Κινηματογραφικά τετράδια του 2011

Μια χρονιά ακόμα, όπως την τιτλοφόρησε πέρσι ο πολύ αγαπητός Μάικ Λη. Ταινίες υβριδικές, οι περισσότερες πολυεθνείς συμπαραγωγές γιατί δεν υπάρχουν πια μεγάλα περιθώρια και μεγάλα μπάτζετ εκτός Αμερικής, Βρετανίας και Γαλλίας. Μια χρονιά όπου [ξανα]ανέτειλε ο Ryan Gosling [Drive / Crazy, Stupid, Love. / The Ides of March] του πάλαι ποτέ Half Nelson [2006] και του Lars and the Real Girl [2007]. Ανέτειλε επίσης κι ο Michael Fassbender [X-Men: First Class / A Dangerous Method / Jane Eyre / Shame]. Και μας επανέφερε στην τάξη η καλή μας λευκή μάγισσα των Χρονικών της Νάρνια, η Tilda Swinton [We Need to Talk About Kevin /Πρέπει να μιλήσουμε για τον Κέβιν] ομού μετά της Lynne Ramsay [Ratcatcher / Morvern Callar].

Οι ταινίες [και οι μουσικές] που ανθολογώ είναι κάτι σαν ημερολόγιο, χωρίς κανόνα. Για να μην της φάει η σκόνη. Την αφήνω να κάθεται / την αφήνω να έρχεται / με το τσουβάλι να έρχεται / την αφήνω να χύνεται απάνω μου / σαν αλεσμένη διήγηση μεγάλης ιστορίας, / την αφήνω να έρχεται γρήγορη γρήγορη / σαν χρόνος που γυμνάστηκε / πιο γρήγορα να τρέχει απ' όσο τρέχει / και κάθεται βαριά μπατάλα σκόνη, / την αφήνω να κάθεται, χρονίζει, / μπατάλα με σκεπάζει, την αφήνω / να με σκεπάζει την αφήνω / με σκεπάζει / να με ξεχνάς την αφήνω / να με ξεχνάς αφήνω / με ξεχνάς / να με ξεχνάς / σε αφήνω / γιατί δεν τα αντέχω τα τινάγματα / του μέσα βίου έξω. Όπως έγραψε η Κική Δημουλά.

Το άλογο του Τορίνο, των Bela Tarr και Agnes Hranitzky
A Torinoi lo /The Turin Horse [2011 Ουγγαρία /Γαλλία /Γερμανία /Ελβετία /ΗΠ, 146λ.]

Το άλογο της αποκάλυψης στο τελευταίο αποχαιρετιστήριο [είπε ο ίδιος] πόνημα του Μπέλα Ταρ. Τρία πρόσωπα αρκούν: ο Χριστόφορος καραγωγέας, η κόρη του αμαξά και ο αρχάγγελος γείτονας Βερνάρδος. Οι τερμίτες σιωπούν και το άλογο φρουμάζει. Μια σκηνή που επαναλαμβάνεται, ο αέρας που λυσσομανά δαιμονισμένα, μια προφητεία δυσοίωνη για το τέλος του κόσμου όπως [ίσως] τον ξέρουμε. Η φιλοσοφία άλλαξε γραμμή όταν ο Νίτσε είδε το άλογο να αντιστέκεται και κατέρρευσε [1899]. Μια ταινία που [μ]αλλάζει τον ρου της ιστορίας.

Η ζωή μετά, του Clint Eastwood
Hereafter [2011 ΗΠ, 129λ.]
Ο οργισμένος γέρο Clint Eastwood θέλει 2και ώρες για να αναπτύξει τρεις ιστορίες σε Αμερική, Γαλλία και Βρετανία και να τις φέρει τελικά να διασταυρωθούν στο Λονδίνο. Θέλει και τρία πρόσωπα, έναν άνδρα πνευματικό [Matt Damon] μια γυναίκα που γύρισε σχεδόν κατά τύχη πίσω [Cecile De France] κι ένα παιδί που έχει έναν δίδυμο αδερφό στην "άλλη πλευρά" [οι αδερφοί Frankie & George McLaren]. 80άρης πια και βετεράνος, ένα ατίθασο άλογο που ονόμασε Malpaso [κακό βήμα] την εταιρία του, άρχισε να έχει σοβαρές μεταφυσικές ανησυχίες κάπου στα 1992 [Οι ασυγχώρητοι, Ένας τέλειος κόσμος, Οι γέφυρες του Μάντισον, και εφεξής μέχρι το κλασικό Γκραν Τορίνο].

