Πιράνχα και μνημόνια στις τρεις τους διαστάσεις

Ποιος είναι άραγε ο βαθύτερος συμβολισμός που κρύβεται πίσω από ένα 3D ριμέικ του κλασικού σαρκοβόρου Πιράνχα [Piranha, 1978] του Κόρμαν, του Σέιλς και του Ντάντε; Πως προεκτείνεται αυτός "έξω απ' τα δόντια" όταν εμφανίζεται η ακόμη πιο δαγκανιάρικη 3DD συνέχεια; Ας πιάσουμε το κουβ(φ)άρι από την αρχή του!

Κάθε μεγάλη κινηματογραφική επιτυχία δημιουργεί γρήγορα γύρω της τάσεις κανιβαλισμού. Πόσο μάλλον όταν αυτή υπογράφεται από τον Στίβεν Σπίλμπεργκ και τιτλοφορείται Τα σαγόνια του καρχαρία [Jaws, 1975]. Αρκετοί προσπάθησαν να κατασπαράξουν τις ιδέες και τη φήμη της: Στα νύχια του τρόμου! [Grizzly / Claws, 1976], Ο δολοφόνος καρχαρίας [Tintorera: Killer Shark, 1977 Μεξικό], Τα πλοκάμια του τρόμου [Tentacles, 1977 Ιταλία], Όρκα, η δολοφόνος φάλαινα [Orca, 1977], Στα δόντια του τελευταίου καρχαρία [Great White / The Last Shark / L'ultimo squalo, 1981 Ιταλία], Καρχαρίας... αίμα στον ουρανό! [Monster Shark / Devil Fish / Shark: Rosso nell'oceano, 1984 Ιταλία].

Ο ίδιος ο Σπίλμπεργκ παραδέχεται ότι η πιο ενδιαφέρουσα και αξιόλογη παραλλαγή είναι τα Πιράνχα [1978]. Πρόκειται για αρχετυπική ταινία β' κατηγορίας [b-movie] από τον μετρ παραγωγό Roger Corman, μια παρωδία τρόμου με σαρκ/αστικές προεκτάσεις και αιμοσταγές χιούμορ ["Τι τρέχει μ' αυτά τα καταραμένα πιράνχα, που να πάρει;" αναρωτιέται ο οικοδεσπότης. "Τρώνε τους καλεσμένους σας, κύριε!" του απαντά ο υπηρέτης]. Ο ατίθασος μάβερικ John Sayles υπογράφει το πρώτο του σενάριο και τα έσοδα από αυτό γίνονται όχημα να ξεκινήσει τη δική του προσωπική πορεία.

Η αλληγορία της ταινίας ταυτίζεται κυρίως με τον πόλεμο του Βιετνάμ, όπου 60.000 αμερικανοί στρατιώτες "αναλώθηκαν στη ζούγκλα των μαχών" μέχρι το 1975. Άλλοι γύρισαν ακρωτηριασμένοι φριχτά και πάρα πολλοί δεν μπόρεσαν ποτέ να ενταχθούν και να επιστρέψουν σε μια φυσιολογική ζωή, καταδιωκόμενοι από τα εσωτερικά τους πιράνχα που σαν Ερινύες κατέτρωγαν καθημερινά το είναι τους. Αυτές οι παρενέργειες είναι πολύ έντονες στις Η.Π. την εποχή που προβάλλεται η ταινία.

Το πιο τραγελαφικό είναι ότι αμέσως εμφανίστηκε παραλλαγή της παραλλαγής, ω παραλλαγή. Ήταν το ιταλικό φιλμ ω' κατηγορίας [z-movie] Πιράνχα: κόλαση στο βυθό [Killer Fish, 1979] του Αντόνιο Μαργκερίτι που για λόγους εμπορικούς, πράγμα πολύ συνηθισμένο εκείνα τα χρόνια, υπογράφει με αγγλικό ψευδώνυμο [Anthony M. Dawson]. Πέραν τούτου ουδεμία άλλη σχέσις υπάρχει μεταξύ παραλλαγής και παπαρ/αλλαγής.

