46o ΦΚΘ, best κι όλα τα ρέστα μου (2o)
Η 7η καλή ημέρα κατά τας γραφάς, φάνηκε απ' το πρωί. Μέσα στην αίθουσα εννοώ. Σήμερα οι δημοσιογράφοι είχαν απεργία. Γι' αυτό γέμισαν όλες οι καμπίνες του βίντεο μάρκετ.
Μείνε μαζί μου (Be with me, Σιγκαπούρη, 2005, 90') του Eric Khoo
Το αριστούργημα της ημέρας ήρθε νωρίς. Οι σιωπές και το πιανιστικό θεματάκι απογειώνουν τα πάντα. Is there truly love there, my love? Yes, if your warm heart is here! Η πραγματική επικοινωνία ψάχνει να βρει διόδους στις μυρωδιές και τις γεύσεις. Οι φυσιολογικοί, που έχουν σώες όλες τις αισθήσεις, χρησιμοποιούν μόνο τα sms. Στην παράδοση του Φαϊ, Ποτό, Αρσενικό, Θηλυκό. Αλλά με μινιμαλιστική γραμμή, απίστευτη οικονομία και σχεδόν καθόλου διαλόγους.
Ο Eric Khoo έχει αποδείξει και άλλοτε ότι είναι μέγας μάστορας στο πλέξιμο πολλών ιστοριών σ' ένα κοινό καμβά [Mee Pok Man, 12 Storeys]. Εδώ, όλοι οι χαρακτήρες είναι φανταστικοί εκτός απ' αυτόν της Theresa Chan, της αξιοθαύμαστης γυναίκας που κατάφερε τόσα πολλά όντας τυφλή και κουφή, κι αναδείχθηκε σε ζωντανό σύμβολο των απανταχού ατόμων με ειδικές αναπηρίες. Την βασική έμπνευση έδωσε φυσικά η ίδια και η αυτοβιογραφία της.
Πως περνάν οι ώρες (Como pasan las horas, Αργεντινή, 2005, 85') της Ines De Oliveira Cezar
Como non pasan las horas. Βραβείο FIPRESCI. Καθαρή κι ατόφια ποίηση. Βασανιστικά αργό, σχεδόν ανύπαρκτοι διάλογοι, αλλά πολύ γοητευτικό. Και τι πανοραμικό! Ηδονιστικά πανοραμικό. Εύγε του διευθυντή φωτογραφίας Gerardo Silvatici αλλά και του υποδερμικού και υπόγειου μουσικού επενδυτή Martin Pavlovsky.
Τρία ζεύγη χαρακτήρων λιώνουν μέσα στην περιρρέουσα μελαγχολική ατμόσφαιρα. Το ζευγάρι μάνας-κόρης αναπτύσσεται σχεδόν εξολοκλήρου εκτός πεδίου. "Αν μπορούσα μόνο να ξέρω πότε είναι η ώρα του κάθε πράγματος", γνέφει η κόρη [Roxana Berco] στην άρρωστη μαμά [Susana Campos]. Κι αυτό σηματοδοτεί όλη την ταινία. Καθώς και το γεγονός ότι η Campos απεβίωσε 15 μέρες μετά το τέλος των γυρισμάτων.
Το δεύτερο ταίρι πατέρα-γιου [Guillermo Arengo - Agustin Ignacio Alcoba] πάει εκδρομή στη απέραντη θάλασσα. Δεν το έχουν κάνει ξανά αυτό κι ούτε βρίσκονται συχνά μαζί οι δυο τους. Για τον μπαμπά αυτό θάναι ένα ταξίδι άνευ γυρισμού. Το τρίο ζεύγος είναι στο περιθώριο. Είναι δυο ψαράδες που μαζεύουν και καθαρίζουν δίκτυα. Βλέπουν τους μπαμπά-γιο να χτίζουν πύργους στην άμμο, βλέπουν τη μοίρα να πλέκει το θανατερό παιχνίδι της, αλλά δεν το αντιλαμβάνονται παρά μόνον όταν είναι αργά. Ο ήλιος έχει πια πέσει κι η μελαγχολία μεσουρανεί.
