44ο ΦΚΘ, Κυ 30/11/2003

Χθες ξέχασα να σας πω το απρόοπτο της ημέρας. Την ώρα που ο 'δήμαρχος που μας αξίζει' άναβε δέντρο και καράβι στην πλατεία Αριστοτέλους και σκάγανε τα πυροτεχνήματα, ήμουν στην αίθουσα Παύλος Ζάννας κι έβλεπα κάποια ταινία. Από τα τραντάγματα των βαρελότων ξεκόλλησε ένα τάσι από τα [σβησμένα] φωτιστικά οροφής της αίθουσας κι έπεσε μπροστά σε κάποιον ανυποψίαστο θεατή, ο οποίος σοκαρίστηκε και αναφώνησε δεόντως. Βέβαια η ταραχή καταλάγιασε γρήγορα και η προβολή συνεχίστηκε κανονικά. Θυμάμαι άλλο ένα ανάλογο περιστατικό να έχει συμβεί πριν από τρία ή τέσσερα χρόνια. Κι αναρωτιέμαι: δεν γίνεται τακτικός έλεγχος για την σωστή στερέωση των φώτων οροφής και την ασφάλεια των θεατών;

Κι ας περάσω στα της ημέρας. Βροχή, πολύ βροχή. Κι όχι μόνον έξω στους δρόμους. Κατά μια σατανική σύμπτωση όλες οι ταινίες που είδα σήμερα είχαν από μια ως πολλές σκηνές όπου έβρεχε καρεκλοπόδαρα. Εκτός από τους "Παλιούς πονηρούς καιρούς" όπου, λόγω παλαιότητας του υλικού, είχαμε βροχή από γρατζουνιές και πληγές στο αρνητικό. Κατά τα άλλα οι ταινίες που ξεχώρισα σήμερα, τελευταία μέρα, είναι φορσέ οι πολυχρωματικοί "Χαμένοι άγγελοι", τα συνταρακτικά γειτονικά μας "Ανταλλακτικά" και η μακρινή "Πιο λυπητερή μουσική στον κόσμο". Οι "Μνήμες εγκλημάτων" είναι σε επανάληψη αλλά δεν έχασαν καθόλου τη γοητεία τους.

Το φεστιβάλ όμως, δεν κατεβάζει ρολά. Οι προβολές συνεχίζονται. Την Δευτέρα έχουμε όλες τις "ελληνικές ταινίες σε μια μέρα" [η αιωνιότητα θα απογοητευτεί] στις τέσσερις αίθουσες του λιμανιού: Κασσαβέτης, Τορνές, Λιάππα και Μαρκετάκη. Από τις 12.00 ως τα μεσάνυχτα. Ακόμη οι δυο του Ολύμπιον θα συνεχίσουν τις προβολές ως και την Πέμπτη 4 Δεκεμβρίου με τρεις και τέσσερις ταινίες ανά ημέρα και ανά αίθουσα. Χρυσή ευκαιρία να δείτε όλον τον Γουόν Καρ Γουάι, αρκετό Μοντέιρου και Ιοσελιάνι, μερικά αστέρια της στέπας, ολίγο από βαλκάνια, αλλά και μικρά διαμαντάκια όπως το πακιστανικό "Αμίλητο νερό", τις κορεάτικες "Μνήμες εγκλημάτων", τις ιρανικές "Μικρές νιφάδες" και το τσέχικο "Κοριτσάκι".

Οι γνωρίζοντες έχουν ήδη καταστρώσει πλάνο αλλά και οι υπόλοιποι προλαβαίνουν να κάνουν τα σχέδιά τους.