Αι ειδοί του Μαρτίου, του George Clooney
The Ides of March [2011 ΗΠ, 101λ.]
Μπορείς να εκμαυλίσεις χώρες τριτοκοσμικές, μπορείς να βομβαρδίσεις ανελέητα γυναικόπαιδα και μη στρατιωτικές εγκαταστάσεις "κατά λάθος", μπορείς να ανακηρύξεις μάγισσες, φαντάσματα και ανεμόμυλους και μετά να τα κυνηγήσεις αλύπητα με μένος. Μπορείς άλλα να λες πριν κι άλλα να κάνεις όταν πάρεις την εξουσία, αλλά δε μπορείς να κουτουπώσεις ατιμώρητος μια μαθητευόμενη βοηθό της προεκλογικής σου καμπάνιας [Evan Rachel Wood]. Είναι ανήθικο και θα πας στην κόλαση. Κάποιος θα φροντίσει να σε κάνει πρόεδρο για να τυραννιέσαι και να βασανίζεις, αλλά και για να μπορέσεις χωρίς άλλες τύψεις, -ή καλύτερα- με τις τύψεις του αποτρόπαιου "ίσα που την ακούμπισα", να εφαρμόσεις άνετος όλα τα παραπάνω επί των λαών της γης που εξουσιάζεις...

Πίνα Μπάους, του Wim Wenders
Pina / Pina 3D [2011 Γερμανία /Γαλλία /ΗΒ, 106λ.]

Ως τα τώρα το τρισδιάστατο σινεμά ήταν μια εφετζίδικη υπόθεση. Από τους πρώτους διδάξαντες Γκοτζίλες μέχρι τα κακέκτυπα περιπέτειας όπως ο Θησαυρός των τεσσάρων Βασιλείων [Treasure of the Four Crowns, 1983]. Ακόμη και η πρόσφατη αναβίωσή του, η επανεφεύρεσή του, μοιάζει εγκλωβισμένη στο μέσο και στον εντυπωσιασμό του θεατή. Υπάρχει όμως μια φωτεινή ΕΞΑΙΡΕΣΗ. Το ντοκιμαντέρ που έκανε ο Βέντερς με την Πίνα Μπάους αναδεικνύει τη μεγαλοπρέπεια του δημιουργικού της σύγχρονου πνεύματος και θέτει νέες προδιαγραφές ποιότητας και ανάμειξης των τεχνών. Ο πανίσχυρος Βιμ καταφέρνει να συλλάβει και την τέταρτη διάσταση του διαχρονικού χρόνου αυτής της μεγάλης ιέρειας του Βούπερταλ.

Τυραννόσαυρος, του Paddy Considine
Tyrannosaur [2011 ΗΒ, 91λ.]
Peter Mullan: Έχω "δουλέψει" με δολοφόνους για αρκετό διάστημα αφότου άφησα το πανεπιστήμιο. Το σημαντικότερο πράμα που συνειδητοποιείς για τις συμμορίες και τους κακοποιούς είναι ότι ερμηνεύουν ρόλους με άλλους, δικούς τους όρους. Αν μπουκάρεις σε τράπεζα ή κατάστημα και πρέπει να πιστέψουν ότι θα τους πυροβολήσεις κι ότι το εννοείς, αυτό είναι μια άσκηση ερμηνείας. Αν απευθύνεσαι σε κάποιον που κρατά μαχαίρι και του λες να το κατεβάσει γιατί αλλιώς θα χρησιμοποιήσεις εσύ το δικό σου, είναι κι αυτό μια άσκηση ερμηνείας. Εννιά στις δέκα περιπτώσεις οι εγκληματίες είναι αποτυχημένοι ηθοποιοί. [κακο-ποιός = κακός ηθοποιός]