Ηλιόλουστη πόλη (Slunecni Stat, Τσεχία / Σλοβακία, 2005, 95') του Martin Sulik
Γουστόζικο και πολύ προχωρημένο για τηλεοπτική παραγωγή. Η ΕΡΤ μπορεί να κουρεύεται αλλά δεν μπορεί να κοκορεύεται ότι είναι ικανή να παράξει μια τέτοια ταινιούλα. Οι "Ιστορίες της Πράγας" [1999] συνεχίζονται. Η ισορροπία Τσεχίας - Σλοβακίας αποκαθίσταται ή μάλλον δικαιώνεται ως συνύπαρξη.
η Νεκρή Νύφη του Τιμ Μπέρτον (Tim Burton Corpse Bride, HB / ΗΠΑ, 2005, 75') των Tim Burton & Mike Johnson
Ξεκινήσαμε να βλέπουμε το "Χωρίς όρια" του Δίτσα και μας το 'κοψαν. Σαν dvd των Monty Python!!! Στο εισιτήριο δε χωρούσε όλος ο τίτλος. Κατά τύχη κόπηκε πολύ ωραία: Η ΝΥΦΗ ΤΟΥ ΜΠΑΡ που είναι και δαιμονία. Ο Νυμφίος της είναι ένας δαίμονας. Οι θανατηφόρες ατάκες και οι μιουζικαλικές τραγ-ωδίες ανταγωνίζονται κοντράροντας. Η ταύτιση πραγματικών ηθοποιών με κούκλες έχει τη βάση της πίσω στον Βίνσεντ. Δεν το βρήκα τόσο ξαφνιαστικό όσο τον "Εφιάλτη πριν τα Χριστούγεννα" αν και παίχτηκε όντως πριν τα Χριστούγεννα. Ο σχεδιαστής παραγωγής μας είπε ότι "10 δευτερόλεπτα υλικού απαιτούν γυρίσματα δύο εβδομάδων, φωτογραφίζοντας ένα προς ένα τα καρέ". Το Future Film Festival Digital Award που πήραν στη Βενετία νομίζω πως τα λέει όλα.
Μέρα 8η προς 9η ο Dave Holmes στη Boutique. Ο Οικονομίδης στο Ολύμπιον να ωρύεται ώσπου να βγει "η ψυχή στο στόμα". Πριν ο good ol' Νίκος Νικολαϊδης ήταν τίγκα με τα "Zero years" και μετά έδωσε πάρτι στο Sante.
Ουκ επιθυμήσεις τη γυναίκα του πλησίον σου (Brodre, Δανία, 2004, 110') της Susanne Bier
Σαν εντολή εκτυλίσσεται, γι' αυτό και είναι πετυχημένη η απόδοση στα ελληνικά. Κάτι μεταξύ Κάιν και Άβελ και Ελαφοκυνηγού με πιο σύγχρονα οπτικά εφέ και πιο γκροτέσκα ντοκιμαντερική γραφή. Η θεολογική και ανθρωποκεντρική θεώρηση του κόσμου που έχει κληρονομήσει ο Ντράγιερ στα εγγονάκια του είναι πανίσχυρη. Αυτή η γενιά έχει βαλθεί να υπερβεί, να ανασκευάσει, να ακυρώσει, να ανατρέψει όλον τον Καρλ σε μια ταινία. Κι όλοι τα καταφέρνουν περίφημα.
Η Susanne Bier μας είχε ενθουσιάσει ξανά με το "Θα σ' αγαπώ για πάντα" [Elsker dig for evigt, 2002]. Καθώς και οι ηθοποιοί της που παίζουν το ίδιο εκπληκτικά σε όλες τις δανέζικες ταινίες της τελευταίας δεκαετίας. Dogme ή μη.
Ενάτη πρωί πρωί πρώτος στο ταμείο και τα εισιτήρια έχουν εξαφανιστεί από τρεις-τέσσερις ταινίες. "Έχουν γίνει πολλές τηλεφωνικές κρατήσεις" μου πετάει ως δικιολογία η ταμίας. Μα κάντε κάτι. Βάλτε πιο πολλές προβολές, Δώστε πιο πολλές ώρες στο βίντεο μάρκετ. Το πιο αστείο όλων είναι ότι έξω από τις προβολές με τα "εξαντλημένα εισιτήρια" βρίσκονται απίθανοι τύποι που μοιράζουν μηδενικής αξίας μαγικά χαρτάκια σα να είναι τραπουλόχαρτα!!!
