53η Berlinalle 2003

Κάλλιο αργά παρά ποτέ, μού 'ρθε όρεξη να σας ενημερώσω για τα βραβεία στη φετινή 53η Μπερλινάλε. Κι αυτό γιατί φέτος υπήρξαν πολλές εκπλήξεις στις προτιμήσεις της επιτροπής. Αλλά ποια ήταν αυτή η επιτροπή; Πρόεδρος ο καναδο-αρμένης δημιουργός Atom Egoyan. Μέλη ο γάλλος ηθοποιός και παραγωγός Humbert Balsan, η σκηνοθέτις Kathryn Bigelow [οι Μνήμες του νερού, Point Break, Blue steel] και ο 'κύριος Sundance' Geoffrey Gilmore, η ιταλίδα κουκλάρα ηθοποιός Anna Galiena [Ο εραστής της κομμώτριας, Lilly's story], η γερμανίδα κουκλάρα ηθοποιός Martina Gedeck [Bella Martha] και ο μαυριτανός σκηνοθέτης Abderrahmane Sissako. Το ίδιο απρόβλεπτα ήταν και τα βραβεία.

Η μεγάλη κυρία του γαλλικού σινεμά, Ανούκ Εμέ [Πρετ-α-πορτέ], παρέλαβε τιμητική Άρκτο για την προσφορά της στην έβδομη τέχνη. Η συνέχεια ήταν πολύ ενδιαφέρουσα. Την Χρυσή Άρκτο σήκωσε, προς μεγάλη έκπληξη πολλών, ο Michael Winterbottom για το δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ "In this world". Το μεγάλο βραβείο της επιτροπής, ήτοι την Αργυρή Άρκτο, απέσπασε το "Adaptation" του Spike Jonze [Στο μυαλό του Τζων Μάλκοβιτς]. Την Αργυρή Άρκτο καλύτερης σκηνοθεσίας πήρε ο Patrice Chereau [Βασίλισσα Μαργκό, Intimacy] για την νέα του ταινία "Son frere" [Ο αδερφός του]. Το βραβείο γυναικείας ερμηνείας μοιράστηκαν, όπως ήταν αναμενόμενο, οι Meryl Streep, Nicole Kidman και Julianne Moore, οι τρεις Βιρτζίνιες Γουλφ στο φιλμ "The hours" του Stephen Daldry [Γεννημένος χορευτής].

Την Αργυρή Άρκτο ανδρικής ερμηνείας τσίμπησε ο αυστραλός Sam Rockwell [Σκυλιά στη χλόη] για το αρκετά τολμηρό "Confessions of a dangerous mind", σκηνοθετικό ντεμπούτο του George Clooney. Την Άρκτο καλύτερης καλλιτεχνικής συμβολής κέρδισε ο Li Yang, ως σεναριογράφος και σκηνοθέτης της ταινίας "Mang jing" [Blind Shaft]. Τον χορό των αρκούδων έκλεισαν οι Majoly, Serge Fiori και Mamadou Diabate για τις μουσικές τους στην ταινία "Madame Brouette" [L' Extraordinaire destin de Madame Brouette] του Moussa Sene Absa. Το βραβείο Γαλάζιος Άγγελος του καλύτερου ευρωπαϊκού φιλμ πήρε το "Good bye, Lenin!" του Wolfgang Becker. Ενώ το βραβείο Alfred Bauer, στην μνήμη του ιδρυτή της Μπερλινάλε, δόθηκε στον Zhang Yimou [Σήκωσε τα κόκκινα φανάρια] για την ιδιαίτερη εφευρετικότητά του στην ταινία "Ying xiong" [Ήρωας].

