Punk Documentaries part 1

Θεωρητικά στόχος των ντοκιμαντέρ είναι η καταγραφή ενός, ή μιας σειράς γεγονότων που έλαβαν χώρα σε μία περίοδο και αναλύονται κατά τη διάρκειά τους, ή από λίγο ως πολύ αργότερα από τους πρωταγωνιστές του, ή και από αυτούς που έχουν εντρυφήσει σε αυτό. Ακριβώς την ίδια λογική ακολουθούν και τα δεκάδες ντοκιμαντέρ που ασχολούνται με το punk rock και στοχεύουν (σε μας που δεν ήμασταν εκεί), να μας γνωστοποιήσουν, να μας ενημερώσουν ή ακόμη και να μας διδάξουν για το τι έγινε πως έγινε και γιατί έγινε. Παρακάτω ακολουθούν δέκα από αυτά, που όμως ασχολούνται μόνο με τα είδη του punk rock, αλλά και με το πώς αυτά πέρασαν στη συνείδηση του κόσμου σε διάφορους και διαφορετικούς τόπους. Το δεύτερο μέρος θα ασχοληθεί με την πορεία μεμονωμένων συγκροτημάτων.


1. THE DECLINE OF WESTERN CIVILIZATION (1981 Penelope Spheeris).

Το punk άργησε να φτάσει στην πόλη των Αγγέλων. Και όταν αυτό έγινε, εκδηλώθηκε με την πιο βίαιη και αυτοκαταστροφική του μορφή. Ανάλογες και οι συνθήκες. Μιζέρια, φτώχεια και αθλιότητα, καμία ελπίδα για ένταξη στην κανονικότητα. Το ντοκιμαντέρ αυτό ασχολείται και αναλύει αυτές τις πρώτες πολυτάραχες ημέρες. Με πρωτότυπες συνεντεύξεις οπαδών, ειδικών και μουσικών, μα και με σπάνιο και ταυτόχρονα σπουδαίο υλικό από τις ζωντανές τους εμφανίσεις. Παίρνουν μέρος συγκροτήματα που δεν τα κατάφεραν (Alice Bag Band, Chaotic Discipline), συγκροτήματα που αδίκησαν τον εαυτό τους (Germs, Fear) και συγκροτήματα που τελικά συνέδεσαν το όνομά τους με το είδος (Black Flag, Circle Jerks, X). Παραπλήσια, μα και εναλλακτική πρόταση για μία ακόμη πιο βαθιά ενδοσκόπηση στο περιβάλλον του L.A. της ίδιας εποχής, αποτελεί και το The Slog Movie του 1982.

2. ROUGH CUT AND READY DUBBED (1982 Hasan Shah, Dom Shaw).

Αρκετοί υποστηρίζουν πως το punk ήδη είχε περάσει στην αιωνιότητα από το 1978. Κάποιοι ξεκινούσαν μάλιστα διαδικασίες για να το αναστήσουν. Και όλα αυτά ανάμεσα στην τετραετία 1978-1981, τότε που γονιμοποιήθηκαν πολλά παρακλάδια στοχεύοντας σε ένα καλό μερίδιο από την πίτα. Με αυτά τα παρακλάδια ασχολείται το χορταστικό αυτό ντοκιμαντέρ. Δύο ώρες γεμάτες street punk, Oi, Ska, γεμάτες με αχταρμά "φυλές" από mods, electro hippies και χορευτικούς, μέχρι χαοτικούς μοικάνες και απροσάρμοστους. Και όλα αυτά κινηματογραφημένα μέσα από τα μάτια εφήβων που ζούσαν τις στιγμές, σε μια ατμόσφαιρα που μύριζε μπαρούτι. Stiff Little Fingers, Cockney Rejects, Sham 69, Selecter, U.K. Subs και αρκετοί άλλοι μας τραγουδούν, Gary Bushell, John Peel και Tony Wilson μας αναλύουν.


