5ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης, ημέρα 7η, Πέμπτη 6/3/03
Την Τετάρτη μην την ψάχνετε άδικα. Ήταν μια ατυχής ημέρα. Δεν είδα τίποτε της προκοπής ή τουλάχιστον δεν έκανα καλές επιλογές. Η Πέμπτη τουναντίον απεδείχθη η μέρα του ελληνικού ντοκιμαντέρ. Καταρχήν είδα ένα πολύ ενδιαφέρον 22λεπτο βιντεάκι [ελληνική συμπαραγωγή] που έκανε κάποιος σπουδαγμένος Καλάς για την φυλή του [Καλάσα / Kalasha, 2002]. Ξέρετε, αυτούς τους δωδεκαθεϊστές που είναι απόγονοι των πολεμιστών Αλεξάνδρου του Μεγάλου, που ζουν κάπως απομονωμένοι διατηρώντας τις παραδόσεις τους [πρώην μας], που έχουν πολλές ελληνικές λέξεις και συνήθειες, και που κάποτε υποτιμητικά αποκαλούνταν Καφίρ [=άπιστοι] και η περιοχή τους Καφιριστάν [Απιστία;]. Η προσπάθεια του δημιουργού της Taj Khan Kalash είναι να καταγράψει τα πανάρχαια έθιμα της φυλής. Εύχομαι να βρει τους πόρους που θα του επιτρέψουν να συνεχίσει κάνοντας μια ολόκληρη σειρά από τέτοιες πολύτιμες καταγραφές. Και φυσικά να γίνει γραπτή καταγραφή πολύ σπουδαίας της προφορικής τους κληρονομιάς.
Μετά είδα το φιλμ του Γιώργου Χρ. Ζέρβα "Μου λένε να μη σ' αγαπώ - Το σμυρναίικο πολίτικο τραγούδι" [2002], αυτού που είχε κάνει και το αφιερωματικό "Μ' αρέσουν οι καρδιές σαν τη δική μου - Μάρκος Βαμβακάρης" [2000]. Ακολουθεί τις μοίρες και τον ξεριζωμό των προσφύγων μουσικών από τη Σμύρνη και την Πόλη ως τις νέες πατρίδες. Τα βάσανα που μας διηγούνται οι ζήσαντες και επιζήσαντες απαλύνονται και διασκεδάζονται με τη μουσική, που τραγουδάει τους καημούς τους, τις πίκρες, τα δύσκολα χρόνια της προσαρμογής, αλλά και τις χαρές, τις τσαχπινιές και διάφορα πιπεράτα περιστατικά. Εξέχουσα θέση κατέχουν οι ίδιοι οι μουσικοί και οι συνθέτες αυτών των ασμάτων, των οποίων την ιστορία προσπαθεί ν' ακολουθήσει εν τάχει. Ιδιαιτέρως δε, εξάρεται η αξία του μινόρε, μουσικής τινά εισαγωγής που επηρέασε από Τσιτσάνη και Θεοδωράκη μέχρι Ζαμπέτα. Η ταινία διαθέτει και πάρα πολλά ντοκουμέντα και αρχειακό υλικό, κυρίως φωτογραφικό αλλά και κάποια σπάνια φιλμάκια εποχής.
Ο κύκλος έκλεισε με μια αναπάντεχη έκπληξη, τον "Φρέντυ" [Freddy, 2002] του Θόδωρου Καλέση [γνωστού μας από το φευγάτο και βραβευμένο "Τερμόμετρο", 1997]. Ο ήρωας του ζει στην Θεσσαλονίκη, δουλεύει αθέατος μέσα απ' το κοστούμι ενός τεράστιου κλόουν και κάνει παρέα με τον Τεό, που κάνει ανδρικό στριπτίζ σε ανάλογα νυχτερινά μαγαζιά. Ο Φρέντυ παρότι αλβανός μιλάει σωστότερα ελληνικά από τον φίλο του, που αν και έλληνας έχει πιο περιορισμένο λεξιλόγιο και συχνά δολοφονεί φραστικά τις προτάσεις του. Η ταινία προσπαθεί ν' ανιχνεύσει το φαινόμενο της οικονομικής μετανάστευσης μέσα από μια προσωπική ιστορία του συμπολίτη μας, ενός ατόμου με λαϊκή θυμοσοφία και ιδιαίτερα αναπτυγμένη αίσθηση του μεταναστευτικού χιούμορ.
