Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (5-11/3/2001)

Για τρίτη συνεχή χρονιά το Ολύμπιον φιλοξενεί μια πρωτοπόρα, για τα ελληνικά δεδομένα, διοργάνωση. Ένα πανόραμα ταινιών τεκμηρίωσης (ντοκιμαντέρ) απ' όλο τον κόσμο, μας παρουσιάζεται για μια εβδομάδα και μας ξεναγεί στα πέρατα της γης, στις κουλτούρες και τις συνήθειες κοντινών και μακρινών λαών, στις προσωπικές ιστορίες ιδιαίτερων ανθρώπων, στις μουσικές και τις εικόνες του κόσμου. Πάνω από 100 δημιουργίες, προερχόμενες από 23 χώρες των τεσσάρων ηπείρων (απουσιάζει η Αφρική), αλλά και από την πατρίδα μας. Ταινίες που η διάρκειά τους κυμαίνεται από μερικά λεπτά ως και μιάμιση ώρα, φιλοδοξούν να μας μεταφέρουν εκεί που δεν μπορούμε ή δεν προλαβαίνουμε να πάμε, εκεί που δεν πήγαμε ή που δεν θα πάμε ποτέ. Να μας γνωρίσουν με ανθρώπους απλούς, που ζουν δίπλα μας και δεν τους έχουμε προσέξει, που ζουν αλλού και σκέφτονται αλλιώς που έζησαν κάποτε και θα θέλαμε να τους ξέρουμε προσωπικά.
Μια και είναι, εκ των πραγμάτων, αδύνατον να δείτε εκατό ντοκιμαντέρ, θα προσπαθήσω να σας βοηθήσω κάνοντας μια σύντομη παρουσίαση. Η φετινή εσοδεία χωρίζεται σε έξη ενότητες και τέσσερα αφιερώματα. Ας τα πάρουμε λοιπόν απ' την αρχή.

Όψεις του κόσμου. Το πιο ταξιδιάρικο τμήμα του φεστιβάλ. "Το σημάδι του Κάιν" του Άλεξ Λάμπερτ μας ξεναγεί στις διαφορετικές φάσεις των Γκούλαγκ της Σιβηρίας. Οι "Γυμνές πολιτείες" της Αρλίν Ντόνελι μας γνωρίζουν με χιούμορ την τολμηρή φωτογραφική δουλειά του Σπένσερ Τιούνικ, ένα μωσαϊκό της πολυ-πολιτισμικής αμερικής. Στο "Αβάνα, αγάπη μου" ο γερμανός Ούλι Γκάουλκε παραβάλει την κουβανέζικη σαπουνόπερα με την πεζή καθημερινότητα της πρωτεύουσας. Στην "Παράσταση Τουραντό" βλέπουμε από κοντά πως συνεργάστηκαν ο διάσημος ινδός μαέστρος Ζούμπιν Μέτα και ο κινέζος σκηνοθέτης Ζαν Γιμού, για να ανεβάσουν την ομώνυμη όπερα του Πουτσίνι στην Απαγορευμένη Πόλη του Πεκίνου.

Στην "Μοιραία αντίδραση" επιστρέφουμε στη Μόσχα για να μάθουμε γιατί οι ικανές ρωσίδες δεν μπορούν να βρουν αντάξιους συζύγους, τι λένε οι προξενήτρες και πως τά 'χε προβλέψει όλ' αυτά ο Νικολάι Γκόγκολ στα "Παντρολογήματα". "Τα κορίτσια απ' την Γαία" παλεύουν ιαπωνικά μόνο για μας, μέσα από τον φακό της πάντα απρόβλεπτης Κιμ Λοντζινότο. Στις "Ημέρες στο σκοτάδι" καταλύουμε στον υπόγειο κόσμο που έχει αναπτυχθεί στις σήραγγες της Νέας Υόρκης. Η Τίνα Γκαραβί μας φέρνει "Πιο κοντά" στην περίεργη ζωή μιας νεαρής λεσβίας. "Μακριά απ' το Θιβέτ" θα δούμε την "βλάσφημη" συμβίωση μιας γερμανίδας πανκ ακορντεονίστριας κι ενός θιβετιανού λάμα.

