Μπελβίλ και Νέμο

Όπως λέμε Δαβίδ και Γολιάθ. Χελώνα και λαγός. Οι μικρές κι ανυπολόγιστες δυνάμεις της ευρωπαϊκής σχολής στο δρόμο μιας νοσταλγικής πρωτοπορίας: ο καναδός Σιλβέν Σομέ σπουδάσας και δουλέψας κόμικς στο Παρίσι, τις Βρυξέλλες και τη Ρίγα, μας προσφέρει απλόχερα "Το τρίο της Μπελβίλ" [Les Triplettes de Belleville, Γαλλία / Βέλγιο / Καναδάς / Βρετανία, 2003, 80'] που διαθέτει αέρα κι 'ανάγωγη συμπεριφορά'. Κι απ' την άλλη η Pixar-Disney του Στηβ Τζομπς: ο νεοπαγής ψηφιακός [δαγκωμένο-μήλο-] κολοσσός κι ο παππούς του αμερικανικού κινουμένου σχεδίου σε μεγάλα κέφια, "Ψάχνοντας τον Νέμο" [Finding Nemo, ΗΠΑ, 2003, 100'] των Andrew Stanton και Lee Unkrich. Ο αγών διασκεδαστικά δύσκολος κι οι πιτσιρικάδες κάθε ηλικίας χαίρονται διπλά.

Μια φορά κι έναν καιρό ξεκινά το παραμύθι με την πορτογαλέζα γιαγιά Σόουζα και τον στρουμπουλό εγγονό Σαμπιόν [πρωταθλητής κατ' όνομα]. Όνειρό τους να κατακτήσουν τον ποδηλατικό γύρο της Γαλλίας. Το τίμημα βαρύ άλλο όχι και τελείως ασήκωτο. Στην τηλεόραση παίζει και τραγουδά ένα απίθανο γυναικείο τρίο. Ξεκίνημα αλά Μπέτι Μπουπ, βοντβίλ, καμπαρέ, μιούζικ χολ και μπουρλέσκ. Ο Σαμπιόν θυμίζει Μπάστερ Κήτον. Ο Φρεντ Αστέρ κατασπαράσσεται χαμογελαστός απ' τα παπούτσια του, η Ζοζεφίν Μπέικερ χάνει μία μία τις μπανάνες της, ο Τζάνγκο Ράινχαρτ πιάνει τάστο με το πόδι για να τραβήξει τζούρα κι ο Γκλεν Γκουλντ κλείνει το μάτι με νόημα.

Η δράση μετακομίζει άρον-άρον απ' το Παρίσι στη γη της ελευθερίας, στην Μπελβίλ, κάτι μεταξύ Νέας Υόρκης, Μόντρεαλ και Σικάγου. Αναφορές στον Τατί με την αφίσα των "Διακοπών του κ. Υλό" και τις σκηνές από την "Ημέρα γιορτής" να ρολάρουν στην καρτουνίστικη τηλεόραση. Αλλά και στο σουρεαλιστικό του χιούμορ! Η βαριά, παρακμιακή και μελαγχολική αισθητική του Όττο Ντιξ διανθισμένη με ολόφρεσκες δόσεις γαργαλιστικού, ελαφρού και κάπως χοντρό-εσκεμμένου χιούμορ αλά Τομ και Τζέρι! Γκανγκς του βωβού παντρεύονται με κόμικς σκοτεινά, τύπου "Ντελικατέσεν". Κάπου όμως θ' αναγνωρίσετε και λίγο Τιμ Μπάρτον. Ο Φέλιξ ο γάτος συναντά την "Σονατίνα" του Κιτάνο [το "Ρεζέρβουαρ Ντογκς" αν προτιμάτε τα αντίγραφα].

Η ηθική, η τάξη και η 'ασφάλεια' του Ντίσνεϊ δεν υπάρχει, δεν ισχύει, δεν μας απασχολεί εδώ. Οι βάτραχοι μπορεί να κακοπερνάνε αλλά οι κρεατοφάγοι έχουν κι αισθήματα. Οι λάτρεις του γαλλικού [αφρώδους ή μη] κρασιού είναι μαφιόζοι κι ο Σαμπιόν περνάει χειρότερα από τα πράσινα τετράποδα. Τα 3D γραφικά μπαίνουν στην ίδια μαρμίτα με τα παστέλ χρώματα του Τεν-Τεν και τα ξεπλυμένα του Εντ Σόρελ. Το γαλατικό χιούμορ διογκώνει τους κοπτήρες του 'κοριτσιού με το ακορντεόν' που τυγχάνει μασκότ του ποδηλατικού γύρου Γαλλίας. Από την άλλη ο Ντε Γκολ αποδίδεται αυτιάς όπως και ήταν στ' αλήθεια.

