16ο ΦΝτΘ: Με Μουσικές Εξαίσιες... με Φωνές...
Ο μπαξές του 16ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης έχει απ' όλα. Πανκ, τζαζ, έθνικ, χιπ και χοπ, λάτιν, κλασική, φολκ και άλλα ρεύματα. Έχει και χορό, στο ταψί στο γήπεδο στο χώμα στην πίστα ή στη σκηνή.
Η Τραγουδίστρια της Πανκ, της Sini Anderson
The Punk Singer [2013 ΗΠ, 80λ] Σίνι Άντερσον
Ποια είναι η Kathleen Hanna; Η ατρόμητη αρχηγός των ράιοτ γκρλλλς Bikini Kill, που συνέχισε να φωνάζει και ν' ανα-λάμπει ως σκερτσόζα πυγολαμπίδα του φεμινιστικού τραγουδιστικού κινήματος μέσα από τις επιγόνους Le Tigre, αλλά παραδόξως σταμάτησε το 2005! Τι απέγινε άραγε; Τι μέρος του λόγου είναι αυτοί οι ουρανοκατέβατοι The Julie Ruin;
Η Σίνι Άντερσον αναμοχλεύει είκοσι χρόνια αρχειακού υλικού για να μας δώσει την ιστορία και τις απαντήσεις. Στην προσπάθεια την βοηθούν οι: Carrie Brownstein [Sleater-Kinney, Wild Flag], Joan Jett [The Runaways, The Blackhearts], Tavi Gevinson [Style Rookie], Adam Horovitz [The Young And The Useless, the Beastie Boys, BS2000], Kim Gordon [Sonic Youth], Corin Tucker [Sleater-Kinney], Jocelyn Samson [JD Samson, Le Tigre, MEN], Jennifer Baumgardner [The Feminist Press, ManifestA], Lynn Breedlove [Tribe 8, Gender Pirates, Homobiles], Johanna Fateman [Le Tigre, MEN] και Kathryn Wilcox [The Julie Ruin].
Απόσταγμα 1: Bikini Kill - Rebel Girl
Απόσταγμα 2: Le Tigre - Deceptacon
Απόσταγμα 3: Julie Ruin - Oh Come On
Η Έβδομη Ζωή του Γκουαλντίνο, του Filipe Araujo
A 7a Vida de Gualdino /The 9th Life of Gualdino [2013 Πορτογαλία, 60λ] Φιλίπε Αραούζο
Ο Γκουαλντίνου Μπαρζ [Gualdino Barros] είναι υπέργηρος αυτοδίδακτος ντράμερ της τζαζ που έχει παρουσιάσει από σκηνής στο κοινό περί τους 500 μουσικούς και τραγουδιστές. Εφτάψυχος ή εννιάψυχος, μένει να το ανακαλύψουμε. Μετά από ένα εγκεφαλικό που τον άφησε ημιπαράλυτο, μαζεύει τα κομμάτια, αυτο-επαναπροσδιορίζεται και επανακάμπτει για να παρουσιάσει ακόμη έναν μουσικό, για τελευταία φορά. Στο ταξίδι αυτό συμβάλλουν ο καρτουνίστας Andre Carrilho και ο τζαζ κιθαρίστας Andre Fernandes.
Ο Γκουαλντίνου Μπαρζ τραγουδά:
Αν ο Ήλιος μού φέρνει ζέστη, το Φεγγάρι μού φέρνει αγάπη...
Η Φύση δίνει απλόχερα τα πάντα, να θέλω να δουλέψω γιάντα;
Ένα μόνο: Gracias a la Vida, Gualdino Barros
Άρχισαν τα Όργανα, της Κολεκτίβας "Meerkat Media"
Brasslands [2013 ΗΠ /Σερβία, 88'] Meerkat Media Collective: Adam Pogoff, Alison Brockhouse, Bryan Chang, Dara Messinger, Eric Phillips-Horst, Jay Arthur Sterrenberg, Jeff Sterrenberg, Karim Tabbaa, Sara Huneke, Zara Serabian-Arthur
Η μικρή πόλη Γκούτσα [Guca], στο κέντρο της Σερβίας, είναι η κοιτίδα των βαλκανικών πνευστών. Κάθε Αύγουστο [πριν τις 15] γίνεται εκεί ένα 5ήμερο μουσικό φεστιβάλ χάλκινων όπου καίγεται το πελεκούδι. Τρικούβερτο πανηγύρι, μπάντες παίζουν παντού και συνεχώς, η πόλη δεν κοιμάται ποτέ. Όλο το βράδυ ένα σύννεφο κνίσας καλύπτει τους χώρους όπου στήνονται αυτοσχέδια τσαντίρια, με είδη λαϊκής τέχνης, σουβενίρ στρατιωτικά, μπλουζάκια άπαιχτα, μουσικές και πολλά ψητά κρέατα [τα πάντα όλα, μέχρι ολόκληρα αρνιά και γουρουνόπουλα] και κιούπια με σταμνάτο λάχανο με χοιρινό.
