Audrey Tautou, παιδί του Μοντιλιάνι

Όλοι μας τη γνωρίσαμε ως Αμελί Πουλέν. Πουλάδα δηλαδή, παρόλο που δεν είναι ούτε στρουμπουλή, ούτε πεταχτή, ούτε και αφράτη, όπως την θέλει το γνωστό άσμα του Τόνη Μαρούδα. Είναι μια μικροκαμωμένη γαλλιδούλα με ανάλογη μυτούλα, μια τσαχπινούλα με ψηλόλιγνο λαιμό που γέρνει ελαφρά σα φιγούρα του Αμεντέο Μοντιλιάνι. Πολλοί βιάστηκαν να την παρομοιάσουν με την "Ωραία μου κυρία", την άλλη Ωντρεϊ. Όμως, πέραν από μια χάρη και μια φινέτσα που σίγουρα δεν είναι μεταδοτικές, δεν υπάρχει καμιά άλλη ομοιότητα.

Από μικρή έδειξε προτίμηση στην κωμωδία και σπούδασε υποκριτική στην Cours Florent των Παρισίων. Σε ηλικία μόλις είκοσι Αυγούστων [γεννήθηκε την 8η Αυγούστου 1978] βραβεύτηκε στο Φεστιβάλ του Bezier ως η καλύτερη νεαρή κωμικός. Εκεί τράβηξε την προσοχή της Τονί Μαρσάλ που της εμπιστεύτηκε έναν κομβικό ρόλο στην κωμωδία "Ινστιτούτο ομορφιάς" [1999]. "Ηρθε στην ακρόαση, ψιλοέβηξε, κοκκίνισε ελαφρά και τ' αυτάκια της πήραν μια περίεργη θέση. Σε πέντε λεπτά μου είχε δώσει άθελά της τον χαρακτήρα που έψαχνα: μια μικρή δεσποινιδούλα που ήθελε να γίνει κυρία".

Όταν την πήρε στο τηλέφωνο για της ανακοινώσει την επιλογή της, η Ωντρέι τάχασε. "Ημουν τόσο σίγουρη ότι δεν επρόκειτο να με προτιμήσει ώστε της είπα πως μάλλον έκανε λάθος στον αριθμό". Αυτό το παρολίγον λάθος ήταν που της απέφερε το βραβείο Σεζάρ καλύτερης νέας ηθοποιού. Και πριν απ' αυτά δεν είχε κάνει παρά μόνο λίγα δειλά βήματα στην τηλεόραση. Η τύχη όμως ήταν με το μέρος της και της επιφύλαξε κι άλλες εκπλήξεις.
Σε χρόνο σχεδόν παράλληλο ο Ζαν Πιέρ Ζενέ είχε απελπιστεί διότι η βρετανή ηθοποιός Emily Watson, που είχε "δαμάσει τα κύματα", απέρριψε την πρόταση του να γίνει η ανέμελη Αμελί. Αυτός τριγύρναγε απελπισμένος ώσπου, κοντά στο σπίτι του στη Βαστίλη, είδε σε ένα γιγαντιαίο πλακάτ την αφίσα του "Ινστιτούτου ομορφιάς". Κάτι άστραψε μέσα στα μάτια του. Είχε βρει τη μούσα του κι ένοιωθε πως κάθε προηγούμενο εμπόδιο ήταν για καλό.

Έτσι γεννήθηκε ο μυθικός κόσμος της Μονμάρτης [Amelie, 2001]. Κάποιο μικρό ζουζούνι προσγειώθηκε άτσαλα πάνω στο πλακόστρωτο... κι εκεί αρχίσαν όλα. Η Αμελί αυτοσυγκεντρώθηκε και κατάφερε να μαγνητίσει τον ανυποψίαστο συλλέκτη κατεστραμμένων ή παραπεταμένων πορτραίτων, τον Ματιέ Κασοβίτς. Τόση ήταν η απήχηση σ' όλο τον κόσμο ώστε η προηγούμενη δουλειά της, "Le battement d'ailes du papillon" [Το φτεροκόπημα της πεταλούδας, 2000], να κυκλοφορήσει στην Άπω Ανατολή με τον εναλλακτικό τίτλο "Amelie 2".

Κι έπειτα έλιωσε τόσο πολύ από τη γλύκα που χωρίστηκε στα δυο. Από τη μια η ρομαντική κομεντί "Euroflirt" [L'auberge espagnole, 2002] του Cedric Klapisch. Όπου ταλαιπωρεί τα όνειρα του Ρομαίν Ντουρί και τον κάνει άνω κάτω με τις εξ αποστάσεως απαιτήσεις της. Όχι που αυτός δεν είναι μπερδεμένος από μόνος του. Όχι που δεν ξέρει ποιο δρόμο να πάρει και ποιον ν' αφήσει. Όχι που τον έχει σαγηνεύσει η Βαρκελώνη, ούτε που ζει λάθρα και του αρέσει να του δίνει ερωτικές συμβουλές μια λεσβία. Κι όχι βεβαίως που αυτές είναι οι χαρές της φοιτητικής ζωής και του Εράσμους.