11.00 Χαμένοι άγγελοι (Duo luo tian shi, Χονγκ Κονγκ, 1995, 96') του Wong Kar-Wai
Η κατακλείδα στο έργο του Γουόν Καρ Γουάι ήταν σούπερ φανταστική. Μουσική κλαμπάτη ατμοσφαιρική με το τζουκμπόξ να παίζει από Laury Anderson μέχρι ακαπέλα Housemartins. Αισθητική αργόπνοου βιντεοκλίπ μεγάλης διάρκειας. Φλουταρισμένα πλάνα [φαντάζομαι τον Κρις Ντόιλ μεθυσμένο από χρώματα και μυρωδιές], χτενίσματα, ρούχα και πόζες μπριτ-ποπ. Σκηνές με πιστολίδια σαν πίνακες ποπ-αρτ, παύσεις γεμάτες καπνούς τσιγάρων, βλέμματα και γωνίες αμβλείες και ελλειπτικές. Ρυθμοί σφαιράτοι και συγχρόνως παγωμένοι στο χείλος του μετεικάσματος.

Ένα βρώμικο καλογυαλισμένο ποίημα με αταχτοποίητη φροντίδα για ό,τι βρίσκεται εντός ή εκτός πεδίου. Και με ιδανικές δόσεις τρέλας: μασάζ σε σφαγμένο γουρούνι, οβερντόουζ παγωτού, λούσιμο και ξύρισμα με λαβή ζίου-ζίτσου, αυνανισμός με την αύρα της ξαφνικής αναχώρησης, παραγγελιά για πρωτοσέλιδη καταχώρηση και 'αναχώρηση'. Οι λέξεις μού φαίνονται λίγες και οι εκ-φράσεις μου φτωχές. "Είμαι τεμπέλης γενικά. Μ' αρέσει ν' αποφασίζουν άλλοι για μένα. Ποιος, που και πότε πρέπει να πεθάνει. Εγώ απλά υπακούω κι εκτελώ. Δεν θέλω να ξέρω τίποτε άλλο..." σκέφτεται ο αντι-ήρωας με μια διάθεση ρομαντική και αμφίσημη.

Δείτε το οπωσδήποτε.

13.00 Ιούλης (Shilde, ΕΣΣΔ, 1988, 26') του Dareshan Omirbaev
Ένα επεισόδιο καλοκαιρινό που 'διαφημίζει' την λαχτάρα των παιδιών για τον κινηματογράφο.

13.30 Καϊράτ (Kairat, Καζακστάν, 1991, 72') του Dareshan Omirbaev
Εκνευριστικά αργό και βασανιστικά ατελείωτο παρά την σχετικά μικρή διάρκειά του. Η ελλειπτική του εξέλιξη το κάνει κάπως ενδιαφέρον. Ο πρώιμος νεορεαλισμός του του δίνει ένα πόντο ακόμη.

15.00 Ανταλλακτικά (Rezervni deli, Σλοβενία, 2003, 87') του Demjan Kozole
Συνταρακτικό όπως είπα και στο προοίμιο. "Οι μισοί απ' αυτούς που πάνε στην Ιταλία [ως λαθρομετανάστες] καταλήγουν να γίνουν ανταλλακτικά" λέει ο μεγάλος αντι-ήρως. "Τι ανταλλακτικά;" ρωτά ο 'μαθητής' του. "Τους ναρκώνουν και τους βγάζουν τα όργανα, συκώτι, καρδιά, νεφρά, ό,τι έχει ζήτηση. Ένα νεφρό αξίζει 15.000 ευρώ στην αγορά μοσχευμάτων. Εμείς [οι απλοί μεταφορείς] μπροστά σ' αυτούς είμαστε σαν σχολική εκδρομή". Βέβαια η δράση είναι υπέρ το δέον συμπυκνωμένη, αλλά ο σκοπός είναι ιερός: τέτοια τραγικά συμβάντα έχουμε και στην Ελλάδα, ίσως σε πολύ μικρότερη ένταση και συχνότητα. Ο Κόζολε με ξάφνιασε, με ταρακούνησε γερά. Δεν το περίμενα γιατί η προηγούμενη δουλειά του, η "Πορνοταινία", είχε άλλο προσανατολισμό. Έβλεπε μια άλλη μεγάλη πληγή από τη χιουμοριστική πλευρά της.

