62η Mostra: έρως ανίκατε μάχαν
Σεπτέμβρη έγινε φέτος η βενετσιάνικη Μόστρα. Παρότι ο Αύγουστος θεωρείται ο θερμότερος όλων των μηνών του έτους και παρόλο που φέτος το φθινόπωρο έσκασε μύτη για πρώτη φορά μετά από αρκετά χρόνια. Το "από Αύγουστο χειμώνα..." δεν έπιασε αφού η ατμόσφαιρα του φεστιβάλ ήταν ιδιαίτερα καυτή. Τα τιμώμενα πρόσωπα ανέβασαν τους υδράργυρους καθώς και οι "προχωρημένες" επιλογές των κριτικών επιτροπών.
Για το "έργο μιας ζωής" τιμήθηκαν ο ιάπωνας καρτουνίστας Hayao Miyazaki και η πάλαι πότε ιταλίδα σεξοβόμβα Stefania Sandrelli, ενώ ένα σπέσιαλ χρυσό λιοντάρι παρέλαβε και η Isabelle Huppert για τις υπέροχες, σαγηνευτικές όσο και εξτρεμιστικές ερμηνείες της.
Η ετερογένεια και η πολυσυλλεκτικότητα φάνηκε και στα βραβεία. Τι το ωραιότερον άλλωστε για μια τόσο ανομοιογενή παρέα, όπως αυτή των Dante Ferretti, Acheng, Claire Denis, Edgar Reitz, Emiliana Torrini, Christine Vachon, και Amos Gitai. Φυσικό ήταν να τους κερδίσει όλους ένας εξίσου ετεροβαρής, αμφίπλευρος και αμφιλεγόμενος, διαμφισβητούμενος και διαφιλονικούμενος σκηνοθέτης, όπως ο Ang Lee. Ο άνθρωπος που πέρασε από την "Παγοθύελλα" στον "Χουλκ" κι απ' το "Φαϊ, ποτό, αρσενικό, θηλυκό" στον "Τίγρη και τον Δράκο", για να φτάσει τώρα πια από τη "Γαμήλια τελετή" στο δικό του Αϊντάχο.
Το Brokeback Mountain που απέσπασε τον χρυσό λέοντα είναι ένα ερωτικό μετα-βουκολικό δράμα ανάμεσα σε δυο Ρωμαίους χωρίς Ιουλιέτα με φόντο το αμερικάνικο ροντέο. Στο μικρό αυτό θρίαμβο [οψόμεθα και ακούσομεν ημείς μέσα στο Φλεβάρη του επόμενου χρόνου] συνέβαλαν αποφασιστικά το σενάριο των Larry McMurtry και Diana Ossana [από το πολύκροτο μυθιστόρημα της Annie Proulx], οι απογειωτικές ερμηνείες των Jake Gyllenhaal και Heath Ledger και η σπουδαία μουσική του Gustavo Santaolalla, ο οποίος είχε περιποιηθεί ανάλογα και τα περσινά "Ημερολόγια μοτοσικλέτας".
Δύο βραβεία περίμεναν τον γαλάτη Philippe Garrel για το τρίωρο παραλήρημα και τον τρελό έρωτα της ταινίας του Les Amants Reguliers [τακτικοί εραστές]. Η ιστορία του μας μεταφέρει στον Μάη του '68, αποπνέοντας κάτι από την ξεχασμένη ατμόσφαιρα της νουβέλ βαγκ και του μπρεσονικού σινεμά βεριτέ. Εκτός από τον αργυρό λέοντα για τον ίδιο, ο διευθυντής φωτογραφίας William Lubtchansky απέσπασε το βραβείο Osella για την ποτάμια ρευστότητα των μαυρόασπρων εικόνων του και την εξαίρετη καλλιτεχνική του συμβολή στο τελικό αποτέλεσμα. Ο Jean Eustache σίγουρα θα καμαρώνει από ψηλά, καθώς και η βελουδόφωνη Nico που δεν κινδυνεύει κάνοντας ποδήλατο στον παράδεισο.
Το ειδικό βραβείο της επιτροπής τίμησε τη σκηνοθεσία ενός ακόμη πολυσυζητημένου δημιουργού, του Abel Ferrara. Φαίνεται πως ο Φεράρα, μετά την εμπορική περίοδο Christopher Walken και την πιο προσωπική περίοδο Harvey Keitel, διανύει τώρα τη φάση μετανοίας Matthew Modine. Βέβαια, ο τίτλος Mary περιγράφει την ηθοποιό Juliette Binoche η οποία σαγηνεύεται από το πάθος της Μαρίας Μαγδαληνής και προσπαθεί να το αποδώσει ολόψυχα στην ταινία "This is my blood" [τούτο εστί το αίμα μου] του πρωταγωνιστή Χριστού / σκηνοθέτη Μοντίν. Μαζί τους συμπάσχουν και οι Marion Cotillard, Vincent Gallo, Heather Graham και Forest Whitaker.
Το πολλά υποσχόμενο φαβορί και φαρί που ακούει στο όνομα George Clooney έφυγε από τη Βενετία με τρία βραβεία. Όχι ίσως τα πρώτα αλλά ούτε και τα τελευταία της τάξεώς των. Ο ηθοποιός του David Strathairn σήκωσε με καμάρι το κύπελλο Volpi της καλύτερης ανδρικής ερμηνείας. Ο ίδιος μαζί με τον συν-γραφιά Grant Heslov χτύπησαν την Osella καλύτερου σεναρίου. Ενώ ούτε και οι κριτικοί έμειναν ασυγκίνητοι αφού η ένωσή τους η Fipresci τίμησε την ταινία του Good Night, and Good Luck [καληνύχτα και καλή τύχη] με το δικό τους πρώτο βραβείο. Υπομονή μέχρι τις 3 Νοεμβρίου, όπου θα δούμε ποιος είν' αυτός ο Edward R. Murrow που τσάκισε τον Joseph McCarthy και τι ακριβώς κάνουν στην ταινία οι Jeff Daniels, Robert Downey jr. και Frank Langella.