Η καταγραφή της μνήμης. Σίγουρα το πιο οδυνηρό κομμάτι κάθε ανθρώπου είναι οι αδικαίωτες μνήμες. Σίγουρα το πιο σκληρό τμήμα του θεσμού. Η λήθη, η αλήθεια και οι ηλίθιοι. Έγινε ή όχι το ολοκαύτωμα; Μας απαντά "Ένα παιδί στα στρατόπεδα θανάτου". Ενώ η σουηδή (;) Νίτσα Κακοσέος μπλέκεται στο "Λαβύρινθο της αλήθειας", κάπου στη Νικαράγουα, μεταξύ του δικτάτορα Σομόζα και των Σαντινίστας του Ντανιέλ Ορτέγκα. "Αβίωτες μνήμες" βασανίζουν τους κυπρίους φίλους μας της δεύτερης γενιάς μετά τη διχοτόμηση του νησιού. "Ο μαχητής" ξαναζωντανεύει το οδοιπορικό ενός εβραίου μετανάστη, από την άνοιξη της Πράγας του '68 στην μακρινή Αμέρικα.

"Σαν τους πρώτους χριστιανούς" μαρτύρησε ο Νίκος Πλουμπίδης, τακίμι του Μπελογιάννη. "Μια φορά κι έναν καιρό υπήρχαν ήρωες" μας φωνάζει με την αυτοπυρπόληση του, ο φοιτητής Κώστας Γεωργάκης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας κατά της απριλιανής δικτατορίας. Με δυο καυτά θέματα της πρόσφατης ιστορίας μας καταπιάνεται ο Στέλιος Κούλογλου, που έχει ταλέντο στο να μας θυμίζει οικεία κακά. "Γράμμα στη μητέρα πατρίδα" στέλνει ο Τάσος Ψαρράς που ασχολείται με τους διωγμούς των ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης. "Με φως και με θάνατον" επιστρέφει στην Θεσσαλονίκη στα χρόνια της κατοχής, ο Άκης Κερσανίδης.

Πορτραίτα - Ανθρώπινες διαδρομές. Σειρά έχουν οι γλυκείες αναμνήσεις. Η Μπάρμπαρα Κοπλ, που μας χάρισε τα "Wild man blues" μέσα από το κλαρινέτο του Γούντι Άλεν, μας παρουσιάζει τώρα "Μια συζήτηση με τον Γκρέγκορι Πεκ". Η "Amargosa" είναι η διάσημη χορεύτρια-χορογράφος Μάρτα Μπέκετ που ζει απομονωμένη στην πόλη-φάντασμα Death Valley Junction. Μετά τις τελευταίες μέρες του Χίτλερ (Moloch), ο λυρικός Αλεξάντρ Σοκούροφ, ασχολείται τώρα με τη χήρα του ιάπωνα συγγραφέα Τόσιο Σιμάο, που ζει αποτραβηγμένη σ' ένα νησί στη μέση του ωκεανού. "Το λυκόφως μιας ζωής" αιχμαλωτίζει το άπιαστο μέσα από τις φωτογραφίες του διάσημου και τυφλού φωτογράφου Τζον Ντάγκντεϊλ. Ενώ ο Βέρνερ Σρέτερ μας θυμίζει την θρυλική και αμφιλεγόμενη σταρ του γερμανικού εξπρεσιονισμού, την σαγηνευτική "Βασίλισσα" Μαριάνε Χόπε.

Ο βέλγος Μαρκ-Ανρί Βαϊνμπέργκ του "Just friends" (1993) μας συστήνει τον "Όσκαρ Νίμαγιερ: έναν σύγχρονο αρχιτέκτονα", τον δημιουργό της υπερμοντέρνας Μπραζίλια μέσα στη ζούγκλα. Ο Γιώργος Παπακωνσταντίνου πλησιάζει τον Νίκο Κεσανλή τον φωτογλύπτη της Mec Art και του φωτο-οπτικού καμβά και την "Ουρά" του που κοσμεί το μετρό. Ο όνειρα-γλυκά-του-κουταλιού Μάνος Παπαδάκης μας γνωρίζει με τον "Μπαλτάζαρ", έναν σεφαραδίτη κλοσάρ ακορντεονίστα στην Θεσσαλονίκη του σήμερα. "Ο 20ος αιώνας μέσα απ' το βλέμμα του Θόδωρου Αγγελόπουλου" νομίζω ότι δεν χρειάζεται περαιτέρω ανάλυση (ο Στάθης Πλώτας μας εξάπτει την περιέργεια). "Μαμούνι με τσίπουρο" χρησιμοποιεί ένας από τους τελευταίους παραδοσιακούς ψαράδες, όπως τον καταγράφει ο φακός του μόνιμα ανήσυχου Λουκά Κουχτίν. Κι ο Στέφανος Νόλλας μας ταξιδεύει στη Σκόπελο αποκαλύπτοντάς μας την συνταγή για "Της γιαγιάς το γλυκό ψωμί".

