55η Μπερλινάλε 2005
Το φετινό φεστιβάλ Βερολίνου είχε λιγότερη γκλαμουριά διότι έπεσε, είπαν, πολύ κοντά με τα όσκαρ. Σκασίλα μας και σκασίλα τους. Και η μέρα πέφτει κοντά με τη νύχτα και πότε η μια σκουντάει την άλλη κι άλλοτε το αντίθετο. Αλλά όλοι μιλάνε για ισημερία και κανείς δε λέει ισονυχτία. Και το βόδι κάποτε λεγόταν βους κι ύστερα βόιδι και μετά κατέληξε Μπους. Για όλα τα παραπάνω λοιπόν αποφάσισα να πάρω αποστάσεις. Κι έτσι τώρα που όλοι assholούνται με τα χρυσά αγαλματάκια [ακόμη κι ο Γουλιάς παίζει σουμπούτεο με τα όσκαρ αλά Γεωργίου ελέω Βλαβογελάκη], εγώ θα σας μιλήσω για αρκούδες στην καρδιά του χειμώνα, μιας εποχής που έχει σκουντήξει για τα καλά την άνοιξη από τη θέση της.
Να λοιπόν τι έγινε στο παγωμένο και άτειχο πια Βερολίνο. Πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο γερμανός σκηνοθέτης Roland Emmerich. Ως μέλη της ήταν και τρεις αγγέλοι, οι ηθοποιοί Ingeborga Dapkunaite, Bai Ling και Franka Potente. Λογικόν να τις αποκαλέσουμε "οι άγγελοι του Ρόλαντ" διότι όπως γνωρίζετε το φυλάκιο ελέγχου Τσάρλι έχει προ πολλού πάψει να ασκεί την επιρροή του. Την εξάδα συνεπλήρωσαν ο ολλανδός παραγωγός των "Tulse Luper Suitcases" Wouter Barendrecht, ο ιταλός μόδιστρος Nino Cerruti και ο ουκρανός συγγραφέας και σεναρίστας Andrei Kurkov.
Η ετυμηγορία τους ήταν περίεργη και μάλλον εξωτική. Η Χρυσή Άρκτος δόθηκε [προς έκπληξην πολλών] στον Marc Dornford-May για την πολιτικά χρωματισμένη ταινία με τον παράξενο τίτλο "U-Carmen eKhayelitsha" που μετέγραψε την Κάρμεν του Μπιζέ σε μια νοτιοαφρικανική πολίχνη. Η Αργυρή συνάδελφός της διάλεξε τον πρωτοεμφανιζόμενο Gu Changwei και το καμαρωτό του "Παγώνι" [Kong Que]. Ο Γκου είναι διευθυντής φωτογραφίας, γνωστός από τις συνεργασίες του με τον Άλτμαν και τον Τσεν Κάιγκέ.
Δυο ασημένιες αρκούδες χτύπησε η γερμανική αντίσταση της "Sophie Scholl - Die Letzten Tage" [Οι τελευταίες μέρες της Σόφι Σολ]. Μια για την σκηνοθεσία του Marc Rothemund και μια δεύτερη για την εντυπωσιακή ερμηνεία της Julia Jentsch. Αλλά και το βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής καθολικών κα προτεσταντών. Την Αργυρή Άρκτο ανδρικής ερμηνείας απέσπασε ο πρωταγωνιστής του "Thumbsucker" [Βυζανιάρη] Lou Taylor Pucci, παρόλο που όλοι περίμεναν να την πάρει ο Ρομαίν Ντουρί για την ταινία του Ζακ Οντιάρ. Ο Πούτσι ευτύχισε να έχει δίπλα του πολλές και εκλεκτές αβάντες: Tilda Swinton, Vincent D'Onofrio, Keanu Reeves [εδώ βάλτε νερό], Benjamin Bratt και Vince Vaughn.
Το "Ιδιότροπο σύννεφο" [Tian Bian Yi Duo Yun] του Tsai Ming Liang, μια συμπαραγωγή Κίνας Γαλλίας και Ταϊβάν, προτίμησε το βραβείο καλλιτεχνικής αρτιότητας, αλλά άρεσε και στους κριτικούς της Fipresci. Ξεχώρισε όμως και σεναριακά διότι "οδήγησε την τέχνη του σινεμά σε νέα μονοπάτια" μακριά από τις υπόλοιπες ταινίες του διεθνούς διαγωνιστικού και τιμήθηκε επιπλέον με το Βραβείο Alfred Bauer που φέρει το όνομα του ιδρυτή του φεστιβάλ. Είμαι πολύ περίεργος να δω πως περι-γράφεται ένα σενάριο στο οποίο απουσιάζουν οι διάλογοι. Η ταινία του Audiard "De Battre Mon Coeur S'est Arrete" [Ο χαμένος χτύπος της καρδιάς μου που αναπήδησε], μεταφορά του ομώνυμου βιβλίου του Tonino Benacquista, δεν κατάφερε παρά να αποσπάσει της αρκούδα καλύτερης μουσικής για το έξοχο σάουντρακ του Alexandre Desplat.
