2004 Κάνες στραμμένες στην πολιτική του αίσχους
Ως γνωστόν οι υψηλές θερμοκρασίες χρειάζονται στην κουζίνα, ποσώ δε μάλλον στην πολιτική. Στο κάτω κάτω μαγείρεμα γίνεται και στις δυο περιπτώσεις. Έτσι, όταν κάποιος βους αποφασίζει και διατάσσει ότι 'πας μη αμερικανός, τρομοκράτης', επιβάλλοντας το αυτόματο φακέλωμα όσων εισέρχονται στην χώρα ΤΟΥ, τότε η διεθνής κατακραυγή και οι αντί-δράσεις είναι αναμενόμενες και επιβεβλημένες. Ο θρίαμβος λοιπόν του Μάικλ Μουρ στις 57ες Κάνες που άστραψαν και ομοβρόντησαν με πρόεδρο τον Ταραντίνο, δείχνει αν μη τι άλλο ότι ένα μεγάλο μέρος του καλλιτεχνικού κόσμου εντός και εκτός των ΗΠΑ ανησυχεί, αγωνιά και θεωρεί τις τακτικές της εκεί κυβέρνησης δικτατορικές σε βάρος όλων των υπόλοιπων λαών.
Κατά τα άλλα, με τον κινηματογραφικό πολιτισμό ως αντίβαρο στις βαρβαρότητες και τα παρατράγουδα των παράλογων πολέμων, όλοι φρόντισαν να φέρουν τον καλύτερο εαυτό τους στην φετινή γιορτή που μετατράπηκε σε σθεναρή διαμαρτυρία. Δεν έλειψε κανείς που θα μπορούσε να είναι παρών: Αλμοδόβαρ, Κοέν, Κουστούριτσα, Καρ-Γουάι, Γι-μου, Γκοντάρ, Γκάτλιφ, Κιαροστάμι, Σαχίν, σύσσωμη η ασιατική σκηνή αλλά και οι μέιτζορς του Χόλιγουντ. Και φυσικά πολύ δυναμική ήταν η γαλλική συμμετοχή με Ζαουί, Μπακρί, Ζακό, Ασαγιάς, Ζακόμπ κ.α.
Πολύπλευρη και σημαντική ήταν και η παρουσία των νέων δημιουργών απ' όλο τον κόσμο: Αργεντινή (Γκουσμάν, Μαρτέλ), Ελβετία (Φέιζερ), Ιταλία (ο Σέρτζιο Καστελίτο χρίστηκε σκηνοθέτης), Βραζιλία (Σάλες), ΗΠΑ (Ζούιγκοφ, Νόσιτερ), Ισπανία (Κορντέρο), Βρετανία (Χόπκινς), Γερμανία, Ιράν, Φινλανδία, Σουηδία, Ουγγαρία, Ρουμανία, Σενεγάλη, Ισραήλ, Ουρουγουάη και πολλές άλλες πλην της Ελλάδος. Δεν απουσίασαν ούτε οι γόνοι μεγάλων δημιουργών. Η Αλεξάνδρα Κασσαβέτη κόρη του Τζων με την "Μεγαλειώδη εμμονή" της για το πρώτο καλωδιακό κανάλι των ΗΠΑ, ο Γκιόργκι Παρατζάνοφ με ένα ντοκιμαντέρ αφιέρωμα στον πατέρα του Σεργκέι.
