21 μουσικές προτάσεις από το 21ο ΦΝτΘ

Ποιος να το φαντάζονταν ότι οι Εικόνες του 21ου Αιώνα, όπως επιλεγόταν το Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης μέχρι την ενηλικίωσή του το 2016, θα έφταναν αισίως στην 21η διοργάνωση. Και να που η αλήθεια των εικόνων του σαγηνεύει ακόμη και γαλουχεί συνάμα το ολοένα και πιο απαιτητικό φανατικό του κοινό. Και να που κάθε χρόνο έχει φυλαγμένες εκπλήξεις και για το μουσικόφιλο κοινό.

Απόδειξη πρώτη και τρανή η ίδια η πρεμιέρα της 21ης διοργάνωσης, Μάριαν & Λέοναρντ: Λόγια Αγάπης. Ο θυελλώδης επταετής έρωτας του τροβαδούρου Λέοναρντ Κοέν και της μούσας Μαριάν Ιλέν μέσα από τα μάτια του καταγραφέα Νικ Μπρούμφιλντ που δεν υπήρξε απλά θεατής αλλά κάτι περισσότερο. «Κρατήθηκες από πάνω μου σαν να ήμουν σταυρός / Όπως πηγαίναμε να γονατίσουμε στο σκοτάδι.» [So Long, Marianne] «Σαν πουλί πάνω σε σύρμα / σαν μεθυσμένος σε μεσονύκτια χορωδία... / Σαν σκουληκάκι στο αγκίστρι / σαν ιππότης από παλιό βιβλίο...» [Bird on the Wire].

Κι απ’ το μακρινό εκείνο παρελθόν που φτάνει ως τις μέρες μας, κάνουμε βουτιά στο παρόν για να δούμε πώς μετουσιώνονται σε ποίηση και μουσική οι εικόνες του κόσμου μας. Η αγαπημένη PJ Harvey γυρίζει σε μέρη που λαχτάρησε να επισκεφτεί [Αφγανιστάν, Κόσοβο, Ουάσιγκτον] κι ο ιρλανδός φωτογράφος Seamus Murphy την ακολουθεί. Του πρώτου σταδίου έπεται ένα ενδιαφέρον πείραμα όπου η Πόλυ Τζην καθώς και η διαδικασία της μετουσίωσης των κτερισμάτων που συνέλεξε, γίνονται υποκείμενο παρατήρησης του φιλοθεάμονος κοινού της. Εντέλει όλο αυτό φτάνει στα δικά μας όμματα και ώτα μεταρσιωμένο σε δημιουργία, με τον παράξενο τίτλο Ένας σκύλος με το όνομα Μάνεϊ.

Τρίτη ιστορία είναι αυτή του καταστήματος που εδρεύει στο Γκρίνουιτς Βίλατζ και κατασκευάζει χειροποίητες κιθάρες, τις περίφημες Κιθάρες της Οδού Καρμάιν. Μέσα σε διάστημα πέντε ημερών θα έχουμε την ευκαιρία να δούμε από που ψωνίζουν τα νυκτά αυτά όργανα Bill Frisell, Marc Ribot, Charlie Sexton, Eleanor Friedberger, Jim Jarmusch, Kirk Douglas και πολλοί, πολλοί ακόμη.

Από κοντά και Η Ιστορία της Trojan Records, που μας παρουσιάζει με νότες πώς οι τρωικοί δίσκοι κατέκτησαν ως δούρειοι ίπποι την Μεγάλη Βρετανία και πόσο επηρέασαν την μουσική της πορεία. Μας την παρουσιάζουν θρυλικά ονόματα όπως οι Lee 'Scratch' Perry, Toots Hibbert, Bunny Lee, Marcia Griffiths, Don Letts, Neville Staple, Dandy Livingstone κι άλλοι πολλοί.