Από την άλλη είναι η μοναδική ερμηνεία της στα "Μικρά βρώμικα πλάσματα" [Dirty pretty things, 2002], ένα θριλερικό δράμα του Stephen Frears, που πραγματεύεται την παράνομη αγορά ανθρωπίνων οργάνων και την εκμετάλλευση των μεταναστών από άλλους μετανάστες. Εδώ μεταμορφώνεται σε τουρκάλα παρθένα καμαριέρα και γίνεται ένα ιδιόμορφο μήλον της έριδος ανάμεσα στον στυγνό και απάνθρωπο Σερζί Λοπέζ και τον ουμανιστή και ιδεολόγο Τσιγουέτελ Εγιόφορ. Κι είναι η δική της παρουσία που απαλύνει το ζόφο και καθαγιάζει το μάχαιραν - έδωσες - και - μάχαιραν - θα - λάβεις φινάλε.

Μην φαντάζεστε όμως ότι όλοι οι ρόλοι της είναι αθώοι όπως αυτοί. Η ίντριγκα και η αμαρτία την θέλγουν πολύ στις επιλογές της. "Le libertin" [Η ακόλαστη, 2000], "Dieu est grand, je suis toute petite" [Ο Θεός είναι μεγάλος εγώ όχι, 2001], "A la folie... pas du tout" [Μ' αγαπά δε μ' αγαπά, 2002], "Pas sur la bouche" [Δε φιλώ στο στόμα, 2003]. Πιο αξιοπρόσεχτη όλων είναι η παρουσία της στη "Θάλασσα της λησμονιάς" [Les marins perdus, 2003] της Κλαιρ Ντεβέρ, όπως υποδύεται μια πόρνη, πλανεύτρα και ξελογιάστρα. Το έργο είναι βασισμένο στους "Βατσιμάνηδες της Μασσαλίας" του Jean-Claude Izzo [1945-2000].

Και να που φέτος η Αμελί επιστρέφει με το όνομα Ματίλντ. Ψάχνει να βρει τον αγαπημένο της στα χαλάσματα του 1ου παγκοσμίου πολέμου, σε μια εκπληκτική υπερπαραγωγή του Ζαν Πιέρ Ζενέ και πάλι. Ψάχνει όμως και για λογαριασμό μας να βρει το νόημα της ζωής, χαίρεται τη χαρά της διαδρομής, σκοντάφτει και ξανασηκώνεται, επιμένει στην αναζήτηση της ευτυχίας, βαδίζει μονόπαντα έναν αβέβαιο γεμάτο εμπόδια δρόμο, τεστάρωντας τις δυνάμεις μας στην κατάκτηση του ευ ζειν, μοιράζοντας την φλόγα της σε όλους εμάς. Κι ατενίζοντας από το φάρο τη θάλασσα.

Μια υπερπαραγωγή αντιπολεμική, φτιαγμένη εν μέρει με αμερικανικά κεφάλαια, που θα τη ζήλευαν όλοι οι χολιγουντιανοί σκηνοθέτες. Και δικαίως, βεβαίως βεβαίως, την έθαψαν. Πως είναι δυνατόν να δείχνεις με τόση μαεστρία το ζόφο του πολέμου και την αντίσταση των απλών πολεμιστών στη μηχανή που θέλει να τους αλέσει, όταν τα μέτωπα του Ιράκ σήμερα, του Ιράν και της Συρίας αύριο και ποιος ξέρει ποια μεθαύριο, θα μας αποφέρουν χιλιάδες δισεκατομμύρια δολάρια και νέες οργωμένες αγορές προς εκμετάλλευση, σε αντάλλαγμα μιας ψευδεπίγραφης ελευθερίας αλά παξ αμερικάνα;

Η ζήλια τους [των γιάνκηδων ντε] ήταν τόση που φρόντισαν να την αφήσουν έξω από τα βραβεία της ακαδημίας τους, φοβούμενοι ότι θάπρεπε, αν την εγκρίνουν, να την βραβεύσουν κιόλας. Προτίμησαν αντ' αυτής μια συγκινητική ταινιούλα [Τα παιδιά της χορωδίας] που εξιδανικεύει τα ορφανοτροφεία και τα άσυλα ανήλικων εγκληματιών, που υπεραπλουστεύει λύσεις και χαρακτήρες, που θεωρεί τους ανθρώπους κλάσματα, των οποίων αμφότεροι οι συντελεστές, αριθμητής και παρονομαστής, χρειάζονται μια γενναία απλοποίηση. Cut.

