Ben Gazzara: ... και ήμουν όντως τρελός
Γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη του '30. Ονειρεύτηκε να γίνει ηθοποιός όταν είδε στο Μπρόντγουεη την Laurette Taylor στον Γυάλινο Κόσμο (1945) του Τένεσι Γουίλιαμς. Πρωταγωνιστής από την πρώτη του ταινία, Να πεθάνεις σαν άντρας, έργο που γνώριζε πολύ καλά από τη θητεία του στα Actors Studio του Lee Strasberg.
Η πρώτη αναγνώριση ήρθε με την Ανατομία ενός εγκλήματος (1959) του Ότο Πρέμινγκερ, όπου συμπρωταγωνίστησε με το ίνδαλμά του, Τζίμι Στιούαρτ. Ο κολλητός Τζον Κασσαβέτης τον αξιοποίησε πλήρως (Σύζυγοι, Ο θάνατος ενός Κινέζου πράκτορα στοιχημάτων και Νύχτα Πρεμιέρας). Το ίδιο κι ο Πίτερ Μπογκντάνοβιτς (Ο άνθρωπος από τη Σιγκαπούρη, Όλοι έσκασαν στα γέλια). Έπαιξε και μαφιόζους με καλύτερο τον Αλ Καπόνε (1975).
Η Ιταλία τον τράβηξε λόγω σισιλιάνικης καταγωγής και συνεργάστηκε με αρκετούς σκηνοθέτες στα ενδιάμεσα της τηλεοπτικής του καριέρας: Μάριο Μονιτσέλι (The Passionate Thief), Μάρκο Φερέρι (Ερωτικές ιστορίες καθημερινής τρέλας), Πασκουάλε Φέστα Καμπανίλε (Το κορίτσι απ' την Τεργέστη, A Proper Scandal), Τζιουζέπε Τορνατόρε (Δεύτερη Εξουσία). Στην τηλεόραση δεν ήταν μόνο ηθοποιός (Arrest & Trial, Law & Order), αλλά και σκηνοθέτης στον επιστήθιο Peter Falk (αστυνόμος Κολόμπο) και σε άλλες τηλεσειρές.
Στην τρίτη άνοιξη της κινηματογραφικής του πορείας (1997-2003) ακολούθησε τη "γραμμή της καθαρότητας" διαλέγοντας ρόλους αλά Sam Elliott (η φιλία τους ξεκινά από την ταινία Ο Μπράβος, 1989). "Δε σας λέω πόσες και ποιες ταινίες έχω απορρίψει γιατί θα με πείτε τρελό. Και ήμουν όντως τρελός!" Η γκάμα των επιλογών του είναι παρόλα αυτά ευρύτατη: Ντέιβιντ Μάμετ (Στημένο παιχνίδι), αδερφοί Κοέν (Ο μεγάλος Λεμπόφσκι), Τοντ Σόλονζ (Ευτυχία), Βίνσεντ Γκάλο (Buffalo '66), Σπάικ Λι (Το καλοκαίρι του Σαμ), Τζον ΜακΤίρναν (Υπόθεση Τόμας Κράουν), Σλάβα Τσούκερμαν (Φτωχή Λίζα) και Λαρς φον Τρίερ ( Dogville).
Παντρεύτηκε τρεις αλλά ερωτεύτηκε κι άλλες μεταξύ των οποίων η Shelley Winters, η Audrey Hepburn, η Suzanne Pleshette, η Elaine Stritch. Το 1999 του διαγνώστηκε καρκίνος στο λάρυγγα αλλά τον ξεπέρασε κατά αρκετά κιλά ελαφρύτερος. Πέρσι τον βρήκε στο πάγκρεας. Πατημένα 81, έφυγε νικημένος στις 3 του Φλεβάρη.
Ο Μπεν Γκαζάρα προτείνει
Γυάλινος Κόσμος / "The Glass Menagerie" (1945) Tennessee Williams
Να πεθάνεις σαν άντρας / "End as a Man" / The Strange One (1957) Jack Garfein
Η Ανατομία ενός εγκλήματος / Anatomy of a Murder (1959) Otto Preminger
Έρχονται οι Αμερικάνοι / If It's Tuesday, This Must Be Belgium (1969) Mel Stuart
Σύζυγοι / Husbands (1970) John Cassavetes
Ο θάνατος ενός Κινέζου πράκτορα στοιχημάτων / The Killing of a Chinese Bookie (1976) John Cassavetes
Νύχτα Πρεμιέρας / Opening Night (1977) John Cassavetes
Ο άνθρωπος από τη Σιγκαπούρη / Saint Jack (1979) Peter Bogdanovich
Όλοι έσκασαν στα γέλια / They All Laughed (1981) Peter Bogdanovich
Καπόνε, ο αυτοκράτωρ του Σικάγου / Capone (1975) Steve Carver
Ο Γαργαληστής / Risate di gioia / The Passionate Thief (1960) Mario Monicelli
Ερωτικές ιστορίες καθημερινής τρέλας / Storie di ordinaria follia (1981) Marco Ferreri
Το κορίτσι απ' την Τεργέστη / La ragazza di Trieste (1982) Pasquale Festa Campanile
Ένα καθωσπρέπει σκάνδαλο / Uno scandalo perbene (1984) Pasquale Festa Campanile
Δεύτερη Εξουσία / Il camorrista / The Professor (1986) Giuseppe Tornatore
Ο Μπράβος / Road House (1989) Rowdy Herrington
Στημένο παιχνίδι / The Spanish Prisoner (1997) David Mamet
Ο μεγάλος Λεμπόφσκι / The Big Lebowski (1998) Joel Coen
Ευτυχία / Happiness (1998) Todd Solondz
Μπάφαλο '66 / Buffalo '66 (1998)] Vincent Gallo
Το καλοκαίρι του Σαμ / Summer of Sam (1999) Spike Lee
Υπόθεση Τόμας Κράουν / The Thomas Crown Affair (1999) John McTiernan
Φτωχή Λίζα / Poor Liza (2000) Slava Tsukerman
Ντόγκβιλ / Dogville (2003) Lars von Trier
Επαγρυπνείτε και Υμνείτε! / "Awake and Sing!" (2006) Clifford Odets