Βιβλιοπανδοχείο, 22. Μάριος Μιχαηλίδης - Ο Οστεοφύλαξ
Όμως η σιωπή των νεκρών χλευάζει τα πάθη και τις αγωνίες των ζωντανών.
(σ. 53)
Ήρωας: Ένας οστεοφύλακας ζει αποτραβηγμένος από τα πάντα, με εξαίρεση το μικρό ταπεινό του βασίλειο, το οστεοφυλάκιο. Σε αυτό τον τόπο μνήμης και λήθης μαζί γειτνιάζουν λήσταρχοι, εμφυλιοπολέμιοι, ερωτύλοι, χαρακτήρες του 21, του 49, του ... 67 και άλλων διψήφιων συμβόλων. Εδώ μπορεί να εικάζει τον βίο και την πολιτεία των σεμνοτάτων οστών, τώρα που ο μυελός των οστών τους δεν αναταράσσεται από τα ρίγη της σαρκός και ενίοτε να προχωρεί σε παρηγορητικές συζεύξεις μετά τινών πενθουσών συζύγων ή ανεψιών.
Πώς βασιλεύει στο σιωπηλό ποίμνιό του; Μα τοποθετώντας κατά βούληση τα κιβώτια με τα οστά από τα ψηλά στα χαμηλά κι από τα ορατά στα παραμερισμένα, φτιάχνοντας μια νέα χωροταξία της Ιστορίας. Έτσι αποδίδει δικαιοσύνη στους "κιβωτιόσχημούς" του και τους "οίκους" τους, έτσι δημιουργεί σχέσεις και συσχετισμούς. Εδώ άλλωστε οι μνήμες δεν χάνονται και οι αδικημένοι ή σιωπηλοί μπορούν να "μιλήσουν".
Πλοκή: Εφόσον ο κάθε "κιβωτιόσχημος" εκπροσωπεί μια ιστορική περίοδο αλλά και έναν ολόκληρο κοινωνικο-πολιτικο-ιδεολογικό κόσμο, μπορείτε να φανταστείτε πόσο βράζει αυτό το ιδιόμορφο βασίλειο και πόσοι το εποφθαλμιούν. Αυτός ο ύστατος σταθμός του κόσμου γίνεται πεδίο ανταγωνισμών και μαχών από τοπικές (τύπου μικροπολιτικής συμφεροντολογίας) έως εθνικές, με κοινό στοιχείο όλων τον παραλογισμό και την γελοιότητα. Βλέπετε, σήμερα που ο καθένας θέλει να ξαναγράψει την Ιστορία από την σκοπιά της ιδεολογίας και του εθνικισμού που τον συμφέρει, η Οστεόπολη αποτελεί την ιδανική αφετηρία. Ο αδιατάρακτος κόσμος της θα διαταραχθεί, οστά θα θρυμματιστούν, κουτιά θα βεβηλωθούν, τοιχογραφίες θα καταπέσουν, ιερωμένοι θα αναμειχθούν, γείτονα κράτη θα θελήσουν ολίγη ξένη Ιστορία, η θλιβερή όψη των Βαλκανίων θα αναδυθεί. Όλοι διψούν για εξουσία, ακόμα και εδώ!
Θέλγητρα: Αυτό το εξαιρετικά πυκνό, ειρωνικό αφήγημα αποκτά με χαμαιλεόντειο τρόπο στοιχεία παρωδίας, μαύρης κωμωδίας, αλληγορίας, μεταφοράς μέσα στη μεταφορά μέσα στη μεταφορά, νουβέλας ανοιχτού τέλους. Χωρίς καμία μακάβρια διάθεση ισορροπεί σε πολλαπλούς συμβολισμούς και λεπτούς διπολισμούς (λογικό/ υπερφυσικό, παρελθόν/ παρόν, πίστης/ υστεροβουλίας). Κανείς δε διδάσκεται από την μικρότητα των ανθρώπινων εγνοιών αλλά και των αισθημάτων εθνικής μειονεξίας μερικών - μερικών λαών μπροστά στο αναπότρεπτο της κατοίκησης όλων μας στην οστεόπολη. Ashes to ashes, dust to dust!
Γραφιστικά: Η διαστρωματωμένη ατμόσφαιρα του Οστεοφύλακα δεν θα είχε τέτοια πυκνότητα αν δεν ανέπνεε με μια γλώσσα ζουμερότατης καθαρεύουσας, με πονηρές διαχύσεις αρχαΐζουσας και λαϊκής. Αν η γλώσσα που έκανε τόσο απολαυστικούς τον Ροΐδη και τον Βιζυηνό έχει ατυχώς και αποκλειστικώς συνδεθεί με πολιτικό και κοινωνικό συντηρητισμό ή με εκκλησιαστικούς κόλπους δεν φταίμε εμείς! Σε πολλές περιπτώσεις (όπως στις παρωδίες και ακριβώς εδώ) αποτελεί τον ιδανικό λειμώνα άντλησης ανεξάντλητων λέξεων αλλά και γρίφων!
Φάκελος φιλοξενούμενου: Γεννημένος στην Κύπρο, έχει εκδώσει τέσσερις ποιητικές συλλογές (η τελευταία: Σαν άλλοθι οι λέξεις, 2003, στις ίδιες εκδόσεις) Εργάζεται στην ιδιωτική δευτεροβάθμια εκπαίδευση στην Αθήνα.
Απόσπασμα: Είναι και αυτός ένας τρόπος να περιφέρεται κανείς στα ξώβεργα της μνήμης. Δεν το είπε έτσι ακριβώς, αλλά αυτό μάλλον θα εννοούσε...όταν προσπαθούσε...να του ερμηνεύσει το ατίθασο της μνήμης και των συνειρμών, με τους οποίους αυτή συχνά διεγείρεται. Τα ξώβεργα. Ένα "έτσι" και το πουλάκι πιάστηκε. Και βασανίζεται να ξεκολλήσει. Και αφήνει τα νυχοπόδαρά του, ενθύμιο της περιπέτειάς του, πάνω στο ξώβεργο. Και έτσι ματωμένο περιφέρεται στον αιθέρα και φοβάται, τρέμει μην ξαναπιαστεί. Το ένοχο παρελθόν επιζητεί ανεξόφλητα χρέη. Γι' αυτό και έρχεται και επανέρχεται - κι αυτός που πιάνεται στα ξώβεργα της μνήμης πληρώνει, πληρώνει ... (σ. 41-42)
Συντεταγμένες: Εκδόσεις Μεταίχμιο, 2007, σελ. 115.
