα εισαγωγικά!) ήδη από την μακρινή εποχή του Αριστοτέλη και του Θωμά Ακινάτη.

Το αξιοσημείωτο στην όλη ιστορία είναι η ικανότητα της θρησκείας να αφομοιώνει τα συμπεράσματα τις επιστήμης, πολλές φορές αυτά που μόλις λίγα χρόνια πριν πολεμούσε με λύσσα και ...πυρά (κάποιος με "σατανικό" χιούμορ θα μπορούσε να αντιμετωπίσει αυτή την στάση ως άλλη μια απόδειξη της ...εξέλιξης και της προσαρμογής στο περιβάλλον!). Όπως λέει άλλωστε και ο Louis Agassiz για τις μεγάλες αλήθειες, "στην αρχή, οι άνθρωποι λένε ότι βρίσκονται σε αντίθεση με τη Βίβλο. Στη συνέχεια λένε ότι είχαν ανακαλυφθεί παλαιότερα. Τέλος, λένε ότι ανέκαθεν πίστευαν σε αυτές".

Ο (και ιστορικός και γεωπόνος και μοναχός!) Jacques Arnould τα γνωρίζει καλά όλα αυτά. Όντας καλός επιστήμονας και διαθέτοντας οξεία ιστορική αίσθηση γνωρίζει επίσης ότι θα έρθει νομοτελειακά η στιγμή που η θρησκεία θα ενσωματώσει και τις προς το παρόν "ανόσιες" διδαχές του Δαρβίνου (και των επιγόνων του), ότι ο δημιουργισμός δεν έχει πολλές αντοχές και θα μπει αμετάκλητα στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, παρά τις πρόσκαιρες παλινδρομήσεις και υποτροπές (οι οποίες άλλωστε έχουν μια σαφή ρεπουμπλικανική ψηφοθηρική χροιά).

Στο "Θεός εναντίον Δαρβίνου", ο Arnould αφού πρώτα διερευνήσει με ...καλογερική σχολαστικότητα τη δαιδαλώδη διαδρομή του δημιουργισμού και των πολυάριθμων παρακλαδιών του (η πολυδιάσπαση τελικά είναι χαρακτηριστικό των δογματικών συστημάτων-τους προφανείς πολιτικούς συνειρμούς τους αφήνω σε εσάς!), στη συνέχεια τον καταρρίπτει πειστικά και με επιχειρήματα, ξεγυμνώνοντας το σαθρό ανορθολογισμό που υποκρύπτει. Αν σταματούσε το βιβλίο εδώ, θα είχαμε να κάνουμε με ένα ακόμη καλογραμμένο και τεκμηριωμένο επιστημονικό σύγγραμμα. Οι φιλοδοξίες του Arnould είναι όμως μεγαλύτερες...

Είναι άλλωστε, ας μην το ξεχνάμε, θεολόγος. Και αρκούντως διορατικός ώστε να οργανώσει τις νέες γραμμές άμυνας της θρησκείας, βαδίζοντας στα χνάρια του Τεγιάρ ντε Σαρντέν και της εκμοντερνισμένης τελεολογικής του άποψης. Διατηρώντας όμως παράλληλα και αποστάσεις ασφαλείας από τις εξαλλοσύνες του ανανήψαντος άθεου Alister McGrath και τους ευσεβείς περί "λυκόφωτος της αθεΐας" πόθους του. Και από το ήσυχο δομινικανικό κελί του, με ήπιο τόνο γραφής και με "ειρήνη υμίν" διάθεση αποπειράται και αυτός το Μεγάλο Συμβιβασμό. Να αποδώσει δηλαδή τα του Θεού τω Θεώ και τα του Δαρβίνου τω Δαρβίνω, να υπερβεί το συγκρουσιακό "εναντίον" και να φτάσει στο συμβιβαστικό συνθετικό "και" μιας νέας φυσικής θεολογίας. Το πετυχαίνει; Η ουσία του ερωτήματος παραμένει αναπάντητη και ανοιχτή εδώ και αιώνες. Στην πραγματικότητα, παρά το μελάνι που έχει χυθεί και τα ...δεντράκια που έχουν κοπεί, το θέμα δεν έχει απομακρυνθεί από το αρχικό του σημείο.

Ίσως γιατί σε τελική ανάλυση, η Επιστήμη και η Θρησκεία είναι δύο εντελώς ασύμβατοι τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας. Γιατί όταν σε ένα κείμενο μπαίνει η λέξη πίστη, η επιστήμη μπαίνει στα περιθώρια. Γιατί ακόμη και στην εντελώς φανταστική (έως αδύνατη) περίπτωση, όπου η επιστήμη θα κατάφερνε με κάποιο τρόπο να ...αποδείξει τη μη-ύπαρξη του Θεού, αυτό θα εκλαμβανόταν ως "άλλη μία απόδειξη της σοφίας και της παντοδυναμίας του Θεού". Εκτός εάν μέχρι να διαβαστεί αυτό το κείμενο έχει επέλθει η Δευτέρα Παρουσία. Αυτή θα ήταν μία κάποια ...επιστημονική απόδειξη!

(ΠΟΛΙΣ)