Πολλές συμμετοχές κατάφεραν να κάνουν πράξη τα προτερήματα της λεγόμενης καλλιτεχνικής παγκοσμιοποίησης. Ο Ολιβιέ Ασαγιάς συνεργάστηκε με ένα πολυφυλετικό καστ. Ο Τζόναθαν Νόσιτερ γύρισε σε τέσσερις ηπείρους για να μας δείξει πως παράγεται το κρασί (Mondovino - ο κόσμος του κρασιού και το κρασί του κόσμου). Ο Βάλτερ Σάλες με "Τα ημερολόγια της μοτοσικλέτας" του Τσε ταξίδεψε σε Αργεντινή, Χιλή, Περού, Βραζιλία, Βενεζουέλα, Μεξικό και Κούβα. Ο Στήβεν Χόπκινς πέρασε τον Ατλαντικό για χάρη του Ροζ Πάνθηρα (The life and death of Peter Sellers). Για να μην αναφερθώ στην κοσμοπολίτισσα πια Λουκρέσια Μαρτέλ καθώς επίσης και στην πολύτιμη βοήθεια που προσφέρει η Γαλλία στην ολοκλήρωση παραγωγών από χώρες που δεν διαθέτουν ανάλογες υποδομές ή τεχνικά μέσα (Ισραήλ, Παλαιστίνη, Ταϊλάνδη, Ιράν, Ιράκ, Σενεγάλη κ.α.π.) για λόγους όχι και τόσο αδιάφορους της διεθνούς κατάστασης.
Εξίσου πολύχρωμη ήταν και η κριτική επιτροπή. Πλην του προέδρου Ταραντίνο, τους αντιρρησίες των ΗΠΑ αντιπροσώπευσαν η αϊτινή συγγραφέας Edwidge Danticat, η ηθοποιός Κάθλην Τέρνερ και ο σκηνοθέτης Τζέρι Σάτσμπεργκ. Το υπόλοιπο κόσμο εκπροσώπησαν η γαλλίδα ηθοποιός Εμανουέλ Μπεάρ, η βρετανή συνάδελφός της Τίλντα Σουίντον, ο βέλγος Benoit Poelvoorde επίσης ηθοποιός, ο χονκονέζος μαιτρ των χορογραφημένων ταινιών δράσης Τσούι Χαρκ και ο φιλανδός κριτικός Peter Von Bagh.
Ένα από τα σημαντικότερα γεγονότα του φεστιβάλ ήταν η τιμητική βραδιά και το "μάθημα για προχωρημένους" που οργανώθηκαν γύρω από τον μέγα μουζικάντη Λάλο Σίφριν του "Μπούλιτ", του "Βρώμικου Χάρι", των "Επικίνδυνων αποστολών" και του "Όστερμαν". Την τελευταία ημέρα ξεχώρισε η προβολή του κλασικού βωβού "Ο στρατηγός" [με τον Μπάστερ Κήτον] που συνοδεύτηκε από την ορχήστρα του Joe Hisaishi και τη μουσική που συνέθεσε ειδικά γι' αυτήν ο ηχοεπενδυτής των ταινιών του Κιτάνο. Η βραδιά της απονομής έκλεισε με την τιμητική προβολή του "De-Lovely" του Ίρβιν Γουίνκλερ που βασίζεται στο βίο και την πολιτεία του Κόουλ Πόρτερ. Μ' αυτήν και με το πάρτι που ακολούθησε, η MGM γιόρτασε αισίως τα 80 της χρόνια.
Πρωτύτερα, ο μεγάλος και σωματώδης νικητής Michael Moore ανέβηκε στη σκηνή να παραλάβει το Χρυσό Φοίνικα από τα χέρια της Σαρλήζ Θέρον λέγοντας: "Δεν βρίσκω λόγια να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου. Έχω την υποψία, μετά απ' αυτό καθώς και τις υπερθετικές αντιδράσεις όλων σας, ότι η ταινία θα φτάσει στα μάτια των αμερικάνων θεατών. Ότι κι αν πω για να εκφράσω τις ευχαριστίες μου θάναι λίγο... Ένας μέγας δημοκράτης πρόεδρος της χώρας μου είπε κάποτε ότι αν δώσεις την αλήθεια στο λαό τότε η δημοκρατία θα σωθεί... Αφιερώνω το βραβείο στην κόρη μου, στα παιδιά της Αμερικής και του Ιράκ και σε όλους αυτούς που υπέφεραν από τις δικές μας πράξεις".