Μια επικίνδυνη μέθοδος, του David Cronenberg
A Dangerous Method [2011 ΗΒ /Γερμανία /Καναδάς /Ελβετία, 99λ.]
Ένα ενδιαφέρον ιστορικό ανέκδοτο μιλάει για τις πέντε φράσεις που είπαν πέντε προσωπικότητες εβραίοι οι οποίες και καθόρισαν όλον το σύγχρονο δυτικό πολιτισμό. Μωυσής: όλα είναι νόμος / Ιησούς: όλα είναι αγάπη / Καρλ Μαρξ: όλα είναι χρήμα / Σίγκμουντ Φρόιντ: όλα είναι σεξ / Άλμπερτ Αϊνστάιν: όλα είναι σχετικά!
Νόμος δεν είναι το δίκιο του εργάτη και η νομοτέλεια των πραγμάτων πηγαίνει περίπατο καθημερινά. Στις μέρες μας όλα μοιάζουν φρούδα. Μείζον δε τούτων η αγάπη. Όλο και περισσότερο χρήμα βρίσκεται/σωρεύεται στα χέρια όλο και λιγότερων ανθρώπων. Το σεξ [ενίοτε βάρβαρο και αχαλίνωτο] είναι μια διέξοδος, μια κάποια λύση, όπως έλεγε κι ο αλεξανδρινός ποιητής...

Απ' τα κόκαλα βγαλμένα, του Σωτήρη Γκορίτσα
Welcome to All Saints [2011 Ελλάς, 89λ.]

Τι γίνεται μέσα στο νοσοκομείο των Αγίων Πάντων εν ώρα εφημερίας; Της κακομοίρας. Σκεφτείτε έναν νεαρό μαθητευόμενο γιατρό που παίρνει το βάπτισμα του πυρός σε γενικές εφημερίες με μόνιμο φαινόμενο της έλλειψη προσωπικού και τη μερική ανεπάρκεια του προσωπικού ασφαλείας. Ένας άνθρωπος, ένας χαρακτήρας μεταξύ Βέγγου και Ζήκου, ένας γάτος τιμιότητας και ευθύνης. Η καλύτερη ελληνική ταινία της χρονιάς είναι πιο ελληνική και πιο επίκαιρη από ποτέ. Θα μπορούσα να την ονομάσω δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, την βλέπω αληθινή και ζωντανή για πολλές δεκαετίες, την βλέπω σαν παλιά ελληνική κωμωδία που δεν χάνει την αξία της όσες φορές κι αν την δεις κι όλο παραμένει χαρακτηριστική της ελληνικής νοοτροπίας.
Ιδιαίτερη μνεία αξίζει η μουσική μαγειρική των The Burger Project. [Ξανά]Ακούστε τον νέο μας Εθνικό Ύμνο που επαμφοτερίζει με το εξίσου κλασικό I will survive της ένδοξης Gloria Gaynor. Το άνθεμ της χρονιάς αλλά κι αυτής που μπήκαμε και μας μπήκε μόλις.

Το δέρμα που κατοικώ, του Pedro Almodovar
La piel que habito /The skin I live in [2011 Ισπανία, 117λ.]
Πόσο μάστορας είναι ο μάστορας; Πόσα δέρματα φοράει ο σύγχρονος άνθρωπος; Πόσο χοντρόπετσο πρέπει να 'ναι το δέρμα; Θυμάσαι το "δερμάτινο άνθρωπο" του Χρήστου Τζιώκου; [University Studio Press 2009, 62 σελ.] Η αλλαγή φύλου είναι ευνουχισμός ή απελευθέρωση; Ο βιασμός είναι τυχαίος ή είναι τιμωρία; Το φόρεμα δεν είναι κι αυτό ένα δέρμα; Ο γιατρός σφάλλει που εμπιστεύεται το πειραματόζωό του ή εμμέσως αυτοκτονεί; Έχει ερωτευτεί την Βέρα ή έχει ερωτευτεί την τελειότητα του επιστημονικού αποτελέσματος; Η μάνα των δυο τεράτων γιατί καταλήγει "ήξερα πως έτσι θα γινόταν"; Έχει προαίσθημα; Η μάνα-κουράγιο του βιαστή-βιασμένου δεν αναγνωρίζει το αγνώριστο παιδί της;

