Nick Cave: από σένα στην αιωνιότητα

O Νικόλας, ο ψαράς των ψυχών, εκτός από λαμπρός τραγουδοποιός, έχει ενίοτε χρηματίσει και ηθοποιός, με αξιοσημείωτες εμφανίσεις σε τουλάχιστον μισή ντουζίνα ταινίες. Έκανε θριαμβευτική είσοδο στη σκηνή μαζί με το τσούρμο του, στα ανεπανάληπτα "Φτερά του έρωτα" (1987) του γερμανού δρομέα μεγάλων αποστάσεων Βιμ Βέντερς. Ένα διαρκές φελινικό τσίρκο, δυο έκπτωτοι άγγελοι, ο Κάσιελ (Μπρούνο Γκανζ) που ζηλεύει τον Ντάμιελ (Πήτερ Φολκ), διότι αποφάσισε να απαρνηθεί τα υπερκόσμια. Μια οπτική πανδαισία, μια οπτικο-ποίηση του ονείρου, εκεί που οι άγγελοι δεν φοβούνται να διαβούν. Τι καλύτερο από μια λατρεμένη ταινία με μια πολυαγαπημένη μουσική παρουσία. Την στιγμή της αμφιβολίας και της οδύνης του Κάσιελ βλέπουμε ζωντανά τον Κέιβ να ερμηνεύει "The Carny". Το οξύμωρο της ύπαρξης, η πλήξη του αιώνιου, η αιωνιότητα του εφήμερου, η απαράμιλλη ματαιότητά του.
Την ίδια χρονιά συμμετείχε μαζί με τον Blixa στον "Dandy" του πανκ γκουρού Peter Sempel. Ο Σέμπελ γεννήθηκε στο Αμβούργο, μετανάστευσε μικρός στην Αυστραλία και ξαναγύρισε στην γενέτειρα μετά από δύσκολα παιδικά χρόνια στην χώρα των καγκουρό. Ξεκίνησε να κάνει ταινίες με αφορμή την μουσική (ιδιαίτερα των Einsturzende Neubauten και του Cave) και παθιάστηκε εντελώς με τα ανεξάρτητα μουσικά δρώμενα. Έχει σκηνοθετήσει ουκ ολίγα μουσικά πορτραίτα: DAF, Birthday Party, Crass, Neubauten, U.K. Subs, Beethoven, Abwarts, Die Toten Hosen, Geisterfahrer, Poison Girls, SPK & Graeme Revell, Lemmy & Motrohead, Nina Hagen, Patti Smith, Peter Brotzmann.

Ο "Dandy" είναι μια χαλαρή (μα πολύ χαλαρή) διασκευή του Candide του Βολταίρου, μια μουσική ταινία γυρισμένη στα πιο αλλοπρόσαλλα μέρη: Βερολίνο, Αμβούργο, Λονδίνο, Νέα Υόρκη, Μαρακές, Κάιρο, Τόκιο, κατά μήκος του Γάγγη, αλλά και στα Ιμαλάια. Πέρα από τους δύο προαναφερόμενους, εμφανίζονται οι Gudrun Gut, Nina Hagen, Holger, Lene Lovich, Dieter Meier, Yves Musard, Inge Ohlmeier, Kazuo Ohno, Rattenjenny, Hellena Stemm και Anne Tismer. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι εμφανίσεις αυτές είναι αρκετά περίεργες. Το πανκ εναλλάσσεται με Βέρντι, Μότσαρτ και Μπετόβεν. Ο Nick και ο Blixa, εν προκειμένω, βρίσκονται πότε στην Νέα Υόρκη και πότε δίπλα στη Σφίγγα και τις πυραμίδες. Οι κριτικές τους αποθεώνουν. Ο ίδιος ο Νικ θαυμάζει τον χορό του 84-χρονου Καζούο Όνο, ενώ η Νίνα Χάγκεν λέει πως "Η μουσική της είναι όνειρο! Το φιλμ είναι βάλσαμο για τους ανθρώπους".

Ο δρόμος ανοίγεται διάπλατος για τα φαντάσματα των νεκρών του πολιτισμού. Μουσική, συμμετοχή στο σενάριο και ρόλος στο "Ghosts... of the Civil Dead" (1988) του John Hillcoat, γυρισμένο στις φυλακές υψίστης ασφαλείας του αυστραλιανού βορρά. Πρόκειται για άγρια παραβολή της σαρκοβόρας κοινωνίας μας, όπου οι έγκλειστοι αλληλοτρώγονται, αλληλοκαταστρέφονται και καταστρέφουν συλλήβδην τα πάντα γύρω τους. Βίαιη, σκιώδης, βιτσιόζικη, με τους πιο τρελούς κι απίθανους χαρακτήρες που είδατε ποτέ σε ταινία. Η άλλη όψη της "προσφοράς" μιας φυλακής στο κοινωνικό σύνολο. Το πέρασμα στην άγρια πλευρά είναι οδυνηρό και για τους θεατές. Ακολουθεί ένα live από την παναμερικανική τουρνέ του 1989 με τίτλο "The Road to God Knows Where" (1990) υπό την σκηνοθεσία του Uli M. Schuppel. Καθώς και η συμμετοχή τους στο σάουντρακ του βεντερικού οδοιπορικού "Μέχρι το τέλος του κόσμου" (1991).

