Χοροθέατρο Ροές - Ηλέκτρα Αυτουργός

Michael Nyman and his band
Θέατρο Badmington, Αθήνα

Tην τελευταία φορά που είχα δει τον Michael Nyman ήταν σε ένα μικρό αφηρημένα ζεστό χώρο στο Dusseldorf όπου με την πλάτη στο κοινό έπαιζε μόνος στο πιάνο μερικές από τις πιο γνωστές αλλά και άγνωστες μελωδίες του.

Δυο χρόνια (σχεδόν) μετά επανέρχεται σε ένα τελείως διαφορετικό σκηνικό. Σαν maestro πλέον με την μπάντα του απόλυτα συντονισμένη σαν ένα όργανο, ένα άνθρωπο, ένα οργανισμό και το πιάνο του για να συνοδεύσει μια παράσταση που δεν σκηνοθετεί αυτός, αλλά συμμετέχει πολύ ωστόσο πολύ παραπάνω από ενεργά.

O Michael Nyman, στην ίδια κατηγορία με τον Philip Glass (κυρίως όσον αφορά το performance τους) είναι κατά κύριο λόγο και σε ότι και να κάνουν maestro, δηλαδή άνθρωπος που κινεί τα νήματα και ρυθμίζει τα πάντα. Ενώ η επανάληψη σε ότι αφορά τις συνθέσεις του είναι ένα από τα αγαπημένα και πιο χαρακτηριστικά στοιχεία του.

Σε μια λιτή λοιπόν σκηνή εξελίσσεται μπροστά μας η τραγωδία. Η τραγωδία της Ηλέκτρας σχεδόν χωρίς λόγια, βουβή, έτσι όπως είναι ο πραγματικός πόνος μιας και η Ηλέκτρα δεν μιλάει παρά μόνο κραυγάζει για να εξωτερικεύσει την οδύνη της. Μια οδύνη που διαπερνά το σώμα της σαν ηλεκτρικό ρεύμα, μεταδίδεται στους χορευτές και πάλι πίσω σε αυτήν. Σε φόντο ασπρόμαυρο, η απόλυτα ψευδή εναλλαγή του καλού με το κακό που μόνο ο κύκλος του αίματος την διαπερνά. Το μόνο γκρι, τα ρούχα που φορούν οι ήρωες, γκρι σαν την στάχτη και σαν τον έκπτωτο άγγελο που εμφανίζεται σαν από μηχανής θεός ανά τακτά χρονικά διαστήματα και ίπταται στην σκηνή, στον αέρα, στην ιστορία. Οι κινήσεις κοφτές και αισθαντικές, ανθρώπινες φιγούρες που όλο προσπαθούν να ανέβουν και όλο πέφτουν. Η Ηλέκτρα σκοτώνει τελικά την Κλυταιμνήστρα μέσα από τα χέρια του Ορέστη λίγο μετά την δολοφονία του Αίγισθου, η σκηνή γεμίζει με αίμα, κόκκινο σαν ψεύτικο το μόνο ψεύτικο στοιχείο σε μια αληθινή τραγωδία.

Και η μουσική? Το άλλο μισό που συμπληρώνει δυναμικά την παράσταση, τα λόγια δεν λείπουν γιατί τα αντικαθιστούν οι ήχοι που κυκλώνουν και καθορίζουν την ένταση ή την ηρεμία, λίγο πριν να ξεσπάσει η καταιγίδα. Τα έγχορδα, το πιάνο, οι φωνές των χορευτών λειτουργούν τόσο ιδανικά που δύσκολα θα πίστευε κανείς ότι δεν φτιάχτηκαν ειδικά για αυτά, αλλά επιλέχθηκαν αργότερα.

Ο maestro τελειώνει, χορευτές και μουσικοί υποκλίνονται, βγαίνουν χαμογελαστοί και κρατώντας ο ένας τον άλλο από το χέρι, ενώ το κοινό χειροκροτεί. Τι ωραία που θα ήταν να τελείωναν όλα τα πράγματα και στην πραγματική ζωή έτσι... Αλλά αυτός δεν είναι, άλλωστε ο λόγος που ακούμε μουσική, βλέπουμε ταινίες ή παραστάσεις;