Drive, του Nicolas Winding Refn
Ντράιβ [2011 ΗΠ, 100λ.]
Πολλές οι συγκρίσεις με το κοενικό Καμιά πατρίδα για τους μελλοθάνατους [2007] κι άλλοι τόσοι αυτοί που αναγόρευσαν τον Νίκολας Γουάντινκ Ρεφν σε Σαμ Πέκινπα των 00'ς. Ένας δανός αμοραλιστής σκηνοθέτης κάνει μια αιμοσταγή τριλογία Pusher [1996, 2004, 2005], μετοικεί στη Βρετανία [Μπρόνσον, Ο κατακτητής /Valhalla Rising] κι ύστερα στην εκτός Χόλιγουντ Αμέρικα. Στο τιμόνι αυτής της ταινίας βρίσκεται ένας εκπληκτικός Ράιαν Γκόσλινγκ, για να ζωντανέψει τον άνθρωπο χωρίς παρελθόν σε αυτό το βραδύκαυστο νεο-νουάρ δυο ταχυτήτων και δυο κοσμοθεωριών. Το επόμενο σχέδιο των Ρεφν/Γκόσλινγκ, Μόνον ο θεός συγχωρεί [Only God Forgives, 2012] έχει παραγωγό τη γαλλική Gaumont. Ο μόνος που μπορεί να τους κοντράρει είναι ο... Rambo: Last Stand [2013] ή ο επόμενος... Ράνγκο.

Rango, του Gore Verbinski
Ράνγκο [2011 ΗΠ, 107λ.]

Ένα προχω κινούμενο σχέδιο για έναν lounge lizard χαμαιλέoντα του καναπέ που έγινε φτωχός και μόνος καουμπόι. Μετα-γουέστερν παρωδία για τον πόλεμο των άστρων του νερού στη Μακρινή Δύση. Αυτόν τον ίδιο πόλεμο στον οποίο αναφέρεται και η Ιθιάρ Μπολέιν παρακάτω. Ο Κανένας κουβαλάει το μύθο του όπως κι ο δον κιχώτης μυρμηγκοφάγος που μιλάει με υπονοούμενα για την "άλλη πλευρά". Τα δάκρυα της άμμου είναι πιο ζωντανά κι από τα ρυάκια του νερού. Ο Γρηγόρης Βερμπίνσκι είναι αυτός που έκανε ντεμπούτο με το πονηρό ποντίκι [Οι δυο ατσίδες και το πονηρό ποντίκι / Mousehunt, 1997] και παράτησε σύξυλο τον τέταρτο Πειρατή της Καραϊβικής για να κινηθεί στα άγνωστα νερά του δαβιδομικρούλη Ράνγκο. Ακούστε τις Βαλκυρίες και τα Κύματα του Δουνάβεως με άλλο αυτί, ακούστε ξανά το κλασικό "Cool Water" του Hank Williams. Ακούστε και Los Lobos.

Έχουμε Πάπα! , του Nanni Moretti
Habemus papam /We Have a Pope [2011 Ιταλία /Γαλλία, 102λ.]
Η ισορροπία κείται ανάμεσα στον Τσέχοφ, την εν διαστάσει γυναίκα του αναλυτή και τον εκπρόσωπο τύπου και θεματοφύλακα του πρωτοκόλλου [Jerzy Stuhr]. Ουκ αναφέρεις το όνομα κυρίου του πάπα σου επί ματαίω. Ο επερχόμενος ποντίφιξ [Michel Piccoli] αμφιβάλλει για την πίστη του και την ικανότητά του να σηκώσει τις αμαρτίες του κόσμου. Οι άλλοι καρδινάλιοι απέρχονται του ποτηρίου τούτου γιατί μοιάζουν άδειοι πνευματικά. Ο Νάνι αγαπάει και το βόλεϊ. Η σάτιρα καρφώνει κατ' εξακολούθηση στο καθολικό τερέν... που δε διαθέτει ισχυρά μπλοκ άουτ.

Μια χρονιά ακόμα, του Mike Leigh
Another Year [2010 ΗΒ, 129λ.]
Πρόσωπα, χαρακτήρες και σχόλια. Τομ και Τζέρι, δυο ρέγκιουλαρς, ο Jimmy Broadbent [από το '70] και η Ruth Sheen [απ' το '72]. Τζόνι και Μαίρη, δυο νεότεροι, ο Oliver Maltman [πολύ πρόσφατος, 2008] και η Lesley Manville [πολύ παλιά, του '72]. Τεθλιμμένοι μπαλαντέρ ο Κεν [Peter Wight του οργουελικού '84] και η Τζάνετ [Imelda Staunton, από το '72 κι αυτή]. Αγέρωχοι κι ωραίοι ο Ρόνι [David Bradley του '70] κι ο Καρλ [Martin Savage της τάξης του '99]. Κέιτι [Karina Fernandez μόλις του 2008] και Τάνια [Michele Austin του '96], η φρέσκια ρέγκιουλαρ κι η μεσιανή. Καίτη, καίτοι, εν ειρήνη.