Ο Γαλάζιος Άγγελος για το καλύτερο ευρωπαϊκό φιλμ δόθηκε στη συμπαραγωγή Γαλλίας Γερμανίας Ολλανδίας "Paradise Now" [Παράδεισος εδώ και τώρα] του Hany Abu-Assad που δε μοιάζει διόλου ευρωπαϊκής καταγωγής. Φυσικά αφού είναι παλαιστίνιος και η ταινία αναφέρεται στον χαμένο παράδεισο της Μέσης Ανατολής. Δεν είναι διόλου τυχαίο ότι εκτιμήθηκε και τιμήθηκε και από την ανάλογη επιτροπή της Διεθνούς Αμνηστίας και από του αναγνώστες της ημερησίας του Βερολίνου Berliner Morgenpost.
Τέλος το NETPAC [Δίκτυο προώθησης ασιατικών ταινιών] επιβράβευσε τον νοτιοκορεάτη δημιουργό Lee Yoon-ki για το φιλμ "Αυτό το γοητευτικό κορίτσι" [Yeoja, Jeong-Haeby]. Ενώ οι έφηβοι θεατές άνω των 14 χρονών απένειμαν την κρυστάλλινη αρκούδα τους στις "Αθώες φωνές" [Voces Inocentes] του μεξικανού Luis Mandoki, μια τριεθνή συνεργασία Μεξικού ΗΠΑ και Πουέρτο Ρίκο.
Επειδή όμως είναι γνωστό ότι λατρεύω τα μικρά μεγέθη, θα σας μιλήσω και για τους μικρομηκάδες. Η αντίστοιχη κριτική επιτροπή απαρτίστηκε από δυο γυναίκες σκηνοθέτιδες, την αργεντινή Gabriela Tagliavini και την ηνωμένη πολίτισσα Susan Korda, και τον νεοζηλανδό παραγωγό Marten Rabarts. Αυτό θα πει πλουραλισμός! Αυτοί διάλεξαν ως καλύτερη μικρή ταινία την "Παρέμβαση" [The Intervention] του Jay Duplass για το αδιάλλακτο βλέμμα και τις δυνατές ερμηνείες της. Το δεύτερο μικρομέγαλο βραβείο πήρε το απολαυστικό κινούμενο σχέδιο "Jam Session" της Izabela Plucinska. Ενώ μνεία απέσπασε και ο "Δον Κιχώτης στην Ιερουσαλήμ" [Don Khishot Be'Yerushalaim] του Dani Rosenberg αφού κατάφερε να μεταφέρει στο πανί τα συναισθηματικά και υλικά τείχη που χωρίζουν παλαιστίνιους και ισραηλίτες.
Στο τμήμα του Πανοράματος ξεχώρισαν τον "Πράσινο θάμνο" [Green Bush] του Warwick Thornton και το "Tama Tu" του Taika Waititi γιατί αντιμετωπίζουν με χιούμορ κάποιες δύσκολές καταστάσεις. Κάνανε δε και ειδικές μνείες στην Rhee Young-ran για την ερμηνεία της "Sara Jeanne" στην ομώνυμη ταινία του Kim Seong-Sooks, και στο ευρηματικό και συναρπαστικό "Bikini" του Lasse Persson. Απονείμανε και μια υποτροφία στον George Ovashvili που παίζει μόνο με τα βλέμματα "Στο επίπεδο του ματιού..." [Zgvis Donidan...] Τέλος το έπαθλο UIP Berlin δόθηκε στην ελβετίδα Claudia Lorenz και το "Hoi Maya", μια ταινία για το θρίαμβο της ανάμνησης, της προσμονής και της καρτερικότητας μιας ανθρώπινης καρδιάς.
Αν θες, δες
Θέλω να δω και τ' άλλα βραβεία
Η Sophie Scholl αντιστέκεται
Rico-Mexican Innocent Voices
ΥΓ: Ο αβορίγινος Taika Waititi είναι υποψήφιος για όσκαρ μικρού μήκους για την προ-προηγούμενη καταπληκτική δουλειά του "Two Cars, One Night" [2003]. Το Βερολίνο όμως είναι και κινηματογραφικά πιο μπροστά από την αμερικάνικη ακαδημία.