Η ιταλική κινηματοβιομηχανία, που ευθύνεται για πάμπολλες διαστρεβλώσεις και μετεγγραφές ιδεών της τότε 7ης τέχνης, είναι υπεύθυνη και για τη συνέχεια. Η σκυτάλη περνά στον ελληνικής καταγωγής Οβίδιο Ασωνίτη [γεννημένο στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου] που παράγει το 1981 τα Πιράνχας 2: Ιπτάμενοι Δολοφόνοι [Piranha II: The Spawning]. Ο πρώτος σκηνοθέτης Miller Drake [πνευματικό τέκνο του Κόρμαν όπως και ο Τζο Ντάντε] "φαγώνεται" πριν καν αρχίσει [χωρίς να σκηνοθετήσει ποτέ του ως σήμερα] και τη θέση του παίρνει ο έχων θέση σπεσιαλίστα των εφέ Τζέιμς Κάμερον. Μετά από δυόμισι βδομάδες γυρισμάτων ο Κάμερον φρίττει βλέποντας το μοντάζ του Ασωνίτη και προσπαθεί να κάνει μια δική του "εκδοχή του σκηνοθέτη" [director's cut] αλλά τον τρώνε κι αυτόν τα πιράνχα. Ο Οβίδιος τον στέλνει σπίτι του και υπογράφει ο ίδιος με το όνομα H.A. Milton.

Εδώ κυρίαρχη ιδέα είναι η μετάλλαξη, τα γενετικά πειράματα και τα γενετικά τροποποιημένα είδη που τα τρώμε και μας "τρώνε". Τα ιπτάμενα πιράνχα συμβολίζουν ίσως μια τεχνολογία που πετάει ταχύτατα προς ένα μεταλλαγμένο μέλλον χωρίς βιοηθικούς προβληματισμούς και αναστολές, παραχαράζοντας τη φύση και τους κώδικες της, βιάζοντας και πουσάροντας ένα "λαμπρό" καταναλωτικό και παμφάγο μοντέλο συστηματικής ανάπτυξης, με τον ενθουσιασμό ενός μικρού παιδιού που αδυνατεί να προβλέψει ότι οι πράξεις του θα έχουν βαριές συνέπειες.

Ο πρώτος διδάξας Ρογήρος Κορμανός θα επιχειρήσει και θα παραγάγει το 1995 μια τηλεοπτική ολική επαναφορά και επανακατασκευή των Πιράνχα, αφαιρώντας τα τραγικωμικά στοιχεία και μοντάροντας τις σκηνές με τα αρχικά εφέ στο τελικό προϊόν. Σίγουρα παίζει με τα όρια ανεκτικότητας του μέσου αλλά η διάδραση των χαρακτήρων κομματιάζεται θανάσιμα και οι τηλεθεατές βλέπουν μια "παραφουσκωμένη γαλοπούλα".

Η αναβίωση του θέματος 32 χρόνια μετά, συμπίπτει με την επιβολή στη χώρα μας του πρώτου μνημονίου [2010]. Τα εφετζίδικα γαργαλιστικά πικάντικα Πιράνχα 3D του Αλεξάντρ Αζά ταράζουν τα ήρεμα νερά της λίμνης Βικτορίας στην Αριζόνα, ενώ στην Αθήνα κάποιοι σκοτεινοί τύποι τρομοκρατούν νυχτιάτικα τους κατοίκους της πλατείας Βικτωρίας. Το νερό και η οργή κοχλάζουν έντονα στα βυθό των παγκόσμιων χρηματοοικονομικών εξελίξεων. Παράλληλα κάνει πρεμιέρα η κανιβαλιστική τηλεταινία Γιγάντια Πιράνχας [Mega Piranha] στα νερά της Φλώριδας, ενώ λίγο αργότερα ένας βρετανός ψαράς αλιεύει ένα τέτοιο προϊστορικό τέρας στον ποταμό Κόνγκο.