Ο ανεξάρτητος αμφισβητίας Tom DiCillo του εμπιστεύεται τον ρόλο του Freak Storm, στην παρωδία "Johnny Suede" (1991). Αφορά την ιστορία ενός φιλόδοξου, ανίδεου και άσημου ποπ τραγουδιστή (Μπραντ Πιτ) και τις προσπάθειές του να γίνει κάποιος. Μπορεί το φιλμ να στερείται φινέτσας αλλά τουλάχιστον δεν προσπαθεί να εντυπωσιάσει με τις ψευτοπαραξενιές του. Η γοητεία του διαχέεται απαλά και το χαμόγελο ζωγραφίζεται αβίαστα στα πικραμένα μας χείλη. Σπουδαίες ερμηνείες (αξιοπρόσεχτη η Κάθριν Κήνερ), αστεία και ενδιαφέροντα τραγούδια, και μια φαιδρή ματιά στα σπάργανα της γέννησης μιας μπάντας, που δεν νοείται "χωρίς μπάσο".

Θα ξαναβρεθούνε πάλι με τον Σέμπελ, σε ένα από τα οπτικά ημερολόγια του λιθουανού ιστορικού, ποιητή και ερασιτέχνη κινηματογραφιστή Τζόνας Μέκας, με τίτλο "Jonas in the Desert" (1994). Πρόκειται για ένα ντοκιμαντέρ που προσπαθεί να παρουσιάσει κάποιες από τις μυριάδες πλευρές ενός πολυσχιδούς και πολυεπιδραστικού καλλιτέχνη της θρυλικής αβάντ παρέας Fluxus. Δείτε ποιοι μιλάνε γι' αυτόν και θα καταλάβετε τι εννοώ: Diahnne Abbott, Kenneth Anger, Jochen Arbeit, Stanley Bard, Peter Beard, Karen Black, Eileen Bowser, Stan Brakhage, Blixa & Nick, Merce Cunningham, Cora Fischer, Charles Ford, Henry Geldzahler, Allen Ginsberg, George Gund, Nina Hagen, Dustin Hoffman, Ken Jacobs, Tanya Khabarowa, Peter Kubelka, Francis Lee, Leo Letas, George Maciunas, Taylor Mead, Paul Morrissey, Kazuo Ohno, Yoko Ono, Al Pacino, Nam June Paik, William Rice, Martin Scorsese, Andy Warhol και Nick Zedd. Ουφ.
Ακολουθεί μια σπουδαία στιγμή στην καριέρα του. Καλείται να αποτίσει φόρο τιμής στον Kurt Weill, τον πάπα του γερμανικού εξπρεσιονιστικού μουσικού θεάτρου-καμπαρέ-βαριετέ, στο τηλεοπτικό ντοκιμαντέρ "September Songs: The Music of Kurt Weill" (1995) του Larry Weinstein. Μαζί του οι Persuasions, William S. Burroughs, Betty Carter, Elvis Costello, Charlie Haden, P.J. Harvey, Lou Reed και Teresa Stratas, να δίνουν άπαντες τον καλύτερό τους εαυτό στη σκηνή. Υπέροχη αναβίωση της παρακμιακής ατμόσφαιρας του Βερολίνου του μεσοπολέμου, της θρυλικής εποχής των θεατρικών επιτυχιών Βάιλ και Μπρεχτ και της απελπισμένης διαφυγής τους στα πρόθυρα της ανόδου του φασισμού. Ο Κέιβ ερμηνεύει μοναδικά το "Mack The Knife", αν και τον υπερσκελίζουν η Betty Carter με το υπνωτικό "Lonely House" και ο Lou Reed με την Velvetική διάσταση που δίνει στο "September Song".
Θα κλείσουμε με την ποιητική, αιθέρια, όσο και φανταστική δουλειά του Michael Haussman, "Rhinoceros Hunting In Budapest" (1996). Ένας νεαρός αμερικανός αποφασίζει να κυνηγήσει ρινόκερους στην Αφρική με την κοπελιά του που ζει στο Παρίσι. Φτάνει λοιπόν στην πόλη του φωτός, αλλά όντας χαμένος δέχεται την βοήθεια μιας μοναχικής ύπαρξης, με αντάλλαγμα το κορμί του και την παρηγοριά της δια του σεξ. Η έρευνα τους οδηγεί σ' ένα στριπτιζάδικο της Βουδαπέστης, όπου η φίλη του εργάζεται παντοιοτρόπως, με μάνατζερ έναν έξοχα απόκοσμο Νικ Σπηλιά. Η ταινία διαθέτει και τραγουδάκι του σερ Νίκολας. O John Cale υποδύεται άλλον έναν μάνατζερ.
To τσίρκο σχόλασε κι εμείς δε θα χωριστούμε ποτέ ξανά.

