Διεθνές Φεστιβάλ Νάουσας 2012: εντυπώσεις
Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας είναι ένας θεσμός νέων για νέους!!! Ο Διευθυντής του κ. Νίκος Κουτσογιάννης λέει ότι επιδιώξεις του Φεστιβάλ είναι "η προαγωγή της πολιτιστικής δραστηριότητας και η στήριξη των νέων δημιουργών και αφετέρου, η συμβολή στην περιφερειακή ανάπτυξη, η λειτουργία και διάχυση ενός πρότυπου αναπτυξιακού μοντέλου με βάση τον πολιτισμό και η βελτίωση του επιπέδου ζωής των πολιτών."
Τρανταχτή απόδειξη αυτών το πολυπληθές πολύ νεανικό εκδηλωτικό του κοινό, κυρίως παιδιά της προεφηβικής και εφηβικής ηλικίας, οι πολυάριθμοι νεαροί εθελοντές και οι -γεμάτες παλμό και πλουραλισμό- παράλληλες εκδηλώσεις (συναυλίες νεανικών ελληνικών γκρουπ, εκθέσεις φωτογραφίας και ζωντανά γκράφιτι, μηχανικά διαδραστικά γλυπτά, κατάμεστες 3D προβολές για μαθητές σχολείων, κουίζ κινηματογραφικών γνώσεων, φωτογραφικός διαγωνισμός "my festival", ανοιχτές συζητήσεις με ανθρώπους του σινεμά, θεατρική παράσταση "Παραμύθι χωρίς όνομα" της Πηνελόπης Δέλτα, αφιέρωμα στον νεορεαλιστικό κινηματογράφο του πρώιμου "μικρομηκά" Αντονιόνι και νέων συνεχιστών του).
Δεν ξεχνώ να αναφέρω ότι το Φεστιβάλ Νάουσας σε συνεργασία με την τοπική Ιερά Μητρόπολη παρέχει υποτροφίες κινηματογραφικών σπουδών σε άπορους μαθητές της περιοχής, βοηθώντας στην προαναφερθείσα "βελτίωση του επιπέδου ζωής των".
Γράφοντας, λοιπόν, ότι η νεολαία της πόλης αγκαλιάζει το Φεστιβάλ σε κάθε του εκδήλωση, κυριολεκτώ απόλυτα. Τέτοια νεανική συμμετοχή, με όποιες θετικές κι αρνητικές πλευρές συνεπάγεται για μας τους επισκέπτες, δεν έχω ξαναδεί πουθενά. Έχω έρθει κι άλλες χρονιές αποσπασματικά, αλλά φέτος έζησα από πολύ κοντά και καθημερινά αυτόν τον κινηματογραφικό πανζουρλισμό και νεανικό ενθουσιασμό. Ας αρχίσω όμως από την αρχή.
Το 9ο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Νάουσας ξεκίνησε τις εργασίες του με την διημερίδα "Πολιτική και Κινηματογράφος: μια ιδιαίτερη σχέση" στη Σχολή Αριστοτέλους στη Μίεζα. Συντονιστής ήταν ο κριτικός κινηματογράφου Χρήστος Μήτσης.
Την 1η μέρα εισηγήθηκαν ο αντιπεριφερειάρχης Θεσσαλονίκης Απόστολος Τζιτζικώστας (Κινηματογράφος, μέσο άσκησης πολιτικής), ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, π. πρύτανης Παν/μίου Μακεδονίας Ηλίας Κουσκουβέλης (Διεθνείς Σχέσεις, πόλεμος και πολιτική στον κινηματογράφο) και ο σαλονικιός κριτικός κινηματογράφου Βασίλης Κεχαγιάς (Οι πολιτικοί πατούν στη γη του ιταλικού σινεμά). Και οι τρεις εισηγητές "βρήκαν στόχο" αλλά ο κος Κεχαγιάς "έκλεψε την παράσταση" και υπερθεμάτισε το ρόλο του σύγχρονου ιταλικού κινηματογράφου στην πολιτική ζωή της χώρας του (Απρίλης, Il Divo, Ο αλιγάτορας, Έχουμε Πάπα), σε αντίθεση με την ύποπτη δειλία όσο και πλήρη σχεδόν απουσία του ελληνικού σινεμά, που κάνει ανάλογες ταινίες με απόσταση 50 και 60 χρόνων (φωτεινή πλάγια εξαίρεση η Διόρθωση του Θάνου Αναστόπουλου).