Η πάντα ρηξικέλευθη ματιά του απροκατάληπτου Θοδωρή, συνεπικουρούμενη από τα μαγικά πλάνα της κάμερα-γούμαν Τάνιας Τσιρίδου, ευοδώνονται σε ένα χάρμα οφθαλμών. Καταφέρνουν να συλλάβουν την ουσία της ύπαρξης απλά και ταπεινά, χωρίς περιττές και βαρύγδουπες τυμπανοκρουσίες, και δικαιώνουν πλήρως την φήμη τους μέσα από μια πολύ χαμηλού προϋπολογισμού παραγωγή. Το χειροκρότημα που εισέπραξαν ήταν παρατεταμένο και ενθουσιώδες. Η γνωριμία του κοινού με τον κουλάτο Φρέντυ [Αντώνης τώρα πια] δημιούργησε ένα κλίμα ευφορίας και ανέβασε το κέφι των θεατών ακόμη περισσότερο. Δεν ήταν και λίγα τα φιλικά χτυπήματα στην πλάτη και οι θερμές χειραψίες με τον άνετο και ιδιαιτέρα φιλικό Αντώνη.
Το κλου της βραδιάς δεν μπορούσε νά 'ναι τίποτε άλλο από τον "Πορνοστάρ" Ρον Τζέρεμι [Porn Star: The Legend of Ron Jeremy, 2002], ένα ντοκιμαντέρ αφιερωμένο στην πολύκροτη καριέρα του και στις [όχι και τόσο] κρυφές και ανεκπλήρωτες επιθυμίες του. Πάντοτε ασουλούπωτος [χοντρός, κοντός, μαλλιάς κι αξύριστος, μ' ένα μουστάκι τζίβα], ματζίρης [ξέρετε κανέναν εβραίο που να μην είναι, σχολιάζει ο ίδιος] και συχνά αμετροεπής. Αλλά πάντοτε διαχυτικός με τις γυναίκες, τσαχπίνης, χιουμορίστας, μ' αυτό το φτηνιάρικο αμερικάνικο χιούμορ που καταλαβαίνουν οι γυναίκες που τον περιτριγυρίζουν. Με πολλούς φανς, που τον ζηλεύουν και τον λατρεύουν με κάθε πιθανό τρόπο [φαν κλαμπς, αυτόγραφα, μπλουζάκια, κουμπιά, κονκάρδες κι ότι άλλο κιτς μπορεί να σκεφτείτε].
Παρόλ' αυτά όμως ο Ρον είναι ανικανοποίητος. Η μεγάλη του επιθυμία ήταν να παίξει στο κανονικό σινεμά. Όχι αυτά τα μικρά και συχνά βουβά ρολάκια που του δίνουν κάποιοι, αλλά έναν ρόλο μεγάλο σαν το μέγεθος του πέους του, τον ρόλο της ζωής του πιθανώς. Αντ' αυτού εμείς βλέπουμε σκηνές από τα 600 και πλέον φιλμ που έχει πρωταγωνιστήσει. Ένας άλλος κόσμος αναδύεται, ορθώνεται θα έλεγα για να ακριβολογήσω, παραμένει ντούρος και διεισδύει στα απύθμενα βάθη της ανθρώπινης ύπαρξης, μετατρέποντας τα πάντα σ' ένα σουρεαλιστικό κολάζ, έναν ατέλειωτο φραμπαλά, ένα καρναβάλι όλο κέφι, ιδρώτα και σπέρμα. Ίσως είν' ενδιαφέρον να αναλύσετε τις τεχνικές που εφαρμόζει για την αποφυγή της μη εκσπερμάτωσης και την παράταση των ορμών του. Εντύπωση προκαλούν και οι δηλώσεις του κατά του βιάγκρα, αλλά και η παντελής έλλειψη αναφοράς στο όνομα του αποθανόντα Τζων Χολμς, το φάντασμα του οποίου θα τον στοιχειώνει πάντα.
Επισκεφθείτε
Τον Ρον Porn Τζέρεμι