La bestia nel cuore, το κτήνος στην καρδιά της Giovanna Mezzogiorno της απέφερε το Coppa Volpi της καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στην ομώνυμη ταινία της Cristina Comencini. Η Χριστίνα είναι κόρη του Luigi κι αδερφή της Francesca [σκηνοθέτις-σεναριογράφος] και της Paola, η οποία υπογράφει εδώ τη σκηνογραφία. Ο Λουίτζι εκτός από ταινίες έπλασε και τρεις χάριτες.
Το βραβείο Marcello Mastroianni για την πιο ελπιδοφόρα ερμηνεία κέρδισε ο Menothy Cesar, κολυμπώντας κάπου στις ακτές της Αϊτής ανάμεσα στις βετεράνες Charlotte Rampling, Louise Portal και Karen Young. Η εξωτική του ομορφιά λάμπει στην ταινία Vers le sud [λόγια του νότου] του τρομερού και φοβερού Laurent Cantet [Ελεύθερος ωραρίου / Ανθρώπινος παράγων]. Το παιχνίδι ανάμεσα στη "Νύχτα της Ιγουάνα" και τους πίνακες του Πωλ Γκογκέν είναι ιντριγκαδόρικο και πολύ αβανταδόρικο, οφείλω να ομολογήσω. Η σταδιακή, βασανιστικά αργή, απογύμνωση των ηρώων/ίδων είναι η σπεσιαλιτέ του Καντέ.
Στο τμήμα Orizzonti [ορίζοντες] του φεστιβάλ πρόεδρος ήταν ο ιταλός καλλιτέχνης Mimmo Rotella και μέλη η Isabel Coixet (ισπανή σκηνοθέτις), ο Jean-Michel Frodon (γάλλος κριτικός), ο Valerio Mastandrea (ιταλός ηθοποιός) και ο αγαπημένος μου ιάπωνας ανατροπέας Shinya Tsukamoto. Η αναρχοαυτόνομη αυτή επιτροπή πριμοδότησε δυο ντοκιμαντέρ και καλά έκανε.
Το μέγα βραβείο των Οριζόντων τσίμπησε το East of Paradise [Ανατολικά του Παράδεισου και όχι της Εδέμ] του θρυλικού ροκιάρη και πανκιάρη σεξπιστολιάρη, Lech Kowalski. Ο Κοβάλσκι έχει στο ενεργητικό του τα Hey! Is Dee Dee Home? [2003], Born to Lose: The Last Rock and Roll Movie [1999], Rock Soup [1991], Story of a Junkie [Gringo, 1984] και D.O.A. [1980]. Η ταινία του αυτή αποτελεί το τελευταίο μέρος μιας τριλογίας που ξεκίνησε με το The Boot Factory [2000] και πέρασε από το On Hitler's Highway [2002]. Η πολωνοεβραία μάνα του σκηνοθέτη, μέσα σ' ένα άδειο δωμάτιο, αφηγείται τις περιπέτειες της ζωής της υπό τους ήχους του Charlie Mingus, του Marvin Gaye και του James Brown. Κι εμείς ανακαλύπτουμε έναν αναπάντεχο κρίκο ανάμεσα στους εξόριστους του πολέμου και στον πάτο της μοντέρνας παγκοσμιοποιημένης κοινωνίας μας.
Το βραβείο ντοκιμαντέρ των Οριζόντων απέσπασε ο Aleksey Fedortchenko για το κοροϊδευτικό, σαρκαστικό-σατιρικό και άκρως χωστικό Pervye na Lune [ο πρώτος στη Σελήνη]. Αφού κατάφερε να βάλει στο χέρι σπάνιο και ακυκλοφόρητο υλικό - "για εσωτερική χρήση μόνο" - από της πρώτες προσπάθειες των σοβιετικών να πάνε στο φεγγάρι, το αξιοποίησε δεόντως ώστε να καυτηριάσει και να χιουμορίσει τα τσίρκουλα συνεργεία και το αλαλούμ της προδιαστημικής εποχής.
Την επιτροπή "Luigi De Laurentiis" συγκρότησαν ο καναδός σκηνοθέτης Guy Maddin, ο συνάδελφός του Ismael Ferroukhi, οι ηθοποιοί Isabella Ferrari και Renata Litvinova και ο βρετανός σινε-ιστορικός Peter Cowie. Το βραβείο Luigi De Laurentiis, το λεγόμενο και "λιοντάρι του μέλλοντος", για την καλύτερη πρώτη δουλειά νέου σκηνοθέτη, κέρδισε άξια ο γεωργιανός Gela Babluani για το 13 [Tzameti]. Το οποίο πραγματεύεται με καυστικότητα, καφκικότητα και ιμπρεσσιονιστικές ασπρόμαυρες εικόνες τον καθοριστικό ρόλο του παράγοντα "τύχη" στη ζωή ενός μέσου νέου ανθρώπου σε μια ανύπαρκτη χώρα.
Τέλος στο μικρό - πολύ μικρό τμήμα του φεστιβάλ [Corto Cortissimo] ξεχώρισαν ο μικρός σταθμός Xiaozhan του Lin Chien-ping [μικρό χρυσό λιοντάρι], η Layla Afel του Leon Prudovsky [ειδική μνεία] και οι πεταλούδες Butterflies του Max Jacoby [βραβείο UIP της καλύτερης μικρής ευρωπαϊκής ταινίας].