Τι να πρωτοπώ για τους "Ατέλειωτους αρραβώνες"; Φωτογραφία με πρωτόγνωρα μονοχρωματικά παιχνίδια πάνω στην μαυρίλα του πολέμου και την αντικείμενη χαρά της ζωής και τον θρίαμβό της επί του σκότους και του θανάτου. Μουσική θεσπέσια από τον κορυφαίο Angelo Badalamenti να συγκρούεται με τον "Μακάβριο χορό" του Camille Saint-Saens και "Τη δύναμη της μοίρας" του Giuseppe Verdi στην άρια "Pace, pace, mio Dio!" [Ειρήνη, Θεέ μου!]. Τράβελινγκ με την κάμερα στριφογυριστά, πανοραμικά και αεροπλανικά. Ενθέσεις και πισωγυρίσματα στο χρόνο και στο χώρο της μνήμης. Κινηματογραφοφιλικές αναφορές για αρχάριους, προχωρημένους αλλά και για πολύ ψαγμένους.

Ερμηνείες απλές, μεστές και συναρπαστικές από μια πλειάδα άξιων ηθοποιών: Marion Cotillard, Jean-Pierre Darroussin, Julie Depardieu, Jean-Claude Dreyfus, Andre Dussollier, Ticky Holgado, Tcheky Karyo, Denis Lavant, Dominique Pinon, Elina Lowensohn, Rufus και Jodie Foster. Ιδιαίτερα απολαυστικοί ο θείος Ντομινίκ Πινόν και ο ανυπόταχτος Ντενί Λαβάν χωρίς να υπολείπεται κανείς εκ των προαναφερομένων. Το στοίχημα που καταφέρνουν όλοι τους να κερδίσουν είναι ότι σκαμπανεβάζουν με περισσή χάρη από τις καρικατούρες των κόμικς μέχρι τους σάρκινους ήρωες ενός απόλυτου δράματος, καλύπτοντας με άνεση όλα τα ενδιάμεσα επίπεδα και πολυδιάστατα πεδία.

Και πάνω απ' όλα μια αέρινη ύπαρξη που εμπνέει αισιοδοξία ακόμη κι όταν κατσουφιάζει, μια Ωντρέι Τοτού που απογειώνεται ως θεοπάλαβη σολίστ υπό τη σκηνοθετική μπακέτα του θεόμουρλου Ζενέ, που μανουβράρει αριστοτεχνικά και τη χορωδία της ζωής και την ορχήστρα του πολέμου.

Χωλό κορίτσι σ' οδηγά, παιδί του Μοντιλιάνι...

Κι ύστερα, κι ύστερα; Γαλλία και ΗΠΑ την μοιράζονται μ' αγωνία και λαχτάρα. Ο Σεντρίκ Κλαπίς βλέπει τους πέντε εκ της Βαρκελώνης να συναντιούνται ξανά εκεί, τέσσερα χρόνια μετά. Το "Euroflirt" συνεχίζεται με τις "Μπάμπουσκες" [Les poupees russes, 2005]. Ξέρετε, αυτές τις ρώσικες κούκλες που εγκυμονούν η μια την άλλη κι άλλη την παράλλη. Παρόντες δηλώνουν οι Romain Duris, Kevin Bishop, Kelly Reilly, Audrey Tautou και Cecile de France. Και ακόμη πιο προσεχώς, ο Ron Howard την καλεί να λύσει τα μυστήρια αινίγματα του "Κώδικα Ντα Βίντσι" [The Da Vinci Code, 2006] στο πλευρό του Τομ Χανκς, παρά τις τρικλοποδιές που τους βάζει ο Ζαν Ρενό.

Nowhere to go but click up the Happy End
Γαλλικά αρραβωνιάσματα
Αρραβώνες υπερατλαντικοί
Ζενέ σε πα, μουά νον πλιου [Ο Jean-Pierre Jeunet δεν αμελεί να ονειρεύεται]
Βρώμικα και μικρά σχόλια
Σχετικά με την Ωντρέι
Ηθοποιός, όποιας ηλικίας
Η Μασσαλία της λησμονιάς
Αλλού φαν κλαμπ Νο 1
Αλλού φαν κλαμπ Νο 2
Αφίσες και άλλα τινά

ΥΓ: "Πιστεύω στο Θεό αλλά δεν τον εμπιστεύομαι και τόσο..." Πιστή μα πάντα αδιόρθωτη.