"Το σχολείο" της Μαρίας Οικονόμου γεφυρώνει δυο κοινότητες. Ενώ ο Κλωντ Βεντουρά διαπερνά την γαλλική διανόηση "Αναζητώντας τις αδελφές Παπέν" και το στυγερό, προπολεμικό τους έγκλημα. "Πιο πολύ κι από γυναίκα" είναι το πορτραίτο μιας αυστραλέζας τρανσέξουαλ, που πέρασε από όλα τα φύλα κι όλα τα κύματα (αγόρι, πόρνη, μαντάμ, υποψήφια στις εκλογές). Συγνώμη αλλά ο πρωτότυπος τίτλος "More than a woman" είναι πολυσήμαντος και δεν αποδίδεται. "Ο Γιάνους και η μαφία των ζητιάνων" απλώνουν τα χέρια τους στα φανάρια της Βουδαπέστης, ενώ παράλληλα προτείνουν στο σκηνοθέτη Άντρας Σόλομον να συνεργαστεί μαζί τους για να τα κονομήσουν. Τέλος ο εκκεντρικός και προκλητικός Ρόζα Φον Πράουνχαϊμ ασχολείται με τις "Γυναίκες του Φασμπίντερ", αποτίωντας τον δικό του φόρο τιμής στον μεγάλο γερμανό σκηνοθέτη.

Μικρές αφηγήσεις. Το μεγαλύτερο τμήμα του φεστιβάλ που περιλαμβάνει απίστευτες προσωπικές ιστορίες, που μερικές φορές ξεπερνούν κάθε φαντασία. "Τράνζιτο" χωρίστηκαν οι ζωές ενός ζευγαριού κούρδων, αυτός στη Δρέσδη, εκείνη στην Καλαβρία. "Η επιστροφή του πρίγκιπα" Ευγένιου Μεσέρσκι κινείται ανάμεσα στα γκρεμισμένα όνειρα της Ρωσίας και τον αδιάκοπο αγώνα της επιβίωσης. "Η ιστορία της Κρίστι" που κατάφερε να νικήσει την παχυσαρκία της αλλά όχι και την κατάθλιψη. "Νιουγιορικανά όνειρα" είναι οι εφιάλτες μιας ακέφαλης οικογένειας πορτορικάνων στην Νέα Υόρκη. "Έναν φίλο θανατοποινίτη" με τον οποίο αλληλογραφεί επί 17 χρόνια, θέλει να βοηθήσει η Γκέα Νολ, χωρίς να γνωρίζει το έγκλημά του. "Πάντα παράνυφος" νοιώθει η σκηνοθέτις Νίνα Ντάβενπορτ που βιντεοσκοπεί γαμήλιες τελετές και φοβάται πως θα μείνει στο ράφι.

"Και τώρα είμαι εδώ" είναι η προσωπική τραγική περιπέτεια ενός δωδεκαετούς ούγγρου που κατάφερε να ξεφύγει από τα νύχια του μέθυσου πατέρα του. "Σ' αγάπησα" λέγεται η τριλογία του Βίκτορ Κοσακόφσκι, που βλέπει κι ακούει την αγάπη μέσα από τρία ζευγάρια: ένα ηλικιωμένο, ένα νιόπαντρο κι ένα εφηβικό. Ίσως θυμάστε το πρώτο μέρος των ηλικιωμένων "Πάβελ και Λιάλια" από το 1ο φεστιβάλ. "Το παιδί που χάθηκε" είναι μια απίθανη ιστορία ενός μικρού ινδού που βρέθηκε υιοθετημένος στη Σουηδία και τώρα παλεύει με το χάος του ινδικού ληξιαρχείου για να βρει τους γονιούς του. "Βγαίνοντας απ' τις σκιές" είναι μια ομάδα πλαστικών χειρουργών χωρίς σύνορα, που βοηθούν εθελοντικά τους δυσμορφικούς του τρίτου κόσμου. "Αναμείνατε στο ακουστικό σας" λέει μια οικογένεια δομινικανών που ζει στο Άμστερνταμ, σ' όλους όσοι θέλουν να διατηρούν τηλεφωνική επαφή με την μακρινή πατρίδα.
"Ιστορίες για κοτούλες" μας αφηγείται ο ζωόφιλος Μαρκ Λιούις, που υποστηρίζει ότι στα πουλερικά αρέσει η τηλεόραση και η κλασική μουσική. "Κόκκινο - μαύρο" παίζει ο αριστερός πρόσφυγας τσαγκάρης Γιάννης Ταμτάκος που αναπολεί τους χαμένους κοινωνικούς αγώνες. Τέλος μπλε κι όχι καλό, περιγράφει το "Blue end" του Κάσπαρ Κόσιτς. Σίγουρα η πιο απίθανη περίπτωση ψηφιοποίησης που έχετε ακούσει ποτέ. Η έρευνα επεκτείνεται στο τρόπο που λειτουργεί η δικαιοσύνη και στις απίστευτες επιτεύξεις της "αμοραλιστικής" επιστήμης.

