Οι ωραίες και οι Ώρες

Ώρες: θεότητες, προστάτιδες της ευημερίας [μιας αξίας που πληρώνεται πολύ ακριβά στις μέρες μας]. Θυγατέρες του Διός και της Θέμιδος, καλούμεναι Ευνομία, Δίκη και Ειρήνη [ανύπαρκτες, θεωρητικές έννοιες]. Εν Αθήναις εκαλούντο Θαλλώ, Αυξώ και Καρπώ [μόνο που τώρα πια η Αθήνα έχει πήξει στα σκ..]. Σήμερα πλέον, σε περίοδο παρακμής, άνετα μπορούν να ονομαστούν Νικόλ Κίντμαν, Τζουλιάν Μουρ και Μέριλ Στριπ. Τρεις 'μικρές' θεές της 7ης τέχνης, που θάλλουν με το κάλλος τους, αυξάνουν σε πολυπλοκότητα με τις μεταμορφώσεις και τις ερμηνείες τους, καρπούνται επαξίως βραβεία και διακρίσεις.

Τρεις γυναίκες, τρεις εποχές είναι το θέμα της ταινίας "The hours" [Οι ώρες, 2002] του Στήβεν Ντάλτρι.

2001 - η σημερινή εποχή της Κλαρίσα [Μέριλ Στριπ] Βων που παραστέκεται στο λαβωμένο ποιητή [Εντ Χάρις], ο οποίος δίνει την τελευταία του μάχη με το aids. Η ιστορία τους είναι θλιβερή και κουβαλάει τον απόηχο των προηγουμένων γενεών, μια σεισάχθεια ασήκωτη, ατιμωτική και αβάσταχτα τραυματική. Μοιραία για τον Χάρις που έρχεται αντιμέτωπος με το αξεπέραστο παρελθόν, το ταπεινωτικό παρόν και το ανύπαρκτο μέλλον, επωμιζόμενος τα χρέη του.

1951 - η εποχή της Λώρα [Τζουλιάν Μουρ] Μπράουν, μητέρας του Χάρις, που ασφυκτιά σ' ένα οικογενειακό κλουβί και θέλει να δραπετεύσει, με οποιοδήποτε κόστος. Που υποκρίνεται την ιδανική μικροαστή σύζυγο του John C. Reilly και την στοργική μητέρα των παιδιών του. Που φτάνει μέχρι τα πρόθυρα της αυτοκτονίας, αλλ' εντέλει προτιμάει την εξαφάνιση... Κι αλλάξαμε ζωή, όπως προλάλλησε κι ο ποιητής.

1941 - η εποχή της Βιρτζίνια [Νικόλ Κίντμαν] Γουλφ, που φοβάται τον εαυτό της αλλά όχι και τον θάνατο. Που πλήττει θανάσιμα στο επαρχιακό, αποστειρωμένο περιβάλλον του αγροκτήματός της και λαχταρά τη πολύβουη ζωή της πόλης. Που ακούει φωνές διαρκώς και παλεύει να ξεφύγει - μάταια - από τον ίδιο της τον εαυτό και τα καινά της δαιμόνια.

Τρία κοινά σημεία δένουν μαζί τις τρεις ηρωίδες. Το πρώτο εξ αυτών είναι η "Κυρία Ντάλαγουεη" και η αυτοκτονία. Είναι το τελευταίο μυθιστόρημα της Βιρτζίνια πριν την μεγάλη της φυγή, απόσταγμα μιας δημιουργικής εσωτερικής σύγκρουσης. Είναι αυτό που διαβάζει η Λώρα λογαριάζοντας ν' αυτοκτονήσει με χάπια, το αποκούμπι και η διέξοδός της από την αυτοκαταπίεσή της. Είναι το όνομα με το οποίο αποκαλεί [κάπως ειρωνικά] την Κλαρίσα ο αυτόχειρ ποιητής [Χάρις]. Η οποία δέχεται τον χαρακτηρισμό προσποιούμενη ότι της πάει.

Η ταυτόχρονη εξέλιξη των τριών εποχών είναι άρρηκτα συνυφασμένη με την μουσική του Φίλιπ Γκλας, το δεύτερο σημείο επαφής. Τα πιανίσιμα του μεγάλου δημιουργού, τα κρεσέντα ξεσπάσματα, οι ήπιες μελωδίες, τα ορχηστρικά του ιντερλούδια, λειτουργούν άμεσα σαν ένας αόρατος πρωταγωνιστής. Ένα αθέατο μάτι που βλέπει τα πάντα, που συμμερίζεται το δράμα των ηρώων, που συμμετέχει χωρίς να προβοκάρει ή να υποβάλλει συναισθήματα. Που αποφεύγει το μελό, τα εύκολα 'θέματα', τα πιασάρικα μουσικά μοτίβα - και κινείται ακροβατικά στις παρυφές των καταστάσεων με απίστευτη μαεστρία και αξιοθαύμαστη ισορροπία.
Τρίτο κοινό χαρακτηριστικό είναι οι ομοφυλοφιλικές τάσεις των τριών ηρωίδων, ένα τολμηρότατο σκηνοθετικό και σεναριακό εύρημα. Πέραν των γνωστών [ή μη] προτιμήσεων της Γουλφ για την αδερφή της [Μιράντα Ρίτσαρντσον] και οι έταιρες δύο εκδηλώνουν παρόμοιες αποκλίσεις από τον συμβατικό τους συναισθηματικό 'κόσμο'. Είναι περιττό να υπογραμμίσω ότι τοιούτου είδους αποκαλύψεις θα ξενίσουν το ανδρικό κοινό και θα διχάσουν [πιθανώς] και τους εκλέκτορες της Ακαδημίας των όσκαρ. Απορώ μάλιστα πως βρήκε θέση σε 9 υποψηφιότητες μια τόσο ανοιχτή αντιμετώπιση της 'λανθάνουσας' γυναικείας σεξουαλικότητας.

Παρόλες τις αντιρρήσεις που θ' ακούσετε, αξίζει να δείτε αυτήν την ταινία. Πρώτ' απ' όλα γιατί ο Ντάλτρι ξεφεύγει τελείως από τον "Billy Elliot" [Γεννημένος χορευτής, 2000], αποκαλύπτοντάς μας μια σπάνια και πολυσήμαντη σκηνοθετική φλέβα [τι ρακόρ και τι εναλλαγές πλάνων μέσα κι έξω, τι τοπία και τι αντιμεταθέσεις ιστορικών εποχών]. Δεύτερον γιατί η μουσική του Γκλας είναι μαγική και οι ερμηνείες ξεπερνούν και καταρρίπτουν όλα τα στερεότυπα. Και τρίτον γιατί θα εκπλαγείτε με την καταπληκτική μεταμόρφωση της Νικόλ Κίντμαν που δίνει ρέστα φυσικότητας και αμφικλινούς συμπεριφοράς. Ακόμη και τώρα που γνωρίζουμε ποιαν υποδύεται, δύσκολα πιστεύουμε ότι είναι αυτή. Αν και οι παρατηρητικοί θεατές θα την αναγνωρίσουν από το βλέμμα της.

Φυλλομετρώντας το διαδίκτυο
Τα βραβεία της 53ης Berlinalle 2003
Οι αδυσώπητες ώρες κυλούν

ΥΓ: Δεν λείπουν και οι μικρές εμφανίσεις από την ταινία. Toni Collette, Jeff Daniels, Claire Danes και Allison Janney.