Το Κουτσό του Κορτάσαρ
Από τα βιβλία που πολλοί λένε ότι το έχουν διαβάσει... Με έμφαση στο "λένε". Τι απέγινε με την απόπειρα άραγε του Μιχάλη Βαρνά;
Υπάρχουν πολλοί αναγνώστες που έχουν πιάσει στα χέρια τους τα βιβλία του Κορτάσαρ αλλά τα έχουν επιστρέψει στη βιβλιοθήκη τους μετά την ανάγνωση των πρώτων κεφαλαίων. Ένας από αυτούς ήμουν και εγώ. Με το ‘Κουτσό’ έχω προσπαθήσει δύο φορές. Μία όταν μου το χάρισε η φίλη μου η Όλγα για τα γενέθλια μου το 2003 –πολύ συγκινητικό όταν το σκέφτομαι γιατί σημαίνει πως πίστευε αρκετά στις δυνατότητες μου–, και μία δεύτερη φορά δέκα χρόνια αργότερα περίπου που έχοντας διαβάσει δέκα συγγραφείς παραπάνω πίστευα πως είχε έρθει η ώρα για το ‘Κουτσό’ του Κορτάσαρ.
Προφανώς δεν είχε έρθει η ώρα. Δε χρειάζεται να θυμίσω πως μιλάω για τον εαυτό μου, διότι υπάρχουν αναγνώστες που διάβασαν Ντοστογιέφσκι στο δημοτικό, οπότε είμαι σίγουρος πως κάποιοι θα έπαιζαν τον Κορτάσαρ στα δάχτυλα τους από την έκτη δημοτικού την στιγμή που οι συμμαθητές τους έπαιζαν στα δάχτυλα τους τον κύβο του Ρούμπικ ας πούμε.
Γιατί όμως μου ασκεί τόση γοητεία ο Κορτάσαρ; Ο πρώτος λόγος μάλλον έχει να κάνει με την τζαζ. Φανατικός ακροατής, την ακούς σχεδόν σε κάθε έργο του, αυτοσχεδιάζει, παίζει το σόλο του, ενίοτε κολλάει η βελόνα. Γιατί πάνω από όλα θεωρώ τον Κορτάσαρ φαρσέρ. Ο ‘Κυνηγός’, το βιβλίο του για τον Τσάρλι Πάρκερ ήταν η πρώτη επιτυχημένη απόπειρα να ολοκληρώσω βιβλίο του. Ο δεύτερος λόγος που μου ασκεί γοητεία, ενώ με παιδεύει, είναι ότι είναι κυρίως Αργεντινός και έχει φάτσα Αργεντινού. Οι τρεις αγαπημένοι μου Αργεντινοί: ο Χουαν Ραμόν Ρότσα, ο Σεμπαστιάν Λέτο κι ο Χούλιο Κορτάσαρ. Το χιούμορ του είναι ενδοφλέβιο. Σαν εκείνους τους φίλους μας που λέμε πως δε ξέρουμε πότε μιλάνε σοβαρά και πότε κάνουν πλάκα. Ξαναλέω πως ο Κορτάσαρ υπήρξε μέγιστος φαρσέρ. Ο ίδιος υπήρξε φανατικός φίλος της λογοτεχνίας πολύ πιο διεισδυτικός από τους ίδιους τους συγγραφείς που διάβαζε.
Σε αυτό το σημείο, στο πνεύμα της εποχής και κινδυνεύοντας να παραπεμφθώ στον εισαγγελέα, έχω βάσιμες υποψίες πως οι μόνοι που έχουν ολοκληρώσει το ‘Κουτσό’ είναι οι μεταφραστές. Όπως ακριβώς και το ‘Κεφάλαιο’ του Μαρξ.
Τώρα πρέπει να σας αποδείξω πως διάβασα το ‘Κουτσό’ και το κατάλαβα. Είναι πολύ εύκολο και τα κατάφερνα και στο σχολείο στο μάθημα των κειμένων, αν και δεν είχα καταλάβει τίποτα. Εκεί συνειδητοποίησα δύο πράγματα. Πρώτον: Πόσο εύκολο είναι να μιλάς για πράγματα που δεν έχεις καταλάβει. Δεύτερον: Κι η καθηγήτρια δεν είχε καταλάβει τίποτα.
Αλήθεια πόσο κωμικό, δύο άνθρωποι να μιλάνε για ένα θέμα που έχουν μεσάνυχτα και να συνεννοούνται καταπληκτικά.
Ο ίδιος έχει πει πως αν δεν έγραφε εκείνη την περίοδο το ‘Κουτσό’, αρχές του εξήντα, θα έπεφτε στον Σηκουάνα. Αν δε διάβαζα αυτή την περίοδο το ‘Κουτσό’ θα διάβαζα μάλλον τον ‘Πότη’ του Χανς Φάλαντα. Τελευταία στιγμή άλλαξα γνώμη και φεύγοντας για την παραλία ή το καφέ δεν θυμάμαι ακριβώς άρπαξα το ‘Κουτσό’ και είπα: Πέρασαν δεκαεφτά χρόνια, έχουμε πάρει δύο πρωταθλήματα και ένα κύπελλο μόνο.
Η προσπάθεια έγινε. Θα σας αφήσω με την απορία.
Θα ήθελα να συναντηθούμε τυχαία στο μπαρ ενός πλοίου ταξιδεύοντας για την Αργεντινή, παρατηρώντας στο καλάθι του έναν αριθμομνήμονα γάτο, πίνοντας και συζητώντας για γυναίκες και λογοτεχνία.