Το ντοκιμαντέρ "Fahrenheit 9/11" για όσους δεν το γνωρίζουν, αναφέρεται στην Αμερική μετά την πτώση των δίδυμων πύργων, εξερευνά το παρελθόν της οικογένειας Μπους με την οικογένεια Λάντεν και φτάνει μέχρι τα μεταπολεμικά βασανιστήρια ιρακινών φυλακισμένων που πρόσφατα μονοπώλησαν τα κανάλια όλης της υδρογείου. Διαθέτει δε και αρκετό υλικό αρχείου που δεν έχει προβληθεί ούτε στην τηλεόραση, όπως επί παραδείγματι η παραποίηση των στρατιωτικών εγγράφων που αναφέρονται στην θητεία του τωρινού προέδρου. "Οι εκπλήξεις που περιμένουν τους θεατές είναι αλυσιδωτές" κι έτσι εξηγείται το γεγονός ότι μετά την πρεμιέρα της ο κόσμος τον χειροκροτούσε όρθιος επί 15 λεπτά. Ακούγονται εντός της πολλές μικρές πικρές αλήθειες που θα σοκάρουν επειδή άρουν το πέπλο που σκεπάζει τα γεγονότα.
Δεν είναι διόλου παράξενο ότι η ταινία δεν διανέμεται ακόμη στις ΗΠΑ. Η Ντίσνεϊ απέκτησε το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών της Μίραμαξ [που ανέλαβε τη διανομή του Φαρενάιτ 11/9] εδώ και κάποια χρόνια και τον μόνο όρο που έθεσε στη λειτουργία της ήταν το δικαίωμα άσκησης βέτο στην διανομή κάποιας ταινίας. Τώρα λοιπόν κάνει χρήση αυτού του δικαιώματος με την αιτιολογία ότι η ταινία θα επηρεάσει αντιδεοντολογικά τους ψηφοφόρους αν κυκλοφορήσει πριν τις εκλογές. Δεν θέλει, δηλαδή, να δει ο κόσμος την αλήθεια για να μην ξυπνήσει πριν πάει στις κάλπες. Μετά θα υπάρχει όλος ο απαραίτητος χρόνος για να μπαλώσουμε τα πράγματα. Εν τω μεταξύ οι εταιρίες που τροφοδοτούν τον αμερικάνικο στρατό με υλικά πολέμου θησαυρίζουν και οι ιρακινοί δοκιμάζονται σκληρά εντός και εκτός φυλακών.
Το "Φαρενάιτ 11/9" κέρδισε και τις προτιμήσεις των ειδικών όλου του κόσμου αφού τσίμπησε και το βραβείο της Fipresci, της παγκόσμιας οργάνωσης κριτικών κινηματογράφου. Οι αντιδράσεις στην Αμερική δεν ήταν καθόλου θετικές. Οι πολέμιοι του Μουρ που παρακολουθούν κάθε του κίνηση έσπευσαν να ειρωνευτούν την επιτυχία του παραφράζοντας το Camera d'Or [το οποίο βέβαια αφορά βραβείο πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη και όχι τον ίδιο] στο πολύ προσβλητικό Camera d'Whore. Ακολούθως του σέρνουν τα εξ αμάξης και τον αντιμετωπίζουν τουλάχιστον ως προδότη και επικίνδυνο σοσιαλιστή, το οποίο στην γλώσσα τους σημαίνει κομμουνιστής. Ο ΜακΚάρθι φαίνεται ότι δεν έπαψε ποτέ να στοιχειώνει αυτήν τη χώρα.