Μουσική μες απ' το φακό. Η ώρα του μουσικόφιλου έφτασε. Ο ισπανός Φερνάντο Τρουέμπα στο "Κάγε 54" ανιχνεύει τις ρίζες της λάτιν τζαζ, ταξιδεύοντας σε όλη τη Λατινική Αμερική και όχι μόνο. Ο Ντον ΜακΓκλιν μας δείχνει πως ο "Λούι Πρίμα: ο έξαλλος!" καταφέρνει να ξεσηκώνει το κοινό του. Ο αμφίπλευρος Νίκος Τριανταφυλλίδης μας χαρίζει το πορτραίτο του θρυλικού "Screamin' Jay Hawkins" με τον αφ-οριστικό υπότιτλο "I put a spell on me". Ο καταξιωμένος ντοκιμαντερίστας Κεν Μπερνς σκύβει με ευλάβεια και επιμονή στην περίοδο '40-'45 αναφωνώντας "Τζαζ - πιστοί στο χάος" και τα juke-box στα κάγκελα. Ο Αντώνης Κιούκας επιχειρεί μια πειραματική πολλαπλασιαστική προσέγγιση στο χορευτικό "Ρινγκ" του Κωνσταντίνου Ρήγου. Και απομένει μόνο ο φόρος τιμής στον μεγάλο "Nusrat: μια φωνή απ' τον παράδεισο".

Habitat - Κοινωνία και περιβάλλον. Οι οικολογικές ανησυχίες και οι κοινωνικές τους προεκτάσεις δεν άφησαν ποτέ αδιάφορους τους κινηματογραφιστές. Ούτε οι εναλλακτικές κοινωνικές δομές. Οικοσύστημα πρώτο η "Ζωόπολη" Τζαϊπούρ που βρίσκεται στην Ινδία και όπου οι άνθρωποι αποτελούν μειονότητα μπροστά στο πολυάριθμο ζωικό βασίλειο. Εναλλακτική κοινωνία "Ο τραπεζίτης των φτωχών" που στηρίζει οικονομικά τις άπορες γυναίκες του Μπανγκλαντές, καταρρίπτοντας όλες τις οικονομολογικές θεωρίες του Γιάννου Παπαντωνίου. Τα "Άνθη φωτιάς" είναι μία καθαρά μητριαρχική κοινωνία, όπου οι γυναίκες είναι "φύλακες ανδρών, διανομείς τροφής". Στα πρωταρχικά ερωτήματα της γέννησης και της ανθρώπινης ύπαρξης αναφέρεται "Μια σύμπτωση στον παράδεισο". "Μόνο η λαλιά τους λείπει" στα καημένα τα ζωντανά.