Στη 3D έκδοση είδαμε τι πανικό μπορεί να σπείρει ένα κοπάδι μικρών μνημονιακών πιράνχα που βγήκε μόλις από τα σπάργανα για να δοκιμάσει το τρυφερό κρέας των αμέριμνων λουομένων. Προσέχτε τώρα συμπτώσεις! 1ον, είναι καλοκαίρι και μόλις που φτιάχνει ο καιρός για τα μπάνια του λαού. 2ον, πλησιάζουν 2ες εκλογές και η τηλε-ΔίΝεΤου-τρομοκρατία εισάγεται αθρόα ακόμη και από την Αμερική. 3ον, παράλληλα με το μνημόνιο 2 προβάλλεται η έξτρα λαρτζ συνέχεια Πιράνχας 3DD: Η Επιστροφή [Piranha 3DD] όπου βλέπουμε με πόσο μεγάλη ευκολία θεριεύουν τα μικρά τερατάκια κι ανεβαίνουν ανάποδα στο ρεύμα να μας φάνε ζωντανούς.

3DDον [4ον για τους παλαιοδραχμικούς] και σπουδαιότερον "εδώ ο κόσμος χάνεται και η τρώικα [εκ του τρώω] χτενίζεται". Ήγουν, όλοι κατενόησαν πλέον ότι τα μνημόνια δεν τρομοκρατούν έναν λαό αλλά θέτουν σε κίνδυνο την παγκόσμια κοινότητα και τα δικά τους οικονομικά υπερκαλλιεργητικά σχέδια αποστράγγισης των εθνών.

Κι αν έχετε βαρεθεί να βλέπετε τους τρωικανούς Christopher Lloyd, Gary Busey και Ving Rhames σε ρόλους ρουτινιάρικους και διεκπεραιωτικούς, μην ανησυχείτε διόλου. Έρχεται ο David Hasselhoff να μας σώσει από τα ανθρώπινα πιράνχας και τους σαρκοφάγους του ελληνισμού [πάντα ήθελα να τα κανιβαλίσω αυτά απ' τον Κυριάκο Διακογιάννη].

Φάτε μάτια ψάρια

1975 Τα σαγόνια του καρχαρία /Jaws [124'] Steven Spielberg
1976 Στα νύχια του τρόμου! /Grizzly / Claws [91'] William Girdler 1977 Ο δολοφόνος καρχαρίας /Tintorera: Killer Shark [Μεξικό, 126'] Rene Cardona Jr.
1977 Τα πλοκάμια του τρόμου /Tentacles [Ιταλία, 92'] Ovidio G. Assonitis
1977 Όρκα, η δολοφόνος φάλαινα /Orca [92'] Michael Anderson
1972 Τα σαγόνια του καρχαρία Νο 2 /Jaws 2 [116'] Jeannot Szwarc
1981 Στα δόντια του τελευταίου καρχαρία /Great White /The Last Shark /L'ultimo squalo [Ιταλία, 88'] Enzo G. Castellari
1983 Τα σαγόνια του καρχαρία Νο 3 /Jaws 3-D [99'] Joe Alves
1984 Καρχαρίας... αίμα στον ουρανό! /Monster Shark /Devil Fish /Shark: Rosso nell'oceano [Ιταλία /Γαλλία, 90'] Lamberto Bava
1987 Τα σαγόνια του καρχαρία: Η Εκδίκηση /Jaws: The Revenge [89'] Joseph Sargent
-------------------
1978 Πιράνχα, τα σαρκοφάγα /Piranha [94'] Joe Dante
1979 Πιράνχα: Κόλαση στο βυθό /Killer Fish [95'] Antonio Margheriti
1981 Πιράνχας 2: Ιπτάμενοι Δολοφόνοι /Piranha II: The Spawning [84'] James Cameron / Ovidio G. Assonitis
1995 Πιράνχα '95 /Piranhas /Roger Corman Presents... [τηλεταινία, 89'] Scott P. Levy
2010 Πιράνχας 3D /Piranha 3D [88'] Alexandre Aja
2010 Γιγάντια Πιράνχας /Mega Piranha [τηλεταινία, 92'] Eric Forsberg
2012 Πιράνχας 3DD: Η Επιστροφή /Piranha 3DD [83'] John Gulager