Ακόμα και η βροχή, της Iciar Bollain
Tambien la lluvia /Even the Rain [2010 Ισπανία /Μεξικό /Γαλλία, 103λ.]

Ο πόλεμος για το χρυσό Ελντοράντο στην εποχή του Κολόμβου και των κονκισταδόρες, μια ταινία που γυρίζεται κι ένα ντοκιμαντέρ για το πως δεν έγινε τελικά. Ο πόλεμος για το νερό σήμερα, ένα μοναδικό ντοκιμαντέρ για τη νίκη των ανθρώπων απέναντι στα συμφέροντα των μεγάλων "προστατών". Το κράτος συμπαρίσταται στους "καρχαρίες της προόδου" και τα βάζει με τους ασυμμόρφωτους πολίτες του. Ακόμα και η βροχή δεν μας ανήκει, λένε οι πολυεθνικές σε μας, όταν ο ουρανός βρέχει επί δικαίων και αδίκων. Η πόλις εάλω αλλά οι πολίτες επιμένουν και παίρνουν πίσω το αγαθό της ζωής. Το νερό της βρύσης που τόσο υποτιμούμε, κάποια στιγμή θα πάψει να είναι πόσιμο. Αλλά τι μας νοιάζει; Αφού έχουμε μπουκαλιάσει και πληρώνουμε αδρά τις πηγές της φύσης;

Ο λόγος του βασιλιά, του Tom Hooper
The King's Speech [2010 ΗΒ, 118λ.]
Τι φοβερός και τρομερός ηθοποιός είν' αυτός ο Geoffrey Rush; Από τον Σολίστα Χέλφγκοτ και τον Μαρκήσιο ντε Σαντ μέχρι τους Πειρατές της Καραϊβικής. Τον Ερωτευμένο Σέξπιρ, τη Φρίντα και τον Ράφτη του Παναμά, τους Άθλιους, τις βασίλισσες Ελισάβετ και το επερχόμενο The Eye of the Storm (2011) του Φρεντ Σκεπίσι. Εδώ αβαντάρει τέλεια τον Colin Firth στο δυσκολότερο και εκφραστικότερο ρόλο της καριέρας του. Όπως ο Αλεξάντερ Ντεπλά αβαντάρει με τις μικρές του οβερτούρες το αυτοκρατορικό κοντσέρτο για πιάνο του Μπετόβεν. Και οι περιφερειακοί ρόλοι όλοι εξαίρετοι: Michael Gambon [ιρλανδός και βασιλιάς], Guy Pearce [αυστραλέζος και βασιλιάς], Timothy Spall [πιο Τσόρτσιλ κι απ' τον Τσόρτσιλ], Derek Jacobi [Ω αρχιεπίσκοπε], Helena Bonham Carter [βασίλισσά μου].

Μπιούτιφουλ, του Alejandro Gonzalez Inarritu
Biutiful [2010 Μεξικό /Ισπανία, 148λ.]
Ο Javier Bardem σολάρει σε μια αγνώριστη Βαρκελώνη. Ο Αλέξανδρος είναι απαισιόλοξος [το 'γραψα λάθος αλλά εκφράζει καλύτερα αυτό που εννοώ] και παραμένει πιο ρεαλιστής για το που βαδίζουμε όλοι μας [και δε μιλώ μόνο για το θάνατο / το μέχρι τότε είναι που με χαλάει]. Η μουσική του Gustavo Santaolalla κινείται μετά την πρώτη ώρα και χρησιμοποιεί φυσικούς ήχους για να ξεσπάει [το κουδούνισμα ενός κινητού είναι φυσικός ήχος άραγες;] ενώ... στο τέλος γίνεται πιανιστικός και κλασικός.

Μαύρος Κύκνος, του Darren Aronofsky
Black Swan [2010 ΗΠ, 108λ.]