Η πλοκή κορυφώνεται σε μια ανεπανάληπτη δράση κι οι αγαθοί μετατρέπονται σε αγαθούς σατανάδες. Η μέρα της κρίσης δεν είναι ίδια για όλους όπως στο μακρινό και τόσο κοντινό "Ντόγκβιλ". Το φιλμ ικανοποιεί άπαντες, ψαγμένους ή μη, τρελαμένους ή μισό-, μπαϊλντισμένους ή ανύποπτους. Καλτ και εμπορικό, ακατάλληλο για 'μεγάλους' αλλά κατάλληλο για παιδιά παρά τα αίματα, μαύρο χιούμορ και λευκή γλυκιά νωχέλεια. Στην τσίτα αλλά χαλαρά. Ψηφιακή επίδραση σε αναλογικά καρέ. Ζήτω τα υβρίδια! ΖΗΤΩ τους ξανά.

Κι ενώ στην Μπελβίλ τα μόνα ζώα είναι ο σκύλαρος Μπρούνο και κάτι κακόμοιρα βατράχια, στον "Νέμο" οι ήρωες είναι σχεδόν όλοι υποθαλάσσιοι: τρομερά κήτη, πολύχρωμα ψάρια, μαλάκια, μέδουσες και τα τοιαύτα. Α και μερικά ψαροπούλια, που ενίοτε συμπαθούν κάποια ψάρια και δεν τα καταβροχθίζουν. Εδώ η μουσική δεν είναι τζαζ είναι ροκ αράουντ δη ντοκ. Εδώ τίποτε δεν είναι τόσο παράξενο, γκροτέσκο, αλλόκοτο, εξωφρενικό. Εκτός κι αν είναι παραξενιά τα ψάρια να μιλάνε, να έχουν πάθει λογοδιάρροια, μια και στην Μπελβίλ τα λόγια είναι περιττά [ανθρώπους που μιλάνε βλέπουμε παντού, ψάρια όμως...] Οι φωνές τους είναι διάσημες: Albert Brooks, Willem Dafoe, Geoffrey Rush, Ellen DeGeneres, Alexander Gould, κ.α.

Η υπογραφή της Πιξάρ εγγυάται καταιγιστικούς ρυθμούς, διαστημικής αντίληψης γραφικά, κίνηση πιο φυσική κι απ' την φυσική, σκέρτσα χαριτωμένα, κόλπα προχωρημένα, νερά πεντακάθαρα, διάφανα, πιο κρυστάλλινα κι απ' το κρύσταλλο, σχεδόν αόρατα. Η διασκέδαση είναι δεδομένη, το ηθικόν δίδαγμα όμως δεν το γλιτώνετε. Παραβλέπεται άνετα χάριν του πλούσιου χορταστικού περιεχομένου της. Α ξέχασα να σας πω για τη μακρινή Αυστραλία. Εκεί εκτυλίσσεται η δράση και η απόδραση. Εκεί δεν βάλανε φράχτες μόνο για τους λαγούς, βάλανε και για τα οψάρια. Ου να μου χαθούν. Και το παίζουν και οικολόγοι τάχα μου. Ουπς! Παρασύρθηκα. Η εποικοδομητική κριτική γίνεται μόνο απ' τα θύματα και όχι απ' τους καταναλωτές.

Ψηφιοποιηθείτε
Ωραιόπολη γαλλικά και αγγλικά
Η ρώσικη Ωραιόπολη
Ωραιόπολη μονόπολι αμερικέν
Φώτο-Μπέλβιλ
Νέμο εβρέθη όβερ
Φυσάει Πιξάρ-νεμος
Ούριος Ντισνέι-νεμος
Νέμο και στην Ευρώπη
Φώτο-α-Νέμος

ΥΓ1: Αναφορά στην Μπελβίλ έχει γίνει άλλες τρεις φορές στο κινηματογραφικό παρελθόν. Στο "Μανεκέν της Μπ." [Le Mannequin de Belleville, 1962, 16'] του Jean Douchet. Στον "Γιγό, τον κλοσάρ της Μπ." [Gigot, clochard de Belleville, 1962, 104'] του Gene Kelly. Και σε "Δυο μπάτσους στην Μπ." [Deux flics a Belleville, 1988, 81'] του Sylvain Madigan.

ΥΓ2: Πακέτο με το "Τρίο" θα δείτε κι ένα ελληνικό ψηφιακό τουν, τον υποδειγματικό πικροχόλικο "Νόμο της βαρύτητας" που βραβεύτηκε στη Δράμα. Μην το παραλείψετε γιατί λέει πολλά και τα χώνει ωραία.

ΥΓ3: Η Pixar είναι επίσης υπεύθυνη για τα "Toy Story 1 & 2", τον "Μπαμπούλα ΑΕ" [Monsters Inc.] και τα "Ζουζούνια" [A Bug's Life]. Οι χρονικές αποστάσεις είναι απαραίτητες για την ολοκλήρωση κάθε τέτοιου κινηματο-σχεδίου. Δει δη G5 ω άνδρες ευρωπαίοι!