Τη 2η μέρα εισηγητές ήταν ο προαναφερθείς Χρήστος Μήτσης (Το σύγχρονο αμερικανικό σινεμά του φανταστικού και η πολιτική του τρόμου), η επίκουρη καθηγήτρια Θεωρίας Κινηματογράφου και Τηλεόρασης Χριστίνα Αδάμου (Το χρονικό ενός μακρύ χειμώνα: ημερολόγιο κρίσης) πάνω σε ένα αυτοαναφορικό ντοκιμαντέρ που ετοιμάζει η ερευνητική της ομάδα και... ο σύμβουλος επικοινωνίας του Colibri Χρήστος Χέλμης (Ο κινηματογράφος ως πηγή πληροφορίας για την πολιτική). Είναι χαρακτηριστικό ότι κάθε ομιλητής κάλυψε μια ξεχωριστή "ιδιαίτερη σχέση" του τεράστιου θέματος, δίνοντας τροφή για δημιουργικό δημόσιο διάλογο και κατ' ιδίαν συζητήσεις. Οι κινηματογραφικές διαστάσεις απόψεων και οπτικών γωνιών πλούτισαν, πιστεύω, το καθηλωμένο κοινό και των δύο ημερών.
Ας έρθουμε τώρα και στο κυρίως σώμα του Φεστιβάλ που είναι τα διαγωνιστικά του τμήματα, όπου συναγωνίζονται ταινίες -ελληνικές ή μη- χωρίς διάκριση χώρας προέλευσης.
Στο Διεθνές Τμήμα Μυθοπλασίας διαγωνίστηκαν 61 μικρού μήκους ταινίες. Με το 1ο Βραβείο Μυθοπλασίας και το αντίστοιχο Σκηνοθεσίας τιμήθηκαν οι ισπανοί αδερφοί Jose & Cesar Esteban Alenda για το αριστούργημά τους Ο θάνατος του παιδιού / The child will die /Matar a un nino. Μέσα σε μόλις 9 λεπτά κατάφεραν να ανατρέψουν δυο φορές την όψη των πραγμάτων και να αλληγορίσουν την ιδέα περί ενηλικίωσης. 2ο Βραβείο Μυθοπλασίας και Βραβείο Φωτογραφίας (Carlos Correa R.) απέσπασε ο συνταρακτικός Δον Σαμπάς /Don Sabas του μεξικανού Juan Manuel Zuniga. Στον κοινωνικό ιστό δημιουργικής παιδείας και ίσων ευκαιριών διέπρεψε και Το πιάνο /The Piano (Αρμενία /Γαλλία) του Levon Minasian ο οποίος αξιώθηκε με το 3ο Βραβείο Μυθοπλασίας και το Βραβείο Σεναρίου.
Τα Βραβεία Μοντάζ (στην Keka B.) και Καλύτερης Ερμηνείας "Αλέξης Δαμιανός" (στην Adriana Matoshi) δόθηκαν στην κοσοβάρικη έκπληξη Η επιστροφή /The Return /Kthimi της Blerta Zeqiri. Το Βραβείο Καλύτερης πρωτότυπης Μουσικής πήρε ο Yulay Tauylbaev για το φολκ όσο και αντισυμβατικό σάουντρακ στο αυτοβιογραφικό Φιλόδοξος /Ambitious (Ρωσία) του Ainur Askarov. Το κοινό έδωσε το δικό του Βραβείο στους ιταλούς αδερφούς Angelo & Giussepe Capasso για το αλληγορικό και παρανοϊκό Ράδιο 108,1 /108,1 FM Radio. Ενώ το ειδικό Βραβείο "Νάουσα" από μαθητές των λυκείων και φοιτητές της πόλης πήγε στον Maxim Kuphal Potapenko για τα αντιπολεμικά του Άσφαιρα /Exmun (Γερμανία).
Εύφημες Μνείες πήραν τρεις εκ διαμέτρου διαφορετικές ταινίες. Ο αυτιστικός και υπερταλαντούχος Γκουάνγκ /Guang (Μαλαισία) του και πρωταγωνιστή Shio Chuan Quek, η φανταστική έξοχη μείξη σκίτσου/εικόνας για έναν εφιαλτικό κόσμο Χωρίς γομολάστιχες /Out of Erasers /Sudd (Σουηδία /Δανία) του Erik Rosenlund και... η αντιθετοανάστροφη σπουδή αγάπης/μίσους Σε μισώ /I hate you /Te odio (Ισπανία) του Rafa Rojas-Diez. Χαρακτηριστικό είναι ότι βραβεύτηκε η πρώτη-πρώτη ταινία των προβολών (Guang) καθώς κι αυτή που προβλήθηκε τελευταία (Exmun) χωρίς να επηρεάσει τη διαδικασία η σειρά προβολής τους.
