4η Παράξενη Οθόνη

Αλλαγή έδρας [Μουσείο Κινηματογράφου], παραλλαγή οργανωτικής ομάδας [anemicinema], αλλαγή αιγίδας [Τμήμα Κινηματογράφου του ΑΠΘ] και σχεδίαση νέας γραμμής πλεύσεως. Όλα φαίνεται πως επέδρασαν θετικά. Οι χώροι του Μουσείου και οι φοιτητές του νεοσύστατου Τμήματος Κιν/φου πρόσφεραν και πήραν ζεστασιά, σινεματική ατμόσφαιρα και παρεϊστικο κλίμα.

Το αφιέρωμα στον πειραματιστή-ερευνητή video-artist Stephen Littman και το masterclass του ιδίου επί του αφηρημένου και καθέτου μοντάζ για την ψηφιακή σύνθεση, διεύρυναν αποφασιστικά τους ορίζοντες και τους στόχους του Φεστιβάλ. Στο ίδιο άξονα περί ανεξαρτησίας, χειροποίησης και εκφραστικής ελευθερίας κινήθηκε και το αφιέρωμα στην σλοβένικη ομάδα Luksuz, που μας παρουσίασε μια αντιπροσωπευτική εικόνα ενός μικρού εναλλακτικού βιντεοφεστιβάλ που γίνεται στην πόλη Krsko.

Κι όσο για τις σαράντα συμμετοχές του διαγωνιστικού τμήματος οι απόψεις και οι εκτιμήσεις διίστανται. Οι ταινίες ήταν ή του πολύ ύψους ή του πολύ βάθους. Κάποιες δε, ήταν παντελώς ανεκδιήγητες. Συνεπώς ίσως θα ήταν πιο φρόνιμο στην επόμενη διοργάνωση να υπάρχει αυστηρότερη προκριματική επιλογή.

Την κριτική επιτροπή απάρτισαν οι Γιώργος Κατσάγγελος [φωτογράφος - καθηγητής φωτογραφίας της σχολής καλλών τεχνών του ΑΠΘ], Νίκος Γιαννόπουλος [σκηνοθέτης - καθηγητής διδάσκων του τμήματος κιν/φου του ΑΠΘ], Στέλιος Ντεξής [σκηνοθέτης], Σώτος Ζαχαριάδης [ζωγράφος] και Πάνος Παπαδόπουλος [σκηνοθέτης - παραγωγός].

Το έργο της ήταν αρκετά εύκολο και με ανάλογη προδιάθεση για σωστές ισορροπίες ανάμεσα στις ελληνικές και ξένες συμμετοχές, πράγμα εξαιρετικά σπάνιο σε όλα τα υπόλοιπα ελληνικά φεστιβάλ. Επομένως δε συμφωνώ διόλου με τον εκπρόσωπό της κο Γιαννόπουλο που μας είπε ότι "δυσκολεύτηκαν πολύ". Οι επιλογές της απλά επιβράβευσαν τις, μετρημένες στα δάχτυλα, πολύ υψηλού επιπέδου δουλειές.

Ο χορός των απονομών ξεκίνησε με τρεις εύφημες μνείες. Η πρώτη στον Χάρη Μάρτη για το Motion Idents for META05 [GR, 2005, 9'24"] που περιείχε εννέα διαφημιστικά σήματα για την έκθεση αρχιτεκτονικής ΜΕΤΑ05 του Οκτωβρίου 2005. Η δεύτερη στον Γιάννη Καράμπελα για το We Carved Ourselves in Light [σμιλεύουμε τους εαυτούς μας στο φως, GR, 2005, 3'], μια φωτοχημική σελίδα ημερολογίου. Και η τρίτη στον Γιάννη Ισιδώρου για το κουλτουριάρικο Motorbreath [ανάσα-μηχανή, GR, 2005, 9'30"].

Γι' αυτό το τελευταίο αντιγράφω απ' τον κατάλογο: Με τη διαμεσολάβηση μιας αθέατης μορφής και μέσα από το βλέμμα της, τρία πρόσωπα αποκαλύπτονται. Το καθένα μόνο του, εγκλωβισμένο στον προσωπικό του τρόπο και χώρο κίνησης-φυλακή. Στη συνέχεια συναντιούνται σε μια έρημη χώρα, μια σκηνή θεάτρου, παρασύρονται στην περιπέτεια της ετερότητας και μεταμορφώνονται. Μέσα από την αναπνοή και τη διαχείριση του χώρου, τα σώματα δηλώνουν το σπαρακτικό και ταυτόχρονα γιορταστικό παρόν τους.

Το 2ο Βραβείο Πειραματικής Ταινίας δόθηκε στο Cycle [Κύκλος, UK, 2005, 9'30"] της Eileen Botsford. Το βιντεάκι αυτό αφορά μια παράσταση σχεδιασμένη για δημόσια προβολή. Στοχεύει στο να προκαλέσει διαφορετικές αντιδράσεις στο καθένα ανάλογα με τον εκάστοτε περιβάλλοντα χώρο. Οι εικόνες είναι μια ωμή, άμεση και χωρίς φιλτράρισμα απάντηση στο πώς αντιλαμβανόμαστε τους κύκλους που κάνουμε στη ζωή μας.

