Έργα και ημέρες του 12ου ΦΝτΘ

Ο κόσμος ήταν αισθητά λιγότερος γιατί αν σκέφτεται πως θα του λείψουν, ίσως, τα καθημερινά αγαθά, η διασκέδαση πάει περίπατο. Το ανύπαρκτο ισοζύγιο του πανηγυρικού 50ου μεγάλου Φεστιβάλ επισκίασε καθοριστικά το μικρό του αδερφάκι που, ναι μεν, μοιάζει να κατέκτησε την ανεξαρτησία του, είναι όμως "άφραγκο" και έρμαιο των ελλειμμάτων και της σπάταλης διαχείρισης του "μεγάλου αδερφού". Κάπως έτσι την πάτησε κι ο πατέρας της Πρισίλα της μικρής μιγάδας χιπ-χόπερ του Gabriel Noble (Το άστρο της Π. ανατέλλει). Όμως αυτός πλήρωσε τα λάθη του ακριβά, το οποίο δε βλέπω να εφαρμόζεται στη δική μας περίπτωση.

Φέτος μπορώ να πω ανεπιφύλακτα πως είχαμε πολύ δυνατούς νέους έλληνες ντοκιμαντερίστες που δεν επηρεάστηκαν από το "ομιχλώδες τοπίο" και στήριξαν το Φεστιβάλ. Πρώτη και καλύτερη η Αγγελική Αριστομενοπούλου (βραβείο FIPRESCI) με το πορτρέτο του Γιάννη Αγγελάκα (Ταξιδιάρα Ψυχή).

Ακολούθησαν εξίσου συναρπαστικά ο Αντώνης Μποσκοΐτης (Οδύσσειες Σωμάτων - Μπαλάντα για το Νίκο Κούνδουρο), όπου καταγράφει τα τελευταία σχόλια του αείμνηστου Ανδρέα Παγουλάτου, ο Γεώργας με τον Κολιοδήμο (Το σινεμά γυμνό), ο πικάντικος και διεισδυτικός Νίκος Μιστριώτης (Οι Κολοσσοί του έρωτα), η ανολοκλήρωτη αλλά πεισματάρα Ευδοξία Γκρα (Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος - Ιδιοφεγγής) και η αυθόρμητη γατόφιλη Σελάνα Βροντή (Zorro o γάτος).

Κατά τα λοιπά το Φεστιβάλ έδειξε κατάφατσα το κοινωνικό του πρόσωπο είτε μέσα από εικόνες μόλυνσης (Η Pax Americana κι ο ενοπλισμός του Διαστήματος, Ωκεανοί από πλαστικό, Το αίμα του ρόδου) είτε μέσω της σάτιρας (Εκεί όπου ο ήλιος δε βιάζεται, Το βαλς της Λευκορωσίας) είτε με τις υποτροφίες κινηματογραφικών σπουδών για παιδιά μεταναστών.

Τα μουσικά ντοκιμαντέρ μονοπώλησαν το ενδιαφέρον μου γιατί η δυστυχία είναι πιο ανεκτή μετά μουσικής. Μιλάμε κυρίως για προσωπογραφίες (Coming Back for More, Η ιδιοφυΐα του - Η ενδότερη ζωή του Γκλεν Γκουλντ) ή ιστορίες μουσικών ρευμάτων (Rocksteady: Οι ρίζες της ρέγκε, Μεθυσμένοι απ' την ελπίδα).

Θ' ανθολογήσω κι άλλα πορτρέτα που μου έκαναν κλικ. "Η εφεύρεση του Δόκτορα Νάκαματς", ταινία έναρξης, είναι δανέζικη παραγωγή για έναν ιάπωνα υπερεφευρέτη που "ασφυκτιά" να δημιουργήσει τις επόμενες πατέντες. Χιούμορ με τον εαυτό του σε συνδυασμό με μια βραβευμένη με νόμπελ δίαιτα τον καθιστούν παράδειγμα προς μελέτη. Ταξιδιάρικο και το κάδρο "Ο Καρς είναι Ιστορία" που αναφέρεται στο διάσημο φωτογράφο του Life και περιδιαβαίνει όλες τις διασημότητες που καδράρισε ο ίδιος.

Υπάρχει κι ένα διπλό ποδηλατικό οδοιπορικό που καταγράφει την ιστορία με τον πρωτότυπο τρόπο της σκηνοθέτισσας Σίνθια Μπιτ. Το πρώτο μέρος (Ποδηλατώντας το κάδρο) συμβαίνει στα 1988 και προσπαθεί να ποδηλατήσει το Τείχος του Βερολίνου αλλά δεν τα καταφέρνει σε όλο του το μήκος. Στο δεύτερο, 11 χρόνια μετά (Το αόρατο κάδρο), η ποδηλάτισσα Τίλντα Σουίντον κινείται αντίστροφα πάνω στη γραμμή του πρώην Τείχους, σα να κυκλώνει "τη ρωγμή του χρόνου".

Έχουμε όμως και βραβεία. Ο χορός τους ξεκίνησε από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Ντοκιμαντέρ (EDN) που τίμησε τον Ιρανικό Οργανισμό Κινηματογραφιστών Ντοκιμαντέρ (IRDFA) διότι αψηφά κινδύνους και απαγορεύσεις έχοντας "κατορθώσει να συγκεντρώσει 300 μέλη και συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη και διάδοση της κουλτούρας του ντοκιμαντέρ".