Αλέγκρο (Allegro, Δανία, 2005, 88') του Christoffer Boe
ΟΚ, η "Ερωτική αναπαράσταση" [Reconstruction, 2003] είναι καλύτερη. Κι είναι πολύ μεγάλο τόλμημα να επιχειρείς τη δευτερανάγνωση του Ταρκόφσκι και του Λεμ όπως τους είδαμε να αντιπαλεύουν στο Solaris και το Stalker. Μόνο ρημέηκ επιτρέπεται να κάνεις σύμφωνα με τη διεθνή πρακτική της υποκλοπής. Αλλιώς είσαι ιερόσυλος. Μπράβο ρε Χριστόφορε. Βάρα τους αλύπητα. Άνευ σιέλου.
Μαύρη βούρτσα (Fekete Kefe, Ουγγαρία, 2005, 80') του Roland Vranik
Μαύρη κωμωδία με Λακάν, Βίτκενστάιν, Ντεριντά, Μποντριγιάρ, Κάφκα και τα άλλα παιδιά. Εμένα μου θύμισε πολύ τον Ζήνωνα τον Ελεάτη και τη χελώνα του. Τζάρμους και Μπέλα Ταρ περνάνε κάθετα, πάνω κάτω και πλαγίως. Η φιλοσοφία και η διαλεκτική σχηματίζουν ορθή γωνία στην ταινία. Το πλέον αξιοπρόσεκτο είναι ότι πρόκειται για μια μαυρόασπρη παραγωγή [ως συμπαραγωγός αναφέρεται και η Agnes Pataki] που απευθύνεται σε όλη την οικογένεια. Οι πρεσβευτές του "μια καλοφτιαγμένη ταινία μπορεί να απευθύνεται σε όλους και να ενδιαφέρει άπαντες" μπορούν ν' ανοίξουν σαμπάνια.
Η καλτ φιγούρα της ταινίας είναι μια κατσίκα, που στην υπόθεση είναι δυο αλλά στην πράξη είναι μία. Η κακόμοιρη αίγα θυσιάζεται στο βωμό των ανθρώπινων φιλοδοξιών και δοξασιών. Γύρω της στροβιλίζονται καπνοδοχοκαθαριστές, τζάνκια, τζογαδόροι, αφεντικά, μαφίες, χάρε κρίσνα, λεγεώνες των ξένων, αδελφές του ελέους και κοκορομαχίες.
Μισό Βραβείο Σκηνοθεσίας στον Ρόλαντ Βράνικ. Μισώ τα μισά.
Ανθρωποκτονία (Drabet, Δανία, 2005, 100') του Per Fly
Τι μαστοριά είν' αυτή ρε παιδιά. Τι απλότητα και οικονομία; Τι ερμηνείες, τι ένταση, τι πάθος, τι πόνος και τι λάθος; Μη το χάσετε όταν θα βγει στις αίθουσες. Το καταπληκτικό σενάριο είναι του Anders Thomas Jensen, της δεύτερης μεγάλης των σεναρίων σχολής. Δικά του επίσης τα Adams aebler (Τα μήλα του Αδάμ, 2005), Brοdre (Ουκ επιθυμήσεις..., 2004), Rembrandt (2003), Wilbur Wants to Kill Himself (Ο Γουίλμπουρ θέλει να πεθάνει, 2002), Dogme # 28 - Elsker dig for evigt (Θα σ' αγαπώ για πάντα, 2002), Blinkende lygter (Flickering Lights, 2000), Dogme # 4 - The King Is Alive (2000), I Kina spiser de hunde (In China They Eat Dogs, 1999), Dogme # 3 - Mifunes sidste sang (Μιφούνε, 1999) και The Funeral (1999).
Ο ήχος της Πόλης (Istanbul hatirasi, Γερμανία / Τουρκία, 2005, 90') του Fatih Akin
Crossing the bridge - the sound of Istanbul. Κέφια ατελείωτα σε μια γιορτή της μουσικής πικοιλίας [ποικιλία ήθελα να γράψω αλλά παρασύρθηκα απ' τον χορό της κοιλιάς] και της πολυπολιτισμικής ταυτότητας της Πόλης. Πιο ωραίοι όλων οι ράπερς με τις γλυκιές φωνές - και η κοπελίτσα και ο χιπ-χόπερ. Ωραία και η 86χρονη κυρά με την περήφανη φωνή και το παράστημα, με τα τσαλίμια της με το μισογεμάτο ουζοπότηρο. Στο σάουντρακ δεσπόζει και η διασκευή Music που κάνει η Sertab Erener στην Madonna. Εισάγεται στους τίτλους της αρχής κι ακούγεται στους τίτλους του τέλους ολόκληρη.