Απ' όλες τις μπάντες ακούγονται μπάντες που παίζουν χωρίς σταματημό. Το ρεπερτόριο είναι κυρίως Goran Bregovic, Boban Markovic [Kralj Srpske Trube, Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ της σερβο-τσιγγάνικης τρομπέτας] και το περίφημο στρατιωτικό Εμβατήριο του Δρίνου [Mars na Drinu]. Το Φεστιβάλ είναι σαν αρχαία Ολυμπιάδα. Στη διάρκειά του γίνεται ανακωχή γιατί μαζεύονται εδώ όλες οι φυλές των Βαλκανίων. Δεν ανοίγει ποτέ ρουθούνι κι όλοι ζητάνε ευγενικά συγνώμη ακόμη κι αν σ' αγγίξουν ελαφρώς πάνω στη σούρα τους. Δεν έχει πάψει ποτέ να γίνεται, μισόν αιώνα και βάλε, δεν έχασε ούτε μια χρονιά. Ακόμη και στα δύσκολα χρόνια των πολέμων και των αναταραχών, η Γκούτσα ήταν και είναι το προπύργιο του γλεντιού και της αδελφοσύνης.
Στο Brasslands έχουμε πλήρες πακέτο 50ετίας. Έχουμε και διαγωνισμό μεταξύ του αουτσάιντερ - της πρώτης μεταπολεμικής αμερικάνικης αποστολής στη Γκούτσα [Zlate Uste Balkan Brass Band], του μεγάλου επικυριάρχου των τελευταίων διαγωνισμών [Dejan Petrovic Band] και του επίδοξου διαδόχου [Vranjski Biseri, Demiran Cerimovic Orchestra]. Έχουμε και μια λαοθάλασσα γλεντζέδων.
Ένα: Brasslands, η σύντομη εκδοχή
Δύο: Brasslands, η επίτομη εκδοχή
Τρία: Spotnicks - Mars na Drini
Η Μεγάλη Φάρσα του Χιπ Χοπ, της Jeanie Finlay
The Great Hip Hop Hoax [2013 ΗΒ, 88λ] Τζίνι Φίνλι
Η Τζίνι έχει στο ενεργητικό της ένα ντοκ-ίμιο για την άνοδο του γκοθ [Goth Cruise, 2008] στη Γηραιά Αλβιώνα και στη Νέα Ήπειρο, κι ένα ντοκ-ίλιο αλά High Fidelity με βαριά βόρια προφορά για το τελευταίο δισκάδικο στην βορειοανατολική Αγγλία [Sound It Out, 2011].
Εδώ καταγράφει μια απατεωνιά. Οι σκοτσέζοι ράπερς Billy Boyd και Gavin Bain υπογράφουν σε μεγάλη [και σίγουρη] πολυεθνική, αλλάζουν τάχαμου ονόματα [Silibil και Brains] και προφορά και πλασάρονται στη Νέα Ήπειρο ως West Coast Homeboys. Το κυνήγι της λόξας είναι χοντρό και βρόμικο και το αμερικάνικο όνειρο τραβάει [τα] πάντα σα χάντρα που γυαλίζει. Ακόμη κι ο τίτλος είναι λεκτική απάτη, αντί-δάνειο που παραπέμπει στη Μεγάλη Ροκ'ν'Ρολ Εξαπάτηση των Πιστολιών του Σεξ.
Σπάσιμο 1: Silibil N' Brains - Tongue Kung Fu
Σπάσιμο 2: The Great Hip Hop rapping Hoax
Μερσέδες Σόσα: Η Φωνή της Λατινικής Αμερικής, του Rodrigo H. Vila
La Voz de Latinoamerica /Mercedes Sosa, The Voice of Latin America [2013 Αργεντινή, 93λ]
Ο Ροδρίγο Βίλα δεν ασχολείται πρώτη φορά με τη θρυλική φωνή και την προσωπικότητα της Ελεούσας Μερσέδες [Mercedes Sosa: Cantora, an Intimate Journey, 2009, χρονιά του θανάτου της]. Οι άλλες του σκηνοθετικές ασχολίες [κόψτε φάτσα και θα καταλάβετε] αφορούν την άνοδο του ναζισμού και της μασονίας στη χώρα του, τον εφτάψυχο Περόν και έναν αφανή ήρωα.