Την αντίστοιχη κριτική επιτροπή των ταινιών μικρού μήκους απετέλεσαν ο γερμανός σκηνοθέτης Andreas Dresen [Halbe Treppe], η γαλλίδα Phyllis Mollet και ο σουηδός Thom Palmen. Και να η ετυμηγορία τους. Μικρή Χρυσή Άρκτος στο "(A)torzija" [(A)Torsion] του Stefan Arsenijevic. Αργυρή άρκτο εξ ημίσειας στα "En ausencia" [Εν τη απουσία] της Lucia Cedron και "Ischov tramwai Nο 9" [Το τραμ Νο 9 πάει] του Stepan Koval. Ο Arsenijevic πήρε και το βραβείο της UIP, γιατί κατάφερε να δώσει δυνατές και συγκινητικές εικόνες επιβίωσης ενός πολέμου με ταυτόχρονη καλλιτεχνική αξία. Από το Πανόραμα βραβεύτηκε το "Misdemeanor" [Πταίσμα] του Jonathan LeMond, κυρίως για τις επιβλητικές του εικόνες χωρίς τη χρήση διαλόγων. Η Ακαδημία Κιν/φου της Νέας Υόρκης έδωσε μια υποτροφία της στην Barbara Medajska για τις αδρές εικόνες της στο ντοκιμαντέρ "Moglem byc czlowiekiem" [Θα μπορούσα νάμαι άνθρωπος], ενώ έκανε ειδική μνεία στο "Underdog" του Eran Merav, για την ευαισθησία που πλησιάζει το θέμα της πρώτης αγάπης και της προδοσίας μεταξύ φίλων.

Η ανεξάρτητη οικουμενική επιτροπή των εκκλησιών ξεχώρισε και βράβευσε το "In this world" του Winterbottom, το "Knafayim shvurot" [Σπασμένα φτερά] του Nir Bergman από το Πανόραμα, και τον "Edi" του Piotr Trzaskalski από το Φόρουμ. Η Fipresci [παγκόσμια ένωση κριτικών] προτίμησε το γερμανικό "Lichter" [Μακρινά φώτα] του Hans-Christian Schmid, το επίσης γερμανικό "Wolfsburg" του Christian Petzold [Ασυνήθιστη κατάσταση, 2000] από το Πανόραμα, και συμφώνησε μόνο στον "Edi" του Φόρουμ. Η γκίλντα των γερμανικών αιθουσών ποιοτικού κινηματογράφου προτίμησε το "My life without me" [Η ζωή μου χωρίς εμένα] της Isabel Coixet. Ενώ η ανάλογη διεθνής ένωση πριμοδότησε τον Nir Bergman [Σπασμένα φτερά] του Πανοράματος και τον Claudio Assis [Amarelo manga / Κίτρινο του μάνγκο] του Φόρουμ. Δίνοντας και δυο μνείες, στο "Poligono sur" [Σεβίλλη, νότια πτέρυγα] της Dominique Abel και "Power trip" του Paul Devlin αντίστοιχα. Το έπαθλο Manfred Salzgeber πήρε το "Pure" [Αγνός] της Gillies MacKinnon, ενώ μνημονεύτηκε και η ερμηνεία του πρωταγωνιστή Harry Eden.

Οι θεατές του Πανοράματος ψήφισαν με τη σειρά τους τις δικές τους προτιμήσεις. Πρώτα τα "Σπασμένα φτερά" [Knafayim shvurot] του Nir Bergman, δεύτερη η χερσόνησος "Kamchatka" του αργεντινού Marcelo Pineyro και τρίτος ο "Jonny Vang" του νορβηγού Jens Lien. Πολλή Σκανδιναβία πλάκωσε. Το βραβείο Ειρήνης πήρε και πάλι ο Μάικλ Γουίντερμπότομ για το "In This World", που φαίνεται πως άγγιξε πολλές ευαίσθητες χορδές και πολλές επιτροπές.

Σειρά έχουν τα παιδιά. Η ανάλογη διεθνής επιτροπή βράβευσε ως καλύτερη παιδική ταινία το χιουμοριστικό "Kald mig bare aksel" [Wallah be] της Pia Bovin, ενώ ξεχώρισε και τα "Elina - Som om jag inte fanns" [Ελίνα] του Klaus Haro και "Drengen der ville gore det umulige" [Το αγόρι που ήθελε να γίνει αρκούδα] του γνωστού μας καρτουνίστα Jannik Hastrup. Στα μικρού μήκους επιβράβευσε τον αστείο "Τοσοδούλη πρίγκιπα" [Le trop petit prince] της Zoia Trofimova και ξεχώρισε το εξίσου ξεκαρδιστικό "Λαγωνικό του Χουντίνι" [Houdinis hund] της Sara Johnsen.