10η και πάλι εξαφανίστηκαν ως δια μαγείας τα εισιτήρια. Και πάλι έκαναν το θαύμα τους πολλά λαθραία μηδενικά χαρτάκια από τα χέρια ενός και μόνο ατόμου. Σήμερα όμως, όλοι σκέφτονται την/τις βραδιά/ές των βραβείων. Δεν υπάρχει ούτε δευτερόλεπτο για χάσιμο. Ελπίζω μόνο να λειτουργήσουν θετικά τα λάθη αυτά, ως πείρα και προς αποφυγήν για την επόμενη διοργάνωση.
Μνήμη χρυσόψαρου (Goldfish memory, Ιρλανδία, 2003, 85') της Liz Gill
Το επίθετό της είναι Gill και όχι grill. Είναι πολύ καλή στο ψήσιμο και στο μαγείρεμα. Ο Κίρκενγκορ δεν ήταν ρομαντικός αλλά δεν είχε ούτε θηλυκό μυαλό. Επιπλέον δεν είχε ούτε χιούμορ. Αυτό το γαϊτανάκι το βρήκα πολύ διασκεδαστικό. Κι έχει να λέει και κάποια πράματα. Οι επάλληλοι κύκλοι των χαρακτήρων και των καταστάσεών τους μπορεί να μοιάζουν κάπως τραβηγμένοι και αρκετά εξωστρεφείς, είναι όμως αρκούντως αληθοφανείς, τόσο γήινοι και τόσο απολαυστικοί που παραβλέπονται οι όποιες συμβάσεις τους διέπουν. Το σύνθημα "ο έρως φύλο δεν κοιτά" είναι ευμετάβλητο. Η μεταβλητή του είναι η λέξη φύλο. Μπορεί να γίνει φίλο, φύλλο ή και φιλώ ακόμη.
Τα μήλα του Αδάμ (Adams Aebler, Δανία, 2005, 94') του Anders Thomas Jensen
Η δύναμη της ιδέας στέκει πάνω από την υπόθεση, η υπερβολή οδηγεί στην υπέρβαση της ιστορίας, στην υπέρβαση του Ντράγιερ, στην υπέρβαση του λόγου. Ο λόγος σαπίζει, καταναλώνεται, στο λόγο αυτό κουβέντα δε γίνεται. Και να... Βέβαια αν δεν υπήρχε ο Ευκλείδης δεν θα είχαν θεωρήσει ο Ρήμαν και ο Λομπατζέφσκι. Αλλά είναι πολύ γοητευτικό και συγκινητικό να ξαναματαβλέπεις τα εγγόνια του Καρλ να δικαιώνουν τον παππού τους. Φαίνεται ότι αυτός ο Thomas Jensen έχει βαλθεί να διασκευάσει το δικό του δεκάλογο, με δικά του σενάρια. Το 'χε κάνει κι ο Κισλόφσκι κι ετοιμάζεται να το κάνει κι ο Χρήστος Δήμας.
Τρίστραμ Σάντι: μια ιστορία γι' αγρίους (Tristram Shandy: a cock and a bull story, ΗΒ, 2005, 91') του Michael Winterbottom
Ο ευφυής και ιδιοφυής Γουίντερμπότομ παραδέχεται, με τρόπο καθαρά κινηματογραφικό, την αδυναμία του να μεταφέρει το βιβλίο "Η ζωή και οι απόψεις του Τρίστραμ Σάντι, κυρίου από σόι" του Laurence Sterne. Παραληρεί, διονυσιάζεται, παθαίνει delirium tremens. Το χαίρεται εν συνόλω, το απολαμβάνουν και οι συντελεστές αυτής της απόπειρας και οι θεατές ωσαύτως. Οι Steve Coogan και Rob Brydon ξεσπαθώνουν κι αναμοχλεύουν όλες τις κλασικές θεατρικότροπες τεχνικές. Οι Steven Fry, Ian Hart και Jeremy Northam σιγοντάρουν.