Στο Τμήμα Animation τώρα. Καλύτερο Κινούμενο Σχέδιο η βέλγικη Σάλτσα κοτόπουλου /Chicken Chasseur της Pascale Hesquet που αναδεικνύει ξανά και ξανά το εύρος και το βάθος της σχολής καρτούν αυτής της μικρής χώρας. Το Βραβείο Κοινού Κινουμένων Σχεδίων κέρδισε ο Ερυθρός Ποταμός /Red River, Song Hong (Γαλλία) των Stephanie Lansaque και Francois Leroy. Καλύτερο DV SEE σπουδαστικό Κινούμενο Σχέδιο ήταν το δίδυμο Στέφανος και Σκαθάρι /Steven and Beetle /Stefan i Zuczek (Πολωνία) του Piotr Loc Hoang Ngoc που ανδρώθηκε κινηματογραφικά στην Σχολή του Λοτζ. Το κοινό έδωσε το δικό του DV SEE σπουδαστικό Βραβείο Κινουμένων Σχεδίων στην υπαινικτική Εκκρεμότητα /Abeyance της Ελένης Μίλτση και στις Ψηφιακές Μορφές Τέχνης της ΑΣΚΤ.
Τμήμα Πειραματικού Κινηματογράφου. Βραβείο Καλύτερης Πειραματικής Ταινίας στην κβαντική πρισματική Γλυκόζη /Glucose (Γαλλία) των Mihai Grecu και Thibault Gleise. Βραβείο Καλύτερης DV SEE Πειραματικής ταινίας στον Βεεμώθ /Behemoth (Αυστρία) του Adam De Neige που έρχεται κατευθείαν από το Βιβλίο του Ιώβ, κεφάλαιο Μ'. Αλλά δη ιδού θηρία παρά σοι, χόρτον ίσα βουσίν εσθίουσιν. Το κοινό απένειμε το δικό Πειραματικό Βραβείο στο κροατικό Από-Προς /From to /Od do της Miranda Herceg, ενώ από το σπουδαστικό DV SEE Πειραματικό Τμήμα ξεχώρισε και προτίμησε τα ελληνικά Ψεύτικα Λουλούδια /Fake Flowers των Χρήστου Μητσιάνη και Κώστα Τατάρογλου.
Τα υπόλοιπα είναι σιωπή. The Rest is Silence /Reszta jest milczeniem, του πολωνού Pawel Hejbudzki, ήταν το 1ο Βραβείο Καλύτερης DV SEE Ταινίας, στο Τμήμα Ψηφιακών Σπουδαστικών Ταινιών (DV SEE). Η 2η Καλύτερη DV SEE Ταινία ήταν επίσης πολωνική, οι Φυσιολογικοί άνθρωποι /Normal People /Ludzie normalni του Piotr Zlotorowicz. Την τρίτη θέση κατέλαβαν οι καλεσμένοι που δεν θα 'ρθουν ποτέ υπό τη σκηνοθεσία της Tea Lukac (Οι καλεσμένοι έρχονται σε λίγο /Guests are about to arrive /Gosti samo sto nisu stigli, Σερβία /Γερμανία). Ως Καλύτερη DV SEE Σχολική Ταινία ξεχώρισε το κοινωνικό σχόλιο Δεν μας αφορά /It's none of our business του 1ου ΕΠΑΛ Κορδελιού υπό την καθοδήγηση του Πάνου Σπινθηρόπουλου. Τέλος, το Βραβείο Κοινού της κατηγορίας αυτής είχε πάλι ελληνικό χρώμα: Το Χάρισμα /The Gift του Δημήτρη Αγγελίδη.
Τελευταία είναι η κατηγορία Movile, ήτοι ταινίες γυρισμένες μέσα από τις κάμερες κινητών τηλεφώνων, που πρώτη καθιέρωσε πανελλαδικά το Φεστιβάλ Νάουσας και μας επιτρέπει να αναδείξουμε τον σκηνοθέτη που πιθανώς να κρύβουμε μέσα μας. Βραβείο Καλύτερης movile Ταινίας Κινητού Τηλεφώνου στον ρηξικέλευθο Ψύλλο /Flee του Lokesh Chadda από την Ινδία. Ενώ το κοινό επέμεινε ελληνικά και ναουσαίικα και βράβευσε την Παρεξήγηση /The Misunderstanding που συνέπραξαν οι Γιώργος Κεντημένος, Λίνα Πάζου, Γιώργος Δάιος και Νικήτας Μπρούσκος της ομάδας GyroMania.
Θέλω να κλείσω αυτήν την ανασκόπηση με μια πρόταση, μια που η Νάουσα είναι η κατεξοχήν ζώνη του Ξινόμαυρου σταφυλιού και του περίφημου δυνατού κόκκινου κρασιού. Προτείνω τα βραβεία του επόμενου 10ου γιορταστικού Φεστιβάλ Νάουσας να ονομαστούν Βραβεία Βότρυς (και να αποκτήσουν το σχήμα και το σώμα ενός "χρυσοφόρου" τσαμπιού) ώστε να συνδεθεί πιο άμεσα η αμπελοοινική παράδοση της περιοχής με τον θαυμάσιο αυτό πολιτιστικό θεσμό.