Η Natalie Portman [ποιος θυμάται τον Λεόν (1994) του Luc Besson;] μεταμορφώνεται διπλά και η πραγματικότητα μοιάζει με παραίσθηση μέσα στο κεφάλι της. Ο ρόλος την κατακλύζει και την κατατρώει ως πρίμα μπαλαρίνα. Ο τελευταίος [πειρ]διχασμός, η Μεταμόρφωση του Κάφκα, Τα Κόκκινα Παπούτσια [1948]. Τα παιχνίδια του Αρονόφσκι ανάμεσα στο μαύρο και το άσπρο είναι καταρχήν φιλοσοφικά. Δυο άκρα που το ένα ακυρώνει το άλλο. Η απόλυτη έλλειψη του ενός που απορροφά τα πάντα σαν μαύρη τρύπα και η απόλυτη ανάκλαση του άλλου που εκπέμπει και κατακλύζει όλη την ίριδα. Η Barbara Hershey και ο Vincent Cassel απλά δείχνουν το ύψος του πήχυ.

Ο κόσμος είναι μεγάλος και η σωτηρία της ψυχής βρίσκεται στη γωνία, του Stephan Komandarev
Svetat e golyam i spasenie debne otvsyakade /The world is big and salvation lurks around the corner [2008 Βουλγαρία /Γερμανία /Σλοβενία /Ουγγαρία, 105λ.]
Το απόλυτο και το τάβλι. Η φιλοσοφία της ζωής σε καθημερινές δόσεις.
"Αν βοήθησα μερικούς ανθρώπους να ανοίξουν τη σκέψη τους, να απαλλαγούν από την κηδεμονία (και την ανάγκη) των δογμάτων, να καταλάβουν πως μια ζωή αδογμάτιστη όχι μόνον είναι δυνατή, αλλά μπορεί να είναι απόλυτα θετική - τότε νιώθω πως κάτι έκανα. Και πως μπορώ άνετα να παίξω το επόμενο τάβλι μου. Γνωρίζοντας πως η ζωή είναι στιγμές τραγική, στιγμές ακατανόητη και στιγμές υπέροχα όμορφη. Και πως το ζητούντες (του προπάππου Ξενοφάνη) το ιάσθαι (του παππού Σέξτου) και το τάβλι (του θείου Hume) ανήκουν εξίσου στη σκέψη και στη ζωή." Ο Νίκος Δήμου με κάλυψε πλήρως.

Ο θείος Μπούνμι θυμάται τις προηγούμενες ζωές του, του Apichatpong Weerasethakul
Loong Boonmee raleuk chat /Uncle Boonmee Who Can Recall His Past Lives [2010 Ταϊλάνδη /ΗΒ /Γαλλία /Γερμανία /Ισπανία /Ολλανδία, 114λ.]
Ο Απιστατπόνγκ Βιρασετάκουν από την εξωτική και ωραία Ταϊλάνδη του Λένου Χρηστίδη. Μια χώρα γεμάτη μύθους και πνεύματα των νερών και των ποταμών. Δεν μας έχει συνηθίσει σε τέτοιες "μεσαίου μήκους ταινίες" με τόσους διαλόγους να διακόπτουν την ποιητική του γραφή. Παρόλα αυτά ο θείος Μπούνμι χρειάζεται την υπομονή όσων δεν είναι εξοικειωμένοι αλλά σίγουρα αποζημιώνει τους απαιτητικούς θεατές ενός διαφωρετικού [με ω] σινεμά που ακόμα υπάρχει και επιμένει να ξεπροβάλλει ως χρυσός φοίνικας ή χρυσόψαρο από τις ζούγκλες της αέναης τηλεθέασης.

Η τελευταία ακροβάτις της Μαδρίτης, του Alex de la Inglesia
Balada triste de trompeta /The Last Circus [2010 Ισπανία /Γαλλία, 107λ.]

Ο Άλεξ ντε λα Ιγκλέσια είναι ο βαρέων βαρών βαρόνος του Μπιλμπάο, του θρυλικού φουτουρο-φονταμενταλικού Accion Mutante [1993] και του πιο Τρέλλειου Εγκλήματος [El Crimen Perfecto, 2004]. Καρακάλτ, καράπικρος και κατάμαυρος στο χιούμορ και στην αισθητική. Εδώ το τσίρκο των τρελών μετά-ηρώων του ταξιδεύει στην φρανκική Ισπανία του εμφυλίου [1937] και κάνει βουτιά στα παρασκήνια ενός τραγελαφικού κόσμου εξουσίας, σαδομαζοχισμού και γαργαλιστικής βίας. Τα πάντα προχωρημένα σάουντρακ είναι ίδιον του αναρχοπάνκ πνεύματός του. Το αυτό ισχύει για τα γοτθικά σκηνικά και τις απόκοσμες γωνίες ευρείας μπανιστιρτζίδικης λήψης.