Τα Βραβεία Κοινού - Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στις παραγωγές άνω των 45' πήραν οι Γιώργος Αυγερόπουλος και Γιάννης Καρυπίδης (Γάζα ερχόμαστε) και ο ουρουγουανός Γκονσάλο Αριχόν (Με μάτια ορθάνοιχτα - εξερευνώντας τη σημερινή Νότια Αμερική). Ενώ στην κατηγορία κάτω των 45' επικράτησαν ο Λευτέρης Φυλακτός (Ενεργό μέλος / Active Member) και ο Βαχάν Καραπετιάν (Οδυσσέας).

Η FIPRESCI προτίμησε και το δίδυμο Αλμπέρτο Άρσε και Μοχάμαντ Ρουτζάιλα (Κυνηγώντας ελέφαντες). Η ΕΡΤ3 πριμοδότησε από την ενότητα "Ο πλανήτης σε κίνδυνο" τη γαλλίδα Σαντρίν Φεϊντέλ (Ωκεανοί από πλαστικό). Το Βραβείο Doc on Air της ΕΡΤ υπερψήφισε το επερχόμενο πρότζεκτ της Μυρτώς Παπαδογεώργου (Life in a city full of errors).

Η Διεθνής Αμνηστία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων διάλεξε τη γαλλοκινεζική "Καταγγελία" του Ζάο Λιανγκ. Το φυσιολατρικό WWF επέλεξε την ολλανδική τραγωδία "Οι τελευταίες μέρες του Σισμαρέφ" του Γιάν Λάουτερ.

Τίτλοι τέλους 12ης Νύχτας
P-Star Rising [Το άστρο της Π. ανατέλλει, ΗΠ, 84'] του Gabriel Noble
Ταξιδιάρα Ψυχή [Wandering soul, Ελλάς, 65'] της Αγγελικής Αριστομενοπούλου
Οδύσσειες Σωμάτων - Μπαλάντα για το Νίκο Κούνδουρο [Odyssea corporum - Ballad for Nikos Koundouros, Ελλάς 2010, 80'] του Αντώνη Μποσκοΐτη
Το σινεμά γυμνό [Naked Cinema, Ελλάς 2010, 102'] του Βάσου Γεώργα
Colossi of love [Οι Κολοσσοί του έρωτα, Ελλάς 2010, 56'] του Νίκου Μιστριώτη
Γκρέγκορι Μαρκόπουλος και Τέμενος - Ιδιοφεγγής [Gregory Markopoulos and Temenos: Radiating with ones own light, Ελλάς/ Γερμανία/ ΗΠ, 86'] της Ευδοξίας Μπρα
Zorro o γάτος [Zorro the cat, Ελλάς 2010, 53'] της Σελάνας Βροντή
Pax Americana and the Weaponization of Space [Η Pax Americana και ο ενοπλισμός του διαστήματος, Καναδάς/ Γαλλία, 85'] του Denis Delestrac
The mermaid's tears: Oceans of plastic [Ωκεανοί από πλαστικό, Γαλλία, 52'] της Sandrine Feydel
The blood of the rose [Το αίμα του ρόδου, ΗΒ/ Γερμανία/ Ιαπωνία, 90'] του Henry Singer
Tam, gdzie slonce sie nie spieszy [Εκεί όπου ο ήλιος δε βιάζεται/ Where the sun doesn't rush, Πολωνία, 18'] του Matej Bobrik
Belarusian Waltz [Το βαλς της Λευκορωσίας, Νορβηγία 2007, 74'] του Andrzej Fidyk
Coming Back for More [Ολλανδία/ ΗΠ, 76'] του Willem Alkema
Genius within - The inner life of Glenn Gould [Η ιδιοφυΐα του - Η ενδότερη ζωή του Γκλεν Γκουλντ, Καναδάς, 106'] των Peter Raymont & Michele Hozer
Rocksteady: The roots of Reggae [Οι ρίζες της ρέγγε, Eλβετία/ Kαναδάς, 95'] του Stascha Bader
High on Hope [Μεθυσμένοι απ' την ελπίδα, Μεγ. Βρετανία, 72'] του Piers Sanderson
Opfindelsen af Dr. Nakamats [Η εφεύρεση του Δόκτορα Νάκαματς / The invention of Dr. Nakamats, Δανία, 60'] του Kaspar Astrup Schroder
Karsh Is History [Ο Καρς είναι Ιστορία, Καναδάς, 52'] του Joseph Hillel
Cycling the frame [Ποδηλατώντας το κάδρο, Γερμανία 1988, 27'] της Cynthia Beatt
The invisible frame [Το αόρατο κάδρο, Γερμανία, 60'] της Cynthia Beatt

Τίτλοι Βραβείων
Γάζα ερχόμαστε [Gaza we are coming, 49'] των Γιώργου Αυγερόπουλου & Γιάννης Καρυπίδη
Eyes wide open - Exploring today's South America [Με μάτια ορθάνοιχτα - εξερευνώντας τη σημερινή Νότια Αμερική, Ουρουγουάη, 110'] του Gonzalo Arijon
Ενεργό μέλος [Active Member, 35'] του Λευτέρη Φυλακτού
Οδυσσέας [Odysseas, 26'] του Βαχάν Καραπετιάν
To shoot an elephant [Κυνηγώντας ελέφαντες, Ισπανία 112'] των Alberto Arce & Mohammad Rujailah
The mermaid's tears: Oceans of plastic [Ωκεανοί από πλαστικό, Γαλλία, 52'] της Sandrine Feydel
Life in a city full of errors [] της Μυρτώς Παπαδογεώργου
Petition [Καταγγελία, Γαλλία/ Κίνα, 124'] του Zhao Liang
The last days of Shishmaref [Οι τελευταίες μέρες του Σισμαρέφ, Ολλανδία 2008, 93'] του Jan Louter