Στους υπόλοιπους Φοίνικες βρίσκουμε αρκετούς ασιάτες. Το Μέγα Βραβείο της επιτροπής παρέλαβε ο νοτιοκορεάτης Park Chan-Wook από τα χέρια του Κέβιν Κλάιν και της Άσλεϊ Τζαντ. Η ταινία του "Old Boy" είναι το δεύτερο μέρος μιας τριλογίας με θέμα την εκδίκηση. "Σε ένα πάρτι συνάντησα τον Πολάνσκι, φωτογραφήθηκα μαζί του και μου ευχήθηκε 'καλή τύχη'. Όλ' αυτά είναι ήδη υπεραρκετά και τα θεωρώ μεγάλη μου τιμή. Το βραβείο ήταν απ' τ' ανέλπιστα". Όσο για την πολυπλοκότητα του "Παλιόπαιδου" δήλωσε: "Η εξέλιξη του dvd και της ψηφιακής τεχνολογίας δίνει τη δυνατότητα για παραπάνω από μία θεάσεις και αναγνώσεις. Πρόθεσή μου είναι ν' ανακαλύπτει καινούργια στοιχεία ο θεατής κάθε φορά που την βλέπει".
Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας απέσπασε η πανύψηλη θεά Μάγκι Τσεούνγκ για τον ρόλο της στο "Clean" του Olivier Assayas, του οποίο υπήρξε σύζυγος στο παρελθόν [μπράβο ανωτερότης]. "Ήταν ένας από τους πιο δύσκολους ρόλους που έχω παίξει ποτέ, όχι ο πλέον δυσκολότερος τεχνικά. Ήταν δύσκολος επειδή ήταν επώδυνος... Ο Ολιβιέ με ξέρει πολύ καλά και ως άνθρωπο... Άλλοι σκηνοθέτες θα με καθοδηγούσαν στο ρόλο της ναρκομανούς, αυτός μ' εμπιστεύτηκε να παίξω όπως νοιώθω".
Στον αντίστοιχο ανδρικό ρόλο πρώτευσε ένα δεκατετράχρονο αγόρι από την Ιαπωνία, ο Yagira Yuuya, για την ερμηνεία του προστάτη οικογενείας στο "Nobody knows" [Daremo shiranai] του Hirokazu Kore-eda. Το βραβείο παρέλαβε ο σκηνοθέτης γιατί ο μικρός μαθητής πρωταγωνιστής του επέστρεψε πίσω για τις σχολικές του εξετάσεις. "Το έπαθλο αυτό το άξιζε γιατί δουλέψαμε πολύ σκληρά μ' αυτά τα παιδιά. Νομίζω πως η πρόοδος φαίνεται στην διάρκεια του ενός χρόνου που κράτησαν τα γυρίσματα... Επέλεξα τον Γιαγκίρα σε μια ακρόαση εξαιτίας του βλέμματός του... Του τηλεφώνησα για να του πω τα νέα και χάρηκε πάρα πολύ. Στο τελευταίο μάθημα μάλλον απέτυχε αλλά τώρα που πήρε το βραβείο ελπίζει ότι ο δάσκαλός του θα δείξει μεγαλύτερη κατανόηση".
Το Βραβείο Σκηνοθεσίας πήρε ένας παλιός γνώριμος του θεσμού, ο Τόνι Γκάτλιφ, για το φιλμ "Exils" [Εξόριστοι]. Πάνε 11 χρόνια από την προηγούμενη συμμετοχή του "Lacho drom" αλλά πρωταγωνιστής του εξακολουθεί να είναι ο Ρομαίν Ντουρί [του Gadjo dilo]. Εδώ ο δημιουργός αποφάσισε να κάνει βουτιά στο παρελθόν του. "Η ταινία δεν γεννήθηκε από μια ιδέα αλλά από την επιθυμία μου να γυρίσω πίσω και να κοιτάξω τις πληγές μου. Χρειάστηκαν 43 χρόνια για να επιστρέψω στην Αλγερία, τη χώρα των παιδικών μου χρόνων. Χρειάστηκαν 7.000 χιλιόμετρα δρόμου με τρένα, αυτοκίνητα, καράβια ή με τα πόδια και μαζί 35.000 μέτρα αρνητικού". Όσο για τις περιπέτειες τους λέει: "Αναγκαστήκαμε να γίνουμε νομάδες, στους δρόμους της Γαλλίας, της Ισπανίας, του Μαρόκου και της Αλγερίας. Οφείλω αυτήν την ταινία στο συνεργείο μου. Η παραγωγή του ήταν πολύ φτωχή, τα ρίσκα και οι κίνδυνοι μεγάλοι. Ευχαριστώ όλους όσοι δούλεψαν σκληρά μαζί μου γιατί πίστεψαν σ' αυτό".