Παρά τη συμμετοχή τριών ταινιών τεκμηρίωσης στο διαγωνιστικό τμήμα, μόνο μία ήταν άξια και πανάξια για κάποια σημαντική διάκριση. Έτσι το 1ο Βραβείο Δημιουργικού Ντοκιμαντέρ δόθηκε [χωρίς αντίπαλο] στο Here At Home [Στο σπίτι μου εδώ, Κύπρος/UK, 2004, 6'] της Ιωάννας Καράβελα και του Stephen Nugent. Η ιστορία τους περιστρέφεται γύρω από μια πρώην πόρνη που ζει ξεχασμένη στον πλέον κακόφημο δρόμο της Λευκωσίας.

Χωρίς να βλέπουμε καθαρά το πρόσωπο της καραβοτσακισμένης γυναίκας ακούμε την, πότε αγέρωχη και πότε σπασμένη, φωνή της να μας περιγράφει κάτι από το χαμένο της όνειρο, αφήνοντας πολλές εγκοπές και αιχμές για την συμπεριφορά του ανδρός - νταβατζή και της τοπικής κοινωνίας που την πέταξε σα στημένη λεμονόκουπα.

Ο ήχος της φωνής της μιξάρεται σχεδόν αιρετικά με τα τιτιβίσματα των πουλιών. Το ημίφως και οι κουρτίνες είναι ένα απόλυτα φυσικά ντεκόρ-τσαντόρ, ενώ η κάμερα συχνά εστιάζει ή φλουτάρει στα μικροαντικείμενα της ταπεινής της κατοικίας που διατηρούν κάτι από την αίγλη και τις απειροελάχιστες στιγμές ευτυχίας του χαμένου της κορμιού.

Οι εικόνες δεν εκλιπαρούν τον οίκτο μας ούτε φτηναίνουν προς το ρεπορτάζ και τον εκφυλισμό της τηλεοπτικής εκμετάλλευσης. Στέκουν με σεβασμό δίπλα και πάνω από τον άνθρωπο, τον συνάνθρωπο, τη δασκάλα και την ηρωίδα μιας ιστορίας που κάποτε ήταν καθημερινής τρέλας και φρονιμάδας. Αναδεικνύουν μέσα σε έξι μόνο λεπτά, με εκπληκτική οικονομία και απαράμιλλη αμεσότητα, το μεγαλείο και το βάραθρο της ζωής.

Το ανάλογο 1ο Βραβείο Πειραματικής Ταινίας μοιράστηκαν σολομώντεια το Dog Universe [GR, 2005, 6'] του Νίκου Τζαφερίδη (Vinsky) και το Field Drawings [UK, 2004, 1'43"] του Andre Buekes. Το μεν πρώτο είναι εμφανώς επηρεασμένο από το "Βερολίνο, η Συμφωνία μιας Μεγαλούπολης" του Βάλτερ Ρούτμαν, γεγονός που ενισχύεται και από το καταπληκτικό "σιδηροδρομικό" σάουντρακ του Δημήτρη Αδάμ. Ο κατάλογος λέει ότι κάνει ...μια αναφορά στην ικανότητα της μνήμης να εμφανίζεται και να εξαφανίζεται μ' ένα μη γραμμικό τρόπο.

Για το δεύτερο γράφει ότι ...ασχολείται με τη δυναμική αλληλεπίδραση και τη συναισθητική ένωση ήχου, χρώματος και υφής. Χαρακτηρίζεται δε, από μια παιχνιδιάρικη πειραματιστική διάθεση και συνδυάζει πανέξυπνα το μετείκασμα με το μεταίσθημα και το μετάκουσμα. Και, παρά την πολύ μικρή διάρκεια και την ρέουσα εικόνα του, καταφέρνει να αφήσει καθάριο αποτύπωμα στα εγκεφαλικά κύτταρα.

Θαυμάσια επιλογή και το κλείσιμο του φεστιβάλ από το τζαζοτρίο Free Call με την εικονοπλαστική συνδρομή του Vinsky. Οι παράξενες εικόνες του μετέφεραν το πνεύμα του Χανς Ρίχτερ μεταφυτεύοντάς το στο κόνσεπτ της Παράξενης Οθόνης που κινείται τελετουργικά μέσα σ' ένα λευκό κάδρο. Στον ίδιο καλλιτέχνη οφείλεται και η πολύ παράξενη μαυρόασπρη αφίσα του φεστιβάλ, η οποία προκαλεί το βλέμμα και το ενδιαφέρον αλλά και προβοκάρει ιδεογραφικά.

Σίγουρα δεν ήταν θετικό το γεγονός ότι το Ολύμπιον προβάλλει παράλληλα το αφιέρωμα για τις γαλλογερμανικές ταινίες της αντίστασης. Όπως επίσης, πολύ αρνητικό ήταν το έλλειμμα ενημέρωσης ακόμη και από την επίσημη ιστοσελίδα του Μουσείου Κινηματογράφου που παραμένει στάσιμη εδώ κι ένα χρόνο.

Γι' αυτό του χρόνου θέλουμε και απαιτούμε μια βδομάδα προβολών με πιο πλούσιες δράσεις και πιο μεγάλες αποστάσεις από άλλα, ανάλογα ή μη, αφιερώματα και εκδηλώσεις. Κάντε χώρο στο διαδίκτυο και δώστε του χρόνο και πνοή από τώρα.