Ερμηνείες - επιφανείς εμφανίσεις

Der Himmel uber Berlin (1987) του Wim Wenders
Dandy (1987) του Peter Sempel
Ghosts... of the Civil Dead (1988) του John Hillcoat
Bis ans Ende der Welt (Until the end of the world, 1991) του Wim Wenders
Johnny Suede (1991) του Tom DiCillo
Jonas in the Desert (1994) ντοκιμαντέρ του Peter Sempel
September Songs: The Music of Kurt Weill (1995) του Larry Weinstein
Rhinoceros Hunting In Budapest (1996) του Michael Haussman

Ταινίες / videos επί τούτου

Kings Of Independence (Nick Cave and Swans) αγνώστων λοιπων στοιχείων
Stranger in a Strange Land (1987) του Bram van Splunteren
Straight to You (1994) σπουδαίο ντοκιμαντέρ της Nanni Jacobson
The Road to God Knows Where (1990) ντοκιμαντέρ του Uli M. Schuppel
Ritual Habitual (1996)
Loladamusica (1997) ντοκιμαντέρ της Lotje IJzermans
The videos (1998)
Live at the Paradiso (1999-2000) κινηματογραφημένο στα 1991

Μουσικές

Die Stadt (1983)
Ghosts... of the Civil Dead (1988)
The Road to God Knows Where (1990)
Just Visiting This Planet (1990)
Jonas in the Desert (1994)
To Have and to Hold (1997)

Ένα τραγούδι μόνο (ή αλλιώς "εγώ δεν ξέρω τίποτα, ο ατζέντης μου...")

Dogs In Space (1987)
The Freshman (1990)
Gas, Food, Lodging (1991)
In weiter Ferne, so nah! (Μακριά, τόσο κοντά! , 1993)
Dumb & Dumber (Ο ηλίθιος κι ο πανηλίθιος, 1994)
Batman Forever (Μπάτμαν για πάντα, 1995)
Rhinoceros Hunting In Budapest (1996)
Scream (1996)
Box Of Moon Light (1996)
Zero Effect (1998)

Πηγές

Johnny Suede στο imdb
The Road to God Knows Where στο imdb
Ghosts... of the Civil Dead στο imdb
Τα φτερά του έρωτα στο imdb
Τα άλλα φτερά του έρωτα
Φιλμογραφία στην επίσημη σελίδα του
Cave'n'films
O σκηνοθέτης Peter Sempel
September songs στην Sony
September songs στο BullFrog Films
Τα ντοκιμαντέρ για τον Cave
Τα videos για τον Cave

ΥΓ ερώτηση 1: (Τα πέντε αγαπημένα μου τραγούδια του Nick Cave). Μα καλά είσαι τρελός; Μόνο πέντε τραγούδια; Άντε καλά, θα κάνω μια προσπάθεια. From her Saint Huck to eternity, Hey Muddy Tupelo water Joe, Your Funeral Mercy seat... my trial, Where the wild roses Weeping song grow, Papa won't leave you Henry Lee. Διασκευή: Black In the ghetto Betty (lama lama). Διασκευή από άλλον: Mercy seat από τον Johnny Cash. Mille merci Johnny.
ΥΓ ερώτηση 2: (Τα πέντε πιο "ξενέρωτα" τραγούδια του). Δεν ανακαλώ κανένα από μνήμης.
ΥΓ ερώτηση 3: (Η πρώτη φορά που τον είδα live / η καλύτερη φορά που τον είδα live). H πρώτη ήταν και η καλύτερη. Λυκαβηττός 16/6/1989 με support Louis Tillet. Η μέγιστη απόλαυση ήταν το διάλειμμα, όπου απήγγειλε Ρεμπώ αλλά και δικούς του στίχους, καθισμένος σε μια καρέκλα.
ΥΓ ερώτηση 4: (ένα μικρό σχόλιο γενικά...) And no-one saw the carny go / And the weeks flew by / Until they moved on the show / Leaving his caravan behind...
ΥΓ ερώτηση 5: (Από όλους τους ακολουθητές / αντιγραφείς του ποιον προτιμάτε;) Dirty Three / Madrugada.
ΥΓ6: Το Tender Pray είναι αφιερωμένο στον "Pixote, το χαμίνι του Σάο Πάολο", τον αληταρά της βραζιλιάνικης μεγαλούπολης που τον έκανε ταινία ο Έκτωρ Μπαμπένκο. Και που δολοφονήθηκε από αστυνομικούς στα 19 του χρόνια.
ΥΓ7: Είθε και άμποτε να φέρει κάποιος στη χώρα μας όλο το έργο του Peter Sempel.
ΥΓ8: Εισ' ένα μικροσκοπικό γρανάζι / στο καταστροφικό του σχέδιο / Σχεδιασμένο και κατευθυνόμενο από / το δεξί κόκκινό του χέρι.