Ο εξαιρετικός κύριος Λαζάρ, του Philippe Falardeau

Αυτή η εισαγωγή είναι δανεική. "Ο θάνατος είναι ένα είδος ομιλητή που δίνει διαλέξεις. Δεν ακούς ποτέ τι λέει μέχρι να βρεθείς στην πρώτη σειρά..." υποστηρίζει ο συγγραφέας Τζον Φόουλς. Στην περίπτωσή μας "η πρώτη γραμμή" βρίσκεται στην 6η τάξη ενός καναδικού δημοτικού σχολείου. Τα κάστανα απ' τη φωτιά καλείται αυτοβούλως να βγάλει ένας αλγερινός, ο Μπασίρ Λαζάρ, του οποίου εκκρεμεί το πολιτικό άσυλο. Προσφέρεται ως εθελοντής παιδαγωγός που θέλει να εργαστεί για βιοποριστικούς και ψυχολογικούς λόγους.

Ο σεναριογράφος σκηνοθέτης Φιλίπ Φαλαρντό καταπιάνεται ταυτόχρονα με πολλά ζητήματα. Τη γραφειοκρατία και την ακαμψία ενός προοδευμένου -ως φαίνεται- εκπαιδευτικού συστήματος. Τη θεσπισμένη μη-μου-άπτου διάπλαση που νομοθετεί υπέρ του μαθητή αλλά δένει τα χέρια του δασκάλου. Τη ντε φάκτο καχυποψία γονέων έναντι ενός "ξένου" σώματος. Τη χειρουργική παρέμβαση ψυχολόγων ως των μόνων ειδικών στο χειρισμό παιδικών τραυμάτων. Την έλλειψη εμπιστοσύνης και την κατά γράμμα αξιολόγηση καταστάσεων και ανθρώπινου δυναμικού. Την αυστηρή τηλεγραφική καθοδήγηση ανεξαρτήτως θετικού αποτελέσματος. Το "ψιλό κοσκίνισμα" και το αργό "ζύμωμα" όσων ζητούν καταφύγιο.

Όλα αυτά δηλαδή που δεν ισχύουν ή δεν εφαρμόζονται σε μια "υπανάπτυκτη" κοινωνία όπως η ελληνική. Τα ίδια πάνω-κάτω ζητήματα που πραγματεύεται και "Το κυνήγι" του Thomas Vinterberg. Δε δικαιώνω τη δική μας ανοργανωσιά, απλά διατείνομαι ότι υπάρχουν δάσκαλοι που υπερβαίνουν τα εσκαμμένα, υπερβάλλουν εαυτόν, ενδιαφέρονται πραγματικά για τον κάθε μαθητή ξεχωριστά, σκύβουν στο πρόβλημά του, κρατώντας μακριά -εκτός αίθουσας- τα προσωπικά θέματα. Αυτοί οι άνθρωποι προσφέρουν αθόρυβα και δικαιώνονται μόνο μέσα από τα ίδια τα παιδιά. Είναι οι βαλβίδες προστασίας κάθε συστήματος εκπαίδευσης.

Ο Falardeau πετυχαίνει διάνα. Διαθέτει καταπληκτικούς ηθοποιούς που "είναι" οι ήρωες. Διαθέτει εξαιρετικούς μικρούς πρωταγωνιστές που ισορροπούν αναπάντεχα και συναρπάζουν με την ωριμότητά τους. Διαθέτει ανθρωπιά, συλλογικότητα, αλληλεγγύη, αλτρουισμό, άδολη αγάπη, αθωότητα, ψυχή, απρόβλεπτα συναισθήματα. Και τα μοιράζεται με όλους μας: δασκάλους, μαθητές, γονείς, διοικητικούς, κρατικούς, σκεπτόμενους και άνεργους.