Κοινωνία άπονη και οικολογική οικονομία διαπλέκονται αδιέξοδα στους βραζιλιάνους "Καρβουνιάρηδες", που καταδικάζονται κατά παράδοση στην αμορφωσιά και την διαρκή περιπλάνηση. Η ψηφιακή τεχνολογία στην καταγραφή της άγριας φύσης δίνει ως πρώτο καρπό τα "Έντομα την άνοιξη", ένα πειραματικό φιλμάκι γυρισμένο στην Ελλάδα. "Χαμένες διαθήκες" και επαγγέλματα που έχουν εκλείψει αναζητεί ο Γιάννης Λάμπρου στην αρχέγονη Θράκη. "Μνήμες από το χαμάμ" της Ρόδου θυμούνται οι παλιοί ντόπιοι, που το περιγράφουν ως χώρο ανακωχής και καθαρμού. "Οι επτά πληγές του παραδείσου" μαστίζουν τον υγροβιότοπο του Αμβρακικού κόλπου και της λιμνοθάλασσας. Με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένουμε την "Ακρόπολη" της Εύας Στεφανή που μας έμαθε να βλέπουμε τα πράματα με άλλο μάτι. Αλλά και τις "24 ώρες στο χωριό" της αξιαγάπητης πρωτάρας Angelike Kontis.

Στα αφιερώματα δεσπόζει κατ' αρχήν το τιμητικό μίνι αφιέρωμα στους αδελφούς Ντέιβιντ & Αλμπερτ Μέισλς, τους πρωτεργάτες του direct cinema. Παρουσιάζονται τέσσερις δουλειές τους, αντιπροσωπευτικές του έργου τους. Το αρχιτεκτονικό "Σύμπνοια απόψεων: η κατασκευή του κέντρου Γκετί", το παραπολιτικό "Grey gardens", ο παραθρησκευτικός "Πωλητής" βίβλων και το συνταρακτικό Rolling-Stones-to-the-bone "Gimme shelter". Ακολουθεί το έτερο τιμητικό στον Λευτέρη Ξανθόπουλο. Αν δεν τον γνωρίζετε, αξίζει να βρείτε λίγο χρόνο και να δείτε τις πρώιμες συγκινητικές καταγραφές του από την ζωή των ελλήνων μεταναστών ή αριστερών πολιτικών προσφύγων, αλλά και τα "παρασκηνιακά" πορτραίτα στον γλύπτη Κώστα Βαλσάμη, τους ποιητές Μιχάλη Κατσαρό και Μίλτο Σαχτούρη, τον συγγραφέα Αλέξη Πανσέληνο, τον Παύλο Ζάννα και τους νεότερους Τάσο Ρούσσο, Ρέα Γαλανάκη και Γιώργο Κακουλίδη.
Όσοι επιθυμούν να εμπεδώσουν καλύτερα και εφιαλτικότερα την παράνοια της γείτονος πρώην ομοσπονδίας, μπορούν να ανατρέξουν στις "Εικόνες μιας χώρας - Γιουγκοσλαβία: Η ανατομία της φρίκης". Έντεκα ταινίες, θλιβερές καταγραφές μιας τραγικής κατάντιας των υπερατλαντικών πειραμάτων και των εσωτερικών αλυσιδωτών αντιδράσεων. Και θα κλείσω με το τελευταίο αφιέρωμα-γνωριμία με τίτλο "Ιρανικά θέματα". Έξη σύντομα ή πολύ σύντομα ταξιδάκια στην κλειστή κοινωνία της Περσίας, με σπουδαιότερο το "Πρώτο πλάνο: Κιαροστάμι" που παρουσιάζει μια ενδιαφέρουσα προσέγγιση στο έργο του μεγάλου ιρανού δημιουργού.

Προτάσεις για όλους
Fatal Reaction-Moscow (Μοιραία αντίδραση: Μόσχα) της Marijke Jongbloed (The Netherlands, 2000, 90')
Dark Days (Ημέρες στο σκοτάδι) του Marc Singer (USA,1999, 82')
A Conversation With Gregory Peck (Μιλώντας με τον Γκρέγκορι Πεκ) της Barbara Kopple (USA, 1999, 98')
Life's Evening Hour (Το λυκόφως μιας ζωής) της Karen Murray (Canada, 2000, 48'))
Marianne Hoppe - Die Kοnigin (η βασίλισσα) του Werner Schroeter (Germany, 2000, 98')
Oscar Niemeyer, Un Architecte Engage Dans Le Siecle (ένας σύγχρονος αρχιτέκτονας) του Marc-Henri Wajnberg (Belgium, 2000, 60')
Jonuc Es A Koldusmaffia (Ο Γιάνους και η μαφία των ζητιάνων) του Andras Salamon (Hungary, 1996-1999, 50')
Balthazzar (Mπαλταζάρ) του Μάνου Παπαδάκη (Ελλάδα, 2000-2001, 50')
Missing Boy (Το παιδί που χάθηκε) του Tove Torbiornsson (Sweden, 1999, 65')
The Natural History Of Chiken (Ιστορίες για κοτούλες) του Mark Lewis (USA, 2000, 54')
A Banker For The Poor (Ο τραπεζίτης των φτωχών) του Amirul Arham (France, 2000, 52')
Ramo De Fuego (Άνθη φωτιάς) των Maureen Gosling & Ellen Osborne (Mexico/USA, 2000, 74')
The Charcoal People (Οι καρβουνιάρηδες) του Nigel Noble (Brazil/USA, 1999, 67') Close Up Kiarostami (Πρώτο πλάνο: Κιαροστάμι) του Mahmoud Behraznia (Iran/Germany, 2000, 43')