Το σενάριο ήταν μια υπόθεση αμιγώς γαλλική και αντίστοιχο βραβείο απονεμήθηκε στο ζεύγος στη ζωή και στην τέχνη Ανιές Ζαουί και Ζαν-Πιέρ Μπακρί για την ταινία "Comme une image" [Κοίταξέ με]. Ηθοποιοί και οι δυο τους με μακρά θητεία στο θέατρο και το σινεμά και αρκετή εμπειρία στο γράψιμο που όπως φαίνεται άρχισε να αποδίδει ώριμους καρπούς. Μια ιστορία με ζωές καθημερινές που συμπλέκονται ποικιλοτρόπως και πολλαπλώς, χιουμοριστικώς και κάποτε εσωτερικώς, άγγιξε τις ευαίσθητες χορδές της επιτροπής που την τίμησε αναλόγως.
Το βραβείο καλλιτεχνικής συμβολής μοιράστηκαν δυο άκρα αντίθετα. Αφενός η γηραιά ατρόμητη και μελαμψή Irma P. Hall του ρημέηκ "The Ladykillers" [Η συμμορία των πέντε] των αδελφών Κοέν, που όμως δεν παραβρέθηκε στην απονομή λόγω ασθενείας. Όσοι δεν έχετε δει την πρώτη έκδοση του Alexander Mackendrick με τον Πήτερ Σέλερς και τον Άλεκ Γκίνες, γρήγορα να ρθείτε με τον κηδεμόνα σας. Αφετέρου, ο ταϊλανδός Apichatpong Weerasethakul, σκηνοθέτης της ταινίας "Sud pralad" [Τροπική ασθένεια], που αναμοχλεύει τοπικούς μύθους γι' ανθρώπους που μεταμορφώθηκαν σε τέρατα, περιπλανώμενος σε ζούγκλες με άγρια θηρία. Τον Απιστατπόνγκ τον γνωρίσαμε και στη χώρα μας με μια προηγούμενη δουλειά του, το νυσταλέο "Για πάντα δικός σου" [Sud sanaeha, 2002].
Ένα άλλο σημαντικό βραβείο του φεστιβάλ είναι αυτό του πρωτοεμφανιζόμενου σκηνοθέτη με την επωνυμία Χρυσή Κάμερα. Η σπουδαιότητά του καταδεικνύεται από το γεγονός ότι το απονέμει ειδική επί τούτου επιτροπή της οποίας η σύσταση είναι πολύ πιο προχωρημένη απ' αυτή της μεγάλης επιστροπής. Πρόεδρας εδώ ήταν ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Τιμ Ροθ. Μέλη ο διευθυντής φωτογραφίας Alain Choquart, ο διευθυντής του εθνικού μουσείου κινηματογράφου του Τουρίνου Alberto Barbera, ο ιταλός κριτικός Aldo Tassone, η συγγραφέας σκηνοθέτης Anne Theron, ο διευθυντής του φεστιβάλ του Σαν Σεμπαστιάν Diego Galan, η εκπρόσωπος της ομοσπονδίας τεχνικών κινηματογράφου της Γαλλίας Isabelle Frilley, ο διανομέας N.T. Binh και η σινεφίλ των Κανών Laure Protat.