17.00 Η πιο λυπητερή μουσική στον κόσμο (The saddest music in the world, Καναδάς, 2003, 99') του Guy Maddin
Ποιος θυμάται το σπονδυλωτό υπερ-μυθικό "Tales of the Gimli Hospital" [1988] που είχαμε δει σε κάποιους πρώτους Νέους Ορίζοντες; Με είχε συνεπάρει [ή καλύτερα σινε-πάρει], με είχε ταξιδέψει στα δώματα του οίκου των Άσερ και του πανεπιστημίου του Μισκατόνικ. Τρέλα και παραμύθι στροβιλίστηκαν αξεδιάλυτα.

Και να που, ύστερα από δέκα-βάλε χρόνια, με παραγωγό τον Ατόμ Εγκογιάν, ο Μάντεν επιστρέφει στις νεοριζόντιες συχνότητες! Έμεινα άφωνος. Σενάριο τρικυμιώδες από το πρωτότυπο του Καζούο Ισίγκουρο, φωτογραφία εμπνευσμένη από την εποχή του βωβού υπό Luc του Montpellier, μοντάζ ερισιβώδες από τον David Wharnsby, ερμηνείες [Isabella Rossellini, Maria de Medeiros, David Fox, Mark McKinney, Ross McMillan] από την χρυσή περίοδο του '40-'50, ενδύματα πολυ-ορφικά της Meg McMillan, σκηνικά ντεκόρ φαντασιόπληκτα και γκάτζετ εξίσου ευφάνταστα από τον Matthew Davis, και μουσική των μιούζικαλ, των μεγάλων ορχηστρών και των παραδοσιακών λυπητερών ρυθμών με την φροντίδα του Christopher Dedrick.

Πολύ εντυπωσιακά τα έγχρωμα ξεσπάσματα, εκρήξεις φωτός και χρώματος πάνω στον προσεκτικά δουλεμένο μαυρόασπρο καμβά. Χάρμα και χάρμα.

19.30 Yellowknife (Καναδάς, 2002, 118') του Rodrigue Jean
Μια από τις πιο μεγάλες απογοητεύσεις του Φεστιβάλ. Παιδαριώδης εξέλιξη της πλοκής, αφελείς χαρακτήρες, άκρως εκνευριστικά λάθη και χάσματα. Κρίμα γιατί το πρώτο μισάωρο που ασχολείται με τα ψυχολογικά προβλήματα της ηρωίδας κάτι πήγαινε να πει.

22.00 Παλιοί πονηροί καιροί (Polissons et galipettes, Γαλλία, 2002, 69') του Michel Reilhac
Η χαρά του ηδονοβλεψία. Τι βλέπανε οι θαμώνες των γαλλικών πορνείων του μεσοπολέμου; Τα πρωτόλεια αλλά και κάποια πολύ 'προχωρημένα' καλλιτεχνικά φιλμάκια του '20 και του '30 μονταρίστηκαν από του Ρεϊγιάκ και διανθίστηκαν με πικάντικούς μεσότιτλους και εύθυμη μουσική, στο στιλ της εποχής. Χάρντκορ με χιούμορ, φαντασία και παιχνιδιάρικη διάθεση. Καλτ εποχής.

23.00 Μνήμες εγκλημάτων (San-lin-eui chu-eok, Κορέα, 2003, 127') του Joon-Ho Bong
Το καλό φιλμ στην δεύτερη θέαση φαίνεται καλύτερο. Και μάλιστα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα. Η απόλαυσή του στην μεγάλη αίθουσα του Ολύμπιον έκλεισε 'επίσημα' και εποικοδομητικά μια αρκετά πλούσια μέρα.

Η συνέχεια με τα βραβεία και τις επαναληπτικές.

Παρα-πομπές 10
Απάνθρωπα ανταλλακτικά
Μα γιατί η μουσική νάναι λυπητερή;
Τσόντα νούμερο 1
Τσόντα νούμερο 2
Yellow-ουουου-knife