Μουσικο-χορευτικές προτάσεις
Amargosa του Todd Robinson (USA, 1999, 93')
Gimme Shelter των Albert & David Maysles (USA, 1970, 91')
Screamin' Jay Hawkins - I Put A Spell On Me του Νίκου Τριανταφυλλίδη (Ελλάδα, 2001, 99')
Nusrat: A Voice From Heaven (μια φωνή απ' τον παράδεισο) του Guiseppe Asaro (USA, 1999, 75')
The Turandot Project (Παράσταση Τουραντό) του Allan Miller (USA, 2000, 85')
The Boxing Ring (Το ρινγκ) των Αντώνη Κιούκα & Κων/νου Αρβανιτάκη (Ελλάδα, 2001, 9')
Louis Prima: The Wildest! (Λούι Πρίμα: ο έξαλλος) του Don McGlynn (USA, 1999, 81')

Προτάσεις για άρρωστους σαν εμένα
Naked States: The Movie (Γυμνές πολιτείες: η ταινία) της Arlene Donnelly (USA, 2000, 82')
Fassbinder's Women (Οι γυναίκες του Φασμπίντερ) του Rosa Von Praunheim (Germany, 2000, 90')
En Quete Des Soeurs Papin (Αναζητώντας τις αδελφές Παπέν) του Claude Ventura (France, 2000, 94')
Gaea Girls (Τα κορίτσια απ' την Γαία) των Kim Longinoto & Jano Williams (UK, 2000, 106')
Jenseits Von Tibet (Μακριά απ' το Θιβέτ) της Solveig Klassen (Germany, 1999-2000, 88')
Blue End του Kaspar Kasics (Switzerland, 2000, 80')
Out Of Shadows (Βγαίνοντας απ' τις σκιές) της Gillian Guthrie (Australia, 1999, 52')
More than a woman (Πιο πολύ κι από γυναίκα) της Sanchia Robinson (Australia, 2000, 26')
Closer (Πιο κοντά) της Tina Gharavi (UK, 2001, 24')

Μερικές παραπομπές
A Conversation with Gregory Peck
Marianne Hoppe - Die Kοnigin
Marianne Hoppe - The Queen
Marianne Hoppe - Die Kοnigin
Fassbinder's Women
Naked States: the pictures
Naked States: The Movie
Havana, mi Amor
Gaea Girls
Jenseits Von Tibet
More than a woman
Closer
Closer
Amargosa
Amargosa
Nusrat Nusrat Fateh Ali Khan
Nusrat: A Voice From Heaven
Συνέντευξη με τον Marc Singer
Dark Days official site
The Turandot Project official
Marc-Henri Wajnberg

ΥΓ1: Τα ντοκιμαντέρ που έφτασαν στις σκοτεινές αίθουσες είναι λιγοστά, αλλά όλα σπουδαία. Εν αρχή ην το "Urgh, a music war", ένα μουσικό μωσαϊκό των αρχών του '80. Έπειτα θυμάμαι το επίσης μουσικό "U2: Rattle & Hum" και το υπερ-ωκεάνιο "Atlantis" του Λυκ Μπεσόν. Πιο πρόσφατα το ιδιοφυές "32 αποσπάσματα για τον Γκλεν Γκούλντ" και το ερεβώδες "It's all true" για τον Ορσον Γουέλς. Ένα δικό μας 24ωρο είναι μια ολόκληρη ζωή για τον "Μικρόκοσμο". Τέλος αξίζει ν' αναφέρουμε και τρία ελληνικά: "Ήπειρος", "Νυχτολούλουδα" και η πρόσφατη "Αγέλαστος πέτρα" της αιώνιας Ελευσίνας του Φίλιππου Κουτσαφτή.