12ο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου Αθήνας

Θερμό κινηματογραφικό θέρος προμηνύεται αυτό του 2022. Από τη μια οι εταιρίες διανομής που εφορμούν ακάθεκτες από τις καλοκαιρινές αίθουσες με σκοπό να ρεφάρουν τα κεσάτια της πανδημίας. Κι από την άλλη ένας θεσμός, εμφορούμενος από την Ταινιοθήκη της Ελλάδος, ο οποίος ανδρώνεται και θεριεύει και διεκδικεί με αξιώσεις να συναρπάσει το πανελλήνιο φιλοθεάμον κοινό.

Αναφέρομαι στο Φεστιβάλ Πρωτοποριακού Κινηματογράφου Αθήνας [ΦΠΚΑ] που φέτος [12η διοργάνωση] διαρκεί 21 μέρες [26 Μαΐου - 15 Ιουνίου], προβάλλει 110 ταινίες μεγάλου και μικρού μήκους, περιλαμβάνει μια ντουζίνα θεματικές ενότητες, ενδιαφέρον και πρωτότυπο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα [σε πρώτη πανελλήνια προβολή], παράλληλες εκθέσεις και πολλές μετακλήσεις σκηνοθετών και τιμώμενων καλεσμένων, οι οποίοι συμμετέχουν στις παρουσιάσεις των ταινιών, σε συζητήσεις, σε μάστερκλας και σε εκδηλώσεις.

Οι προβολές γίνονται σε τρεις χώρους [αίθουσα Α, αίθουσα Β και θερινός κινηματογράφος Λαΐς] και, για όσους δεν μπορούν να φεστιβαλιστούν δια ζώσης, θα υπάρξει επιλογή προγραμμάτων «του σαλονιού» [=διαμεσικά] μέσω της διεύθυνσης online.tainiothiki.gr.

Πανηγυρική εναρκτήρια πρεμιέρα [Πέμπτη 26 Μαΐου] είναι η Χρυσή Άρκτος της φετινής Μπερλινάλε, Οι ροδακινιές του Αλκαράς της Κάρλα Σιμόν. Το πανηγύρι εικόνων ολοκληρώνονται την Τετάρτη 15 Ιουνίου με την «αποκατεστημένη και υπέροχη» δημιουργία του αγαπημένου Μπράϊαν Ντε Πάλμα, Το φάντασμα του Παραδείσου, που οι θεατές θα απολαύσουν γενναιόδωρα στην πρώτη εκδοχή του σκηνοθέτη, πριν την «ξαναμοντάρει» η διανομή του 1974.

Στα προγράμματα του 12ου ΦΠΚΑ, εκτός του Διεθνούς διαγωνιστικού [9 ταινίες] και του τμήματος Αποκατεστημένες και υπέροχες [8+1 κλασικές αναπαλαιωμένες], θα απολαύσουμε επίσης αφιερώματα σε εμβληματικά πρόσωπα της 7ης Τέχνης: Τζορτζ Στίβενς [κάτι για το οποίο αξίζει να ζεις, 7 κλασικές ταινίες + 2 ντοκιμαντέρ], Γιόνας Μέκας: 100 χρόνια από τη γέννησή του [ο πάπας του πρωτοποριακού κινηματογράφου, 6 ταινίες], Ο Ροβήρος Μανθούλης και η εποχή του [το θρυλικό και αποκατεστημένο Πρόσωπο με πρόσωπο και το επίσης ψηφιοποιημένο 1ο επεισόδιο από τις Ακυβέρνητες πολιτείες (Η λέσχη)], Σατγιαζίτ Ρέι [100 χρόνια από τη γέννησή του, προβάλλεται η περίφημη τριλογία του Απού], 10 χρόνια από τον θάνατο του Θόδωρου Αγγελόπουλου [Ιστορία και έννοια του τραγικού, 4 ταινίες].