Ωστόσο, σημαντικό και σπουδαίο κομμάτι των μουσικών ντοκιμαντέρ του 21ου Φεστιβάλ έχει χρώμα και πνεύμα ελληνικό. Είτε αναφέρεται σε ένα λησμονημένο γκρουπ [Τα 4 Επίπεδα της Ύπαρξης] είτε σε ολόκληρη την μεταλλική σκηνή [Ελληνική Ροκ Επανάσταση], από τους Night Stalker ως τους Villagers of Ioannina City και τους Planet Zeus. Είτε καταγράφει τη Διακριτική Μουσική Παρουσία του Γιώργου Χριστιανάκη είτε χαρτογραφεί την πορεία της αντεργκράουντ σύνθι μουσικής στον τόπο μας [Music for Ordinary Life Machines]. Regressverbot, Χωρίς Περιδέραιο, ΑΝΤΙ, In Trance 95, Human Puppets, Selofan, Doric - μικροί και μεγάλοι εν βράσει.

Είτε μας επανα-συστήνει την ιστορία του αθηναϊκού ραδιοφωνικού σταθμού Jazz-FM [Diamonds in the Night Sky] είτε μας μιλάει για το πάθος ενός μουσικολόγου και συλλέκτη δίσκων 78 στροφών που τον οδήγησε στα ηπειρώτικα μοιρολόγια και στον Επιτάφιο του Σείκιλου [Όσον Ζης Φαίνου]. Είτε αναφέρονται στις μουσικές πορείες του ουτίστα Κυριάκου Καλαϊτζίδη [Ταξίδι στον Κόσμο με ένα Ούτι] και του κεμεντζετζή Μιχάλη Καλιοντζίδη [Τη Λύρα μου Έδωσαν Ποντιακή]. Είτε καταγράφει την μαρτυρία του μοναδικού επιζώντα από τη μεικτή δημοτική ορχήστρα Κερασούντας [Η Μπάντα] είτε μια παράσταση του Σταμάτη Κραουνάκη [Βίκτωρ ή τα Παιδιά στην Εξουσία].

Μουσικές ιστορίες ή περίπου μουσικές, εντόπισα μερικές και στο υπόλοιπο πρόγραμμα του 21ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ.

Έναν αντεργκράουντ ουκρανό μουσικό, τον μποέμη Τόλικ, ταυτόχρονα πατέρα της επτάχρονης ανιψιάς του [Ο Μπαμπάς μου Είναι ο Αδελφός της Μαμάς μου], ο οποίος μας εισάγει με τρόπο βιωματικό στην καλλιτεχνική ζωή μιας άγνωστής μας χώρας. Τη διεμφυλική αντεργκράουντ σκηνή της πιο ποικιλόμορφης πόλης του κόσμου [Μισώ τη Νέα Υόρκη], γυμνή και επενδυμένη με νότες των Arca, Alva Noto + Ryūichi Sakamoto, Koreless, Sharon Needles, Transisters, LCC, Gio Black Peter, Colin Self, Mr.K!, Demmy Sober. Την Εκρηκτική Αντεργκράουντ Σκηνή της ίδιας αυτής πόλης στα 60ς και την πρωτοπόρο μα πρόωρα χαμένη Μπάρμπαρα Ρούμπιν, με την μουσική συνοδεία του Lee Ranaldo.

Ένα Αποχαιρετιστήριο Πάρτι για ένα ιρανικό κτίριο, εκκολαπτήριο καλλιτεχνικό, το οποίο πρόκειται να κατεδαφιστεί. Ή πώς ο Ρίχαρντ Βάγκνερ μεγαλουργεί στις τομάτες του θεσσαλικού κάμπου [Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες].

Ως κατακλείδα στον μουσινεντόκ χάρτη της επερχόμενης γιορτής των Εικόνων του 21ου Αιώνα, προτείνω τις πλέρια >>Film Forward πραγματείες του αυστριακού Γκούσταβ Ντόιτς με τις εξίσου προχώ μουσικές ατμόσφαιρες του ούγγρου Κριστιάν Φενέτς [Christian Fennesz]. Από τις τέσσερις φορές που συνεργάζονται σ’ αυτό το αφιέρωμα, ξεχωρίζω το εξαίσιο FILM IST. Ένα Κορίτσι και ένα Όπλο και το μωσαϊκό Σινεμά Παγκόσμιος Καθρέφτης.