Οι κρυστάλλινες Άρκτοι απονέμονται κάθε χρόνο από μια ομάδα 11 αγοριών και κοριτσιών, μεταξύ 11 και 14 χρονών. Οι μικροί θεατές διάλεξαν επίσης την "Elina - Som om jag inte fanns" [Ελίνα] του Klaus Haro. Ενώ ξεχώρισαν και την "Miss Entebbe" του Omri Levy και το "Ταξίδι της Κάρολ" [El viaje de Carol] του Imanol Uribe [Μετρημένες μέρες, ο Αποσβολωμένος βασιλιάς]. Κρυστάλλινη Άρκτο μικρού μήκους έδωσαν στον "Τοσοδούλη πρίγκιπα" [Le trop petit prince] της Zoia Trofimova και μια ειδική μνεία στον πανέξυπνο και αστείο "Birju" του Heeraz Marfatia.

Και τώρα Teddy Bear αγάπη μου. Οι εκπρόσωποι των άλλων ερωτικών προτιμήσεων ψηφίζουν. Και η φωνή τους είναι πολύ ισχυρή. Καλύτερη ταινία τους το μακρότιτλο "Mil nubes de paz cercan el cielo, amor, jamas acabaras de ser amor" [Χίλια ειρηνικά σύννεφα κυκλώνουν τον ουρανό, Αγάπη ποτέ δεν θα πάψεις να είσαι Αγάπη] του Julian Hernandez. Καλύτερο ντοκιμαντέρ το "Ich Kenn Keinen - Allein Unter Heteros" [Μίλα σαν άντρας - Ο κόσμος των θηλυπρεπών της υπαίθρου] του Jochen Hick. Καλύτερο μικρό το "Fremragende Timer" [Πολύτιμες στιγμές] των Lars Krutzkoff και Jan Dalchow. Ενώ απένειμαν και ειδικό Teddy 2003 στον μέγα γερμανό εξπρεσιονιστή Friedrich Wilhelm Murnau [1888-1931].

Η γερμανική ομοσπονδία προστασίας τηλεοπτικών και κινηματογραφικών δικαιωμάτων [GWFF] απένειμε το βραβείο Wolfgang Staudte 2003 στο "Δάσος" [Rengeteg] του Benedek Fliegauf. Το Βραβείο Caligari πήρε το "Αλάτι" [Salt] του Bradley Rust. Το δίκτυο για την προώθηση του ασιατικού σινεμά [NETPAC] είχε τις δικές του απόψεις. Πριμοδότησε το "Koufuku no kane" [Η ευλογημένη καμπάνα] του Sabu και το "Aku ingin menciummu sekali saja" [Η ιστορία του ανθρώπου-πουλί] του ινδονήσιου παπούα Garin Nugroho. Το βραβείο Δον Κιχώτης της διεθνούς ομοσπονδίας κινηματογραφικών διανομέων [FICC/IFFS] που αφορά στην δωρεάν παγκόσμια διανομή της ταινίας, καρπώθηκε και πάλι ο "Edi" του Piotr Trzaskalski.

Τέλος οι κινηματογραφόφιλοι αναγνώστες των εφημερίδων της πόλης έκαναν τις δικές του ψηφοφορίες. Η Ημερησία του Βερολίνου [Berliner Zeitung] ψήφισε το "Power trip" του αμερικανού Paul Devlin. Η Καθημερινή Πρωινή [Berliner Morgenpost] τις λογοτεχνικές "Ώρες" [The hours] του Stephen Daldry. Ενώ οι αναγνώστες του γκέι και λέσβιαν περιοδικού Siegessaule επέλεξαν το "Γεγονός" [The event] του Thom Fitzgerald, που σπάει τα στεγανά με δύναμη και τόλμη, παρουσιάζοντας μια μάλλον παράξενη ερωτική σχέση.

Πομπές και παραπομπές
Ο Μάικλ μιλά για την ταινία In this world
Η Adaptation σελίδα της SonyPictures
Οι ώρες και η Βιργινία
Μια επίσημη εξομολογητική σελίδα
Κι άλλη μια εξομολογητική σελίδα
Mang jing, ιταλιστί Piccolo capolavoro
Η κυρία Μπρουέτ από την LaFete
Αντίο, Λένιν! στο αρχείο γερμανικών ταινιών
Κι Αντίο, Λένιν! επισήμως
Ο Ήρως του Ζανγκ Γιμού