Η ευτυχία του άλλου (Een Ander Zijn Geluk, Βέλγιο / Ολλανδία, 2005, 98') της Fien Troch
Η ευτυχία είναι αλλού, η μαεστρία όμως έιν' εδώ, παρούσα και κυρίαρχη. Γι' αυτό και ήταν άξια η απονομή του Χρυσού Αλέξανδρου και του βραβείου σεναρίου στην Φριν Τροχ. Το γεγονός ότι είναι κόρη μοντέρ [του Ludo Troch όπως διάβασα] είναι ολοφάνερο. Το μήλο του Κοπέρνικου βγήκε πολύ κόκκινο και πολύ νόστιμο και γεμάτο βιταμινούχους χυμούς. Οι ερμηνείες επίσης σκίζουν σε ένταση, συναισθήματα, ρεαλισμό και υπόθαλψη. Μισό Βραβείο Καλύτερης Ηθοποιού στην Ina Geerts [για το ρόλο της Christine] και Ειδική Μνεία στην Natali Broods [ως Gerda].
Εντολή-ημέρα ενδεκάτη και τελευταία, έστω και κρατική. Η ΠΕΚΚ έδωσε βραβείο στον Buzz! Μήπως αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιπες ταινίες, οι επιλεγόμενες μυθοπλασίας, είναι για τα μπάζα; Η FIPRESCI προτίμησε το Τσίου... Σπουργίτης μονός σε διπλό ταμπλό. Τσιπ, τσιπ. Τσιριτρί, τσιριτρό.
Η καρδιά του κτήνους (The heart of the beast, 2005, 80') του Ρένου Χαραλαμπίδη
Ο Ειρηναίος είναι ο εαυτός του κι αυτό ξέρει να το κάνει πολύ καλά. Περνάνε από μέσα και ο "Καταρχήν, δε με λένε Γκούφυ" και ο "Καφές". Τελικά είμαστε όπως και ότι λεγόμαστε; Ο Στέφανος Τζουτζές το πιστεύει απόλυτα. Το ίδιο κι ο Δήμος Γιγαντάκης, ο επιλεγόμενος και Μίκι Μάους. Ο Βουλτζάτης ξανακλέβει παραστάσεις. I love you, λέει στον εκπεσόντα διευθυντή της τράπεζας. I love you too!, του αντιγυρίζει αυτός πάνω στον πανικό του. "Φύγ' εσύ δεν προλαβαίνω να τους σκοτώσω όλους" λέει στον Ρένο ενώ τον έχουν πλακώσει οι εργατοπατέρες μιας διαδήλωσης με αρχηγό το Σταρόβα.
Συνεχίζεται άξια η πορεία από το No budget story διαμέσου A street car named romance [Φτηνά τσιγάρα, αν προτιμάτε]. Αυτού του είδους ο ταπεινός κινηματογράφος δεν έχει θέση στα κρατικά βραβεία ποιότητας. Ο Ειρηναίος δεν φοράει γαλάζιο φουστάνι, ούτε είχε ιδιαίτερες κατασκευαστικές αξίες η ταινία του ώστε να τιμηθεί αναλόγως. Το κοινό όμως, πιστεύω πως θα τον τιμήσει με τα δικά του βραβεία, τα εισιτήρια.
Οι τρεις ταφές του Μελκιάδες Εστράδα (Los tres entierros de Melquiades Estrada, Μεξικό / ΗΠΑ / Γαλλία, 2005, 120') του Tommy Lee Jones
Αυτήν την είδα στο Μακεδονικό με το πάσο μου. Το εισιτήριο κόπηκε στη μέση κι έμεινε το ΔΟΝΙΚΟ. Η δόνηση ήταν αρκετά ισχυρή. Σκέφτηκα ότι του λείπε ένα ήτα για να γίνει απολαυστικό σαν την ταινία. Ο Marco Beltrami υπογράφει υπέροχες μουσικές κι ο Chris Menges ζωγραφίζει τοπία, ήλιους και πρόσωπα μελαμψά κι αναψοκοκκινισμένα. Ο Τόμι δίνει ρέστα και ως ερμηνευτής και ως συν-σεναριογράφος μετά του Guillermo Arriaga. Οι Κάνες τους βράβευσαν αλλά δεν τους θέσπισαν.