τίτλοι και λεπτομέρειες

Μάριαν & Λέοναρντ: Λόγια Αγάπης /Marianne & Leonard: Words of Love [2019 ΗΠ, 97λ] Nick Broomfield /Νικ Μπρούμφιλντ
Ένας Σκύλος με το Όνομα Μάνι /A Dog Called Money [2019 Ιρλανδία /ΗΒ, 89λ] Seamus Murphy /Σίμους Μέρφι
Οι Κιθάρες της Οδού Καρμάιν /Carmine Street Guitars [2018 Καναδάς, 80λ] Ron Mann /Ρον Μαν
Rudeboy: Η Ιστορία της Trojan Records /Rudeboy: The Story of Trojan Records [2018 ΗΒ, 85λ] Nicolas Jack Davies /Νίκολας Τζακ Ντέιβις
Τα 4 Επίπεδα της Ύπαρξης /4 Levels of Existence [2019 Ελλάς, 68λ] Iliana Danezi /Ηλιάνα Δανέζη
Ελληνική Ροκ Επανάσταση /Greek Rock Revolution [2019 Ισπανία, 96λ] Miguel Angel Cano Santizo /Μιγκέλ Άνχελ Κάνο Σαντίζο
Γιώργος Χριστιανάκης - Μια Διακριτική Μουσική Παρουσία /Giorgos Christianakis - A Discreet Music Presence [2019 Ελλάς, 86λ] Gina Georgiadou /Τζίνα Γεωργιάδου
Music for Ordinary Life Machines [2018 Ελλάς, 112λ] Nikos Chantzis /Νίκος Χαντζής
Diamonds in the Night Sky [2019 Ελλάς, 85λ] Meletis Miras /Μελέτης Μοίρας
Όσον Ζης Φαίνου /While you Live, Shine [2018 Ιρλανδία /Ελλάς /ΗΠ, 78λ] Paul Duane /Πολ Ντουέιν
Ταξίδι στον Κόσμο με ένα Ούτι /Travelling the World with an Oud [2018 Ελλάς, 52λ] Ioannis Remoundos /Ιωάννης Ρεμούνδος
Τη Λύρα μου Έδωσαν Ποντιακή /The Pontic Lyre they Gave me [2018 Ελλάς, 60λ] Angelos Kovotsos /Άγγελος Κοβότσος
Η Μπάντα /The Band [2018 Ελλάς, 64λ] Nikos Aslanidis /Νίκος Ασλανίδης
Βίκτωρ ή τα Παιδιά στην Εξουσία /Victor or Power to the Children [2018 Ελλάς, 100λ] Karolos Zonaras /Κάρολος Ζωναράς
Ο Μπαμπάς μου Είναι ο Αδελφός της Μαμάς μου /My Father is my Mother's Brother /Tato - Mamyn Brat [2018 Ουκρανία, 76λ] Vadym Ilkov /Βαντίμ Ίλκοφ
Μισώ τη Νέα Υόρκη /I Hate New York [2018 Ισπανία, 73λ] Gustavo Sánchez /Γκουστάβο Σάντσες
Η Μπάρμπαρα Ρούμπιν και η Εκρηκτική Underground Σκηνή της ΝY /Barbara Rubin and the Exploding NY Underground [2018 ΗΠ, 78λ] Chuck Smith /Τσακ Σμιθ
Αποχαιρετιστήριο Πάρτι /Goodbye Party /Mehmani-ye Khodahafezi [2018 Ιράν, 72λ] Loghman Khaledi /Λογκμάν Καλεντί
Όταν ο Βάγκνερ Συνάντησε τις Ντομάτες /When Tomatoes met Wagner [2018 Ελλάς, 71λ] Marianna Economou /Μαριάννα Οικονόμου
Film Ist. 7-12 /Film Is. 7-12 [2002 Αυστρία, 90λ] Gustav Deutsch
Σινεμά Παγκόσμιος Καθρέφτης /World Mirror Cinema /Welt Spiegel Kino [2005 Αυστρία, 90λ] Gustav Deutsch
Film Ist. Ένα Κορίτσι και ένα Όπλο /Film Is. A Girl & a Gun [2009 Αυστρία, 93λ] Gustav Deutsch
Πως Ζούμε - Μηνύματα στην Οικογένεια /How we Live - Messages to the Family /So Leben Wir - Botschaften an die Familie [2017 Αυστρία, 107λ] Gustav Deutsch