Εδώ φαίνεται πως πιάνει το νήμα 50 χρόνια πίσω [11/02/1963] τότε που υπογράφτηκε το Manifiesto del Nuevo Cancionero [Διακήρυξη του Νέου Τραγουδιού] από τους Tito Francia, Manuel Oscar Matus, Armando Tejada Gomez, Mercedes Sosa, Victor Gabriel Nieto, Martin Ochoa, David Caballero, Horacio Tusoli, Perla Barta, Chango Leal, Graciela Lucero, Clide Villegas, Emilio Crosetti και Eduardo Aragon.
Αυτή η ταινία δρόμου - βιογραφία μοντάρει έξοχα αθέατο μέχρι τούδε αρχειακό υλικό, μαρτυρίες πρωταγωνιστών και τη μεγάλη Φωνή της Αμερικής των εκεί λατίνων. Εμείς θα δούμε τη μεσαία εκδοχή διότι κυκλοφορεί σε τρεις διάρκειες: 120, 93 και 52 λεπτών.
Μία Mercedes Sosa: The Voice of Latin America
Άλλες μουσικές, άλλες φωνές
Στο Αδειάζοντας τον Ουρανό [Emptying the Skies] των αφών Κας ακούγονται Laurie Anderson και Marty Beller. Την Ανθρωπογεωγραφία [Geographie Humaine] της Κλερ Σιμόν παιανίζει ο Miles Davis. Η Καλή μας η Φρίντα [Good Ol' Freda] του Ράιαν Ουάιτ είναι η επί 11 χρόνια γραμματέας των Beatles [διαλύθηκαν στη 10ετία]. Στο Should I Stay or Should I Go [Να μείνω ή να φύγω] του Καραμαγγιώλη ακούγεται Μίνως Μάτσας κι όχι οι Clash; Ο Τίτο στον Πάγο [Tito on Ice] των Μαξ Άντερσον & Χελένα Αχόνεν έχει πλούσιο σάουντρακ: Laibach, Vuneny, Idoli, Termiti, Obojeni Program, Elektricni Orgazam, Dubioza Kolektiv, Parketi, Klopka za Pionira, Delfini, Crveni Koralji, Gnjevni Crv, Luna, Tito's Bojs, Mono-ton. Οι Αγρότες του Λαξά [Hvellur] του ισλανδού Γκρίμουρ Χάκοναρσον έχουν συμπατριώτη Valgeir Sigurdsson.
Η πανκοπερατίβα Μουτόνια - Ιδιαίτερη Πατρίδα [Hometown] της Κολλεκτίβας Τσίμερφράι έχει λάιβ και κονσέρβες των μουτοειδών Francesco Fuss Brassini, Loren Connors, Andy MacFarlane, Music For No Movies, Stefano Pilia, The Rock 'n' Roll Kamikazes. Το Yusef's Song [ράπερ της Λιβύης] του Κώστα Πλιάκου έχει τον Γιούσεφ και τους MC Swat, Malik L, Της Νύχτας τα Βελούδα, Dirty Fuse. Στο Τραγούδι απ' το Δάσος [Song from the Forest] του Μάικλ Όμπερτ ακούγονται όλοι οι Πυγμαίοι Μπαγιάκα. Και στο Ακουμπώντας τον Ουρανό [A Ras de Cielo] του Οράθιο Αλκαλά οι Movus, The Irrepresibles, Slobodan Trkulja, Vive la Fete, XX.
Στο Cretativity του Μανόλη Κριτσωτάκη θα βρείτε Ross Daly. Στο Unplugged του Τζώρτζη Γρηγοράκη υπάρχει ολόκληρο Zermatt Music Festival, με Skunk Anansie, Morcheeba κ.ά. Το Κενό είναι Η Μουσική Περίπτωση της Κατερίνας Πετράκου, δια χειρός Δημήτρη Παπούλια.
Επί της οθόνης Χορός και Δράμα
Γυμνή Όπερα /Naked Opera [2013 Λουξεμβούργο /Γερμανία, 85λ] Angela Christlieb
Οι Μπαλαρίνοι /Ballet Boys [2014 Νορβηγία, 72λ] Kenneth Elvebakk
Los Posibles [2013 Αργεντινή, 53λ] Santiago Mitre, Juan Onofri Barbato
Το Δάσος των Πνευμάτων που Χορεύουν [2013 Σουηδία /Καναδάς, 104λ] Linda Vaestrik