Φετινή τυχερή ήταν η 31χρονη ισραηλινή Keren Yedaya που πρόλαβε στο τσακ τη συμμετοχή της. Ή που - κατά πάσα πιθανότητα - δεν ανακοινώθηκε επίσημα για τον φόβο των Ιουδαίων. "Θέλω να σας ευχαριστήσω γιατί δεν ήταν καθόλου εύκολο να επιλέξετε την ταινία μου. Την εβδομάδα αυτή ένοιωθα σα να βρίσκομαι σ' ένα όνειρο. Η ταινία μου δέχθηκε πολλές εκδηλώσεις αγάπης αλλά και πολύ μίσος. Αυτό αποδεικνύει ότι οι άνθρωποι θέλουν ν' αλλάξουν τα πράγματα... Απ τα βάθια της καρδιάς μου αφιερώνω την ταινία μου σε όλους αυτούς που ζουν στη σκλαβιά. Ελπίζω με τα χρήματα του βραβείου να χτίσω ένα σπίτι όπου θα βρουν στέγη όλες οι γυναίκες που θέλουν να ξεφύγουν απ' την πορνεία. Με δυσκολία βγαίνουν απ' το στόμα μου τούτα τα λόγια μιας και το Ισραήλ είναι υπεύθυνο για τον εγκλεισμό 3 εκατομμυρίων παλαιστινίων. Αγαπώ τη χώρα μου. Αγαπώ το Ισραήλ. Όμως πρέπει να ξέρετε ότι υπάρχουν αρκετοί άνθρωποι εκεί που αντιμάχονται την κατοχή. Βοηθείστε τους, βοηθείστε τους παλαιστίνιους".
Κάπου αλλού διάβασα ότι η ταινία της "Or" [Χρυσός] βγήκε απ' την χώρα σαν τρεις μικρού μήκους, ώστε να μην κινήσει υποψίες και να μπορέσει να ταξιδέψει ως την Κρουαζέτ. Τα γαλλικά μου όμως είναι απειροελάχιστα και μπορεί να σφάλλω γι' αυτό. Με εύφημες μνείες τιμήθηκαν ο κινέζος Chao Yang για το "Lu Cheung" [Περάσματα] και ο ιρανός Mohsen Amiryoussefi για το επίσης εξαφανισμένο και ακαταχώρητο στα επίσημα κιτάπια "Khab e talkh" [Πικρό όνειρο].
"Τα ημερολόγια της μοτοσικλέτας" [Diarios de Motocicleta] του Walters Salles τιμήθηκαν με το οικουμενικό βραβείο παρηγοριάς της ανάλογης επιτροπής που γιόρτασε φέτο τα τριαντάχρονά της. Φαίνεται ότι ούτε το όνομα του Τσε, ούτε του ενσαρκωτή του Γκαμπριέλ Γκαρθία Μπερνάλ, ούτε και η 500σάρα Νόρτον με το παρατσούκλι la Poderosa (Power Woman) κατάφεραν κάτι περισσότερο. Παρηγοριά και για τον Εμίρ Κουστούριτσα με το Βραβείο Εθνικής Παιδείας [χωρίς θρησκεύματα] για το φιλμ "Zivot je cudo " [Η ζωή είν' ένα θαύμα]. Πάλι καλά γιατί το πολυαναμενόμενο "2046" του Γουόν Καρ-Γουάι δεν πήρε τίποτε.
Ειδική μνεία απέσπασε και το σεναγαλέζικο "Moolaade" του 81 ετών Ousmane Sembene που εναντιώνεται στο βάρβαρο τοπικό έθιμο της περιτομής των κοριτσιών [μπρρρ-μπλιαχ-ροοοαρ]. Τιμήθηκε όμως και με το ειδικό βραβείο του τμήματος "Ένα κάποιο βλέμμα" συνοδευόμενος και συνεπικουρούμενος από τη σύζυγο του προέδρου της χώρας του. Η ταινία είναι μέρος ενός τρίπτυχου που άρχισε με το "Faat-Kine" και θα ολοκληρωθεί με το "The Brotherhood of the Rats" [Η αδελφότης των τρωκτικών] που αναφέρεται στην διαφθορά της μεγάλης πόλης. Χαράς στο κουράγιο του. Στο ίδιο τμήμα βραβεύτηκαν άλλες δυο ταινίες: το "Whisky" των ουρουγουανών Juan-Pablo Rebella και Pablo Stoll [που δέχθηκε και εύφημη μνεία από την Fipresci] και το αφγανικό "Khakestar-o-khak" [Χώμα και στάχτες] του Atiq Rahimi.