Στην καρδιά του χειμώνα, της Debra Granik
Winter's Bone [2010 ΗΠ, 100λ.]
Ινδιάνικο μετα-μετα-μετά-το-μετά-γουέστερν με άντρες ξοφλημένα ρεμάλια και γυναίκες που αφήνουν την εφηβεία σα φιδίσιο πουκάμισο, στα παγωμένα βουνά του Όζαρκ. Περιβάλλον απόλυτα εχθρικό και έτοιμο να χτυπήσει μέχρι θανάτου τους παρείσακτους. Βεντέτες που βυθίζονται στα σκοτεινά νερά του βάλτου. Εικόνες κοφτερές σα σπαθιά, γυναίκες αδίστακτες μα συμπονετικές με τον τρόπο τους. Ο θεσμός της μητριαρχίας στη βρόμικη γοητευτική σύγχρονη αρχέγονη αποθέωσή του. Η Ντέμπρα Γκράνικ οδηγεί μια μικρή θηλυκή οδύσσεια στο απόγειό της προκαλώντας βουβές συγκινήσεις κατά ριπάς.

Στην πόλη της Σύλβια, του Jose Luis Guerin
En la ciudad de Sylvia /In the City of Sylvia [2007 Ισπανία /Γαλλία, 84λ.]
Εκείνος αναζητά εκείνη και την ανάμνησή της στο Στρασβούργο του σήμερα, μετά από αρκετά χρόνια. Μια παρένθεση όπως αυτή του Τάκη Κανελλόπουλου. Μια καρδιά από γυαλί όπως αυτή της Debbie Harry. Ένα ταξίδι χωρίς επιθυμίες όπως το "Voyage, voyage" των Desireless. Κάπου στο καφέ των αεροπόρων, Les Aviateurs, το νήμα υφαίνεται -φαίνεται- ξανά. Η Σύλβια είναι η Βέρα όλων των νεανικών μας αναζητήσεων. Ένα άπιαστο αλλά φαινομενικά χειροπιαστό πλάσμα που βλέπουμε οραματικά να σουλατσάρει στα πλακόστρωτα κι εμείς το ακολουθούμε υπνωτικά σ' ένα οδοιπορικό γύρω από τον εαυτό μας.

Ιρλανδέζικος δρόμος, του Ken Loach
Route Irish [2010 ΗΒ /Γαλλία /Ιταλία /Βέλγιο /Ισπανία, 109λ.]

Όπως όλες οι ταινίες του Loach, το Route Irish -έτσι ονομάζεται ο δρόμος που ενώνει την Πράσινη Ζώνη με το αεροδρόμιο της Βαγδάτης, και είναι ο πιο επικίνδυνος δρόμος στον κόσμο- είναι πάνω απ' όλα μια τίμια και καλογυρισμένη ταινία (συνεργάτης του όπως πάντα στη διεύθυνση φωτογραφίας ο Chris Menges). Ο Loach ξέρει πιο είναι το τίμημα των θεμάτων που επιλέγει: στις ΗΠΑ η ταινία βγήκε κατευθείαν σε dvd. Αυτοί έχουν το υπερτιμημένο Hurt Locker, αν θελήσουν να δουν μια ταινία για τον πόλεμο στο Ιράκ. Άλλωστε, το Ιράκ είναι πια παλιά ιστορία` τώρα ετοιμάζονται να σώσουν τη Λιβύη.

More than this

Μια επικίνδυνη μέθοδος
Αι ειδοί του Μαρτίου
Biutiful σουήτ Hereafter
Peter Mullan, ένας T-Rex
Ο Μαύρος Κύκνος του Ξαγά
Pina Bausch [1940-2009]
Το δέρμα που κατοικώ
Μετωπική με το ελληνικό Δημόσιο
Nanni M: έχουμε ενδεκάδα
11 κόσμοι από το 52ο ΦΚΘ
Η ωραία Ταϊλάνδη του Λένου
Ο 3ος κόσμος στις Κάννες
Route Irish της Χίλντας