Στο ίδιο πλαίσιο τιμητικών προβολών εντάσσονται αυτές της καλεσμένης διευθύντριας φωτογραφίας και σκηνοθέτιδος Μπαμπέτ Μανγκόλτ [η πράξη του κοιτάγματος, 10 ταινίες], το συν-αφιέρωμα σε έξι σύγχρονες διευθύντριες φωτογραφίας [Με τον φακό των γυναικών: Μανγκόλτ, Ανιές Γκοντάρ, Ντ’Αντόνιο, Μυτιληναίου, Μαραγκουδάκη, Μουμούρη, 9+8+3 ταινίες] και Ο εθνογραφικός κινηματογράφος των Αντόνιο Ρέις και Μαργκαρίντα Κορντέιρο [η ποιητική του ερημωμένου τοπίου, 4 ταινίες].

Οι λάτρεις του κλασικού σινεμά έχουν ακόμη έναν λόγο να έρθουν [Μετά την επανάσταση: Εικόνες του έθνους-κράτους, 10 ταινίες]. Οι λάτρεις του νεωτερικού έχουν δυο λόγους, mAPs: Migrating Artists Project [Short Dance Film Collection, 5 ταινίες] και Μετά την καταστροφή [Ο κινηματογράφος την εποχή του 6ου αφανισμού, 5+10 ταινίες].

Υπάρχουν όμως και σπέσιαλ προβολές. Πρώτη και καλύτερη αυτή που κοσμεί την αφίσα της διοργάνωσης, Ο θαλασσοπόρος [1924] του αγέλαστου κωμικού Μπάστερ Κίτον, σε πλήρη κόπια. Μετά, δυο γυναικείες πρωτοπόρες φωνές επίσης από τη δεκαετία του ’30: οι γαλλίδες Ζερμέν Ντιλάκ [Ισπανική γιορτή] και Μουσιδόρα [Ήλιος και σκιά] που συνοδεύονται ζωντανά από την πρωτότυπη μουσική του πιανίστα Μηνά Ι. Αλεξιάδη. Εκατό χρόνια μετά από αυτές έρχονται τα ντοκιμαντέρ του πολυβραβευμένου Σεργκέι Λοζνίτσα [Mπάμπι Γιαρ, 2021] και της επερχόμενης Έφης Σπύρου [Ταυτότητα ανάμεσα, 2021].

Και μια παρατήρηση. Μου κάνει εντύπωση που δεν συμμετέχει καμιά ελληνική παραγωγή στο διεθνές διαγωνιστικό τμήμα. Είναι οξύμωρο από τη μια η Ταινιοθήκη της Ελλάδος να στηρίζει τόσο έμπρακτα και πληθωρικά το ελληνικό σινεμά, από την άλλη όμως να μην υπάρχει εγχώριος σκηνοθέτης/παραγωγός να διεκδικήσει/ουν το αξιόμαχο έπαθλο των 10.000€ σε υπηρεσίες ολοκλήρωσης παραγωγής για την επόμενη ταινία του/ς από την Authorwave.

Δεν τελειώσαμε! Στο πλούσιο αυτό πρόγραμμα «κολλάνε» ακόμη δυο καλλιτεχνικά γεγονότα. Παράλληλα και μετά [9-30 Ιουνίου] θα τρέχει η έκθεση Μαγικές εικόνες, προάγγελος της λειτουργίας του Μουσείου Κινηματογράφου της Ταινιοθήκης της Ελλάδος. Και λίγο μετά [23-28 Ιουνίου] ακολουθεί το αφιέρωμα Ο κινηματογραφικός Ιάκωβος Καμπανέλλης [στο θερινό σινέ Λαΐς και διαμεσικά στο online.tainiothiki.gr] με εννέα ταινίες, μια σκηνοθεσία του [Το κανόνι και τ’ αηδόνι] και οκτώ σεναριακές συνεισφορές: Στέλλα, Η αρπαγή της Περσεφόνης, Το ποτάμι, Η 7η ημέρα της δημιουργίας,  Με τη λάμψη στα μάτια, Το αμαξάκι, Η λίμνη των πόθων, Οι άσσοι του γηπέδου /Κυριακάτικοι ήρωες. Εντάσσεται, δε, στο πλαίσιο του εορτασμού Ιάκωβος Καμπανέλλης - Λογοτεχνικό Έτος 2022, με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννησή του.

Μελετήστε τον κατάλογο του φεστιβάλ http://www.tainiothiki.gr/docs/entypo-protoporiakos-2022.pdf