Τελευταία κατηγορία είναι οι ταινίες μικρού μήκους. Μην τις κοιτάτε με μισό μάτι γιατί η επιτροπή που τις έκρινε ένοιωσε ότι κάπως έτσι προετοιμάζεται το μέλλον. Προεδρεύων αυτής ο Νικήτα Μιχάλκοφ και μέλη οι συνάδελφοί του Πάμπλο Τραπέρο και Νουρί Μπιλζέ Τσεϊλάν, καθώς και η ηθοποιός Μαρίσα Παρέδες και η σκηνοθέτισσα-ηθοποιός Νικόλ Γκαρσία. Είπατε κάτι; Η γαλλίδα ηθοποιός Ζαν Μπαλιμπάρ παρέδωσε τον μικρό Χρυσό Φοίνικα στον ρουμάνο Catalin Mitulescu για το "Trafic" [Κυκλοφοριακό πρόβλημα]. Ενώ το μικρομέγα Βραβείο της επιτροπής κέρδισε ο βέλγος Jonas Geirnaert για το κινούμενο σχέδιό του "Flatlife" [Επίπεδη ζωή]. Η βέλγικη σχολή κόμικ και ανιμέισιον έκανε πάλι αισθητή την παρουσία της.
Παραλειπόμενα
Φαρενάιτ 11/9 στα μπατζάκια του Μπους
Οι Cole Porter και Irving Berlin ξαναζούν
Death Wish αλά κορεατικά
Κανείς δε ξέρει στις Κάνες τι θα φέρει
Καθαρή βρώμικη γκοντίβα
H μελαμψή θανατηφόρος κυρία
Τροπική σιδηρά παρθένα δική σου για πάντα
Camera d'Or goes to Or
Το θαύμα της ζωής ταξιδεύει
Το τρένο της ζωής στα γαλλικά
Μοτοσυκλέτα μου λατρεία μου
2046 φανατικοί θαυμαστές συνιστούν
2046 ωκεανοί ταινιών προτείνουν
Διαμερισματόκοσμος και διαμερισματοκοινωνία
Πολύ λάλος αυτός ο Σίφριν, βρε παιδιά
ΥΓ1: Δε νομίζω ότι πιάνεται ως ελληνική η συμμετοχή του εν Γαλλία γεννηθέντος σκηνοθέτη του φανταστικού σινεμά Nicolas Salis με την μικρού μήκους "La derniere minute" [Η τελευταία στιγμή]. Η φαντασία μου καλπάζει. Μπράβο του όμως, αφού κατάφερε να εξασφαλίσει τη συμμετοχή του Ζαν Ροσφόρ.
ΥΓ2: Lalo Schifrin, γεννημένος στο Μπουένος Άιρες το 1932, υπεύθυνος για τις μουσικές των ταινιών: The Cincinnati kid (1965), Bullitt (1968), Coogan's bluff (1968), Dirty Harry (1971), Joe Kidd (1972), Enter the Dragon (1973), St. Ives (1976), The eagle has landed (1977), The Amityville horror (1979), Escape to Athena (1979), Brubaker (1980), Buddy buddy (1981), Caveman (1981), Class of 1984 (1982), The Osterman weekend (1982), Sudden impact (1983), The fourth protocol (1987), The dead pool (1988), "Mission: Impossible" (1988), F/X2 (1991).