3. UK/DK (1983 Christopher Collins).

Καλοί οι Pistols και οι Clash μεν, αποτυχημένοι, συμβιβασμένοι και γενικά άτολμοι δε. Υποστηρικτές αυτής της άποψης οι χρονικά επόμενοι, που έγιναν πιο γρήγοροι, πιο βίαιοι πιο αληθινοί και ήλθαν ακόμη πιο κοντά στον ακροατή τους. Το Αγγλικό hardcore, το street punk και το Oi, δηλαδή η δεύτερη γενιά του Αγγλικού punk παρελαύνει εδώ μέσα. Παίζουν και ξεσηκώνουν μεταξύ άλλων οι Vice Squad, Adicts, Blitz, Business, Varukers, Chaos Uk και Disorder. Αναλύει το θέμα ο πιο μισητός μα και πιο αγαπητός Gary Bushell. Συνεντεύξεις από Exploited, Beki από Vice Squad αλλά και από περαστικούς punks της Kings Road. Guest Star οι απυρόβλητοι από όλους Damned. Στους πιο μορφωμένους και κουλτουριάρηδες θα αρέσει και το παραπλήσιο Street Punk The Movie του 2000.

4. THE TRIBES OF MELBOURNE (1984 Tina McQuade).

Οι Saints απ' το Μπρισμπέιν, οι Radio Birdman από το Σίδνει, και οι Scientists από το Περθ μπορεί να έσπειραν τον σπόρο, αλλά ήλθε η φυσική παρουσία του Jello Biafra για να εκσφενδονίσει τη σκηνή. Στο σχεδόν ερασιτεχνικό αυτό ντοκιμαντέρ αναλύονται με τη μορφή συνέντευξης τι είναι punk, πως θα έπρεπε να είναι, για ποιο λόγο υπάρχει, ποιος ο αντίκτυπός του και ποια η αντιμετώπισή του από την υπέρ-συντηρητική και υπερφίαλη κοινωνία της Αυστραλίας. Οι πρωταγωνιστές που μας κρατούν εδώ συντροφιά είναι κατά κύριο λόγο επηρεασμένοι (και το δείχνουν) από τα γκρουπ τύπου Discharge, Chaos UK και Disorder και είναι οι Vicious Circle, οι Gash, οι End Result, οι Perdition από την Αδελαίδα και οι Depression το ας πούμε μεγάλο όνομα της σκηνής, που όμως όπως και οι υπόλοιποι, έμειναν στα στενά πλαίσια της πατρίδας τους.

5. PUNK ATTITUDE (2005 Don Letts).

Ντοκιμαντέρ γενικής ύλης, για αρχάριους και για αυτούς που θέλουν μία πιο επιδερμική ενασχόληση με το είδος, φτιαγμένη όμως με μεράκι από τον άνθρωπο που ήταν εκεί όταν όλα αυτά συνέβαιναν. Μια πραγματικά ιστορική αναδρομή που πιάνει το είδος από τα γεννοφάσκια του με Velvet Underground, MC 5, New York Dolls, Stooges αλλά και τη σκηνή του CBGB, μεταφέρεται στην Αγγλία με Sex Pistols, Clash και Damned και φτάνει ως τα βαθιά γηρατειά με τους Nirvana και τους Rancid. Ενδιάμεσα μιλούν σχεδόν οι πάντες και πάντα έχουν κάτι καλό να πουν για αυτούς που μιλούν μετά και πάει λέγοντας. Στα πλην του η επιφανειακή του ενασχόληση στο Αμερικάνικο hardcore και η πλήρης απαξίωση για τη δεύτερη γενιά, και το Anarcho-punk.

6. AMERICAN HARDCORE (2005 Paul Rachman).

Ιστορική ανασκόπηση σε μια από τις σημαντικότερες μουσικές σκηνές που αναδείχτηκαν ποτέ μέσα από το punk rock. Πως ξεκίνησε, πότε, οι κοινωνικές δομές που το θεμελίωσαν, οι δυσκολίες ν' ανδρωθεί, και η τελική πτώση. Με πλούσιο κινηματογραφημένο υλικό από συναυλίες και συνεντεύξεις από τους πρωταγωνιστές του, που όχι μόνο το έζησαν από μέσα αλλά ήταν οι δημιουργοί του. Ο φακός ακολουθεί γεωγραφικά από άκρη σε άκρη όλη την ήπειρο, με Black Flag, Circle Jerks, D.O.A., Bad Brains, Minor Threat και δεκάδες άλλους να παρελαύνουν και να ξεσηκώνουν. Στα μείον η απουσία των Dead Kennedys, των Husker Du και αρκετών ακόμη, σημαντικών, απουσίες που δίνουν έναυσμα για δικαιολογημένη γκρίνια. Βασισμένο στο βιβλίο με τον ίδιο τίτλο του Steven Blush.

7. THE DAY THE COUNTRY DIED (2007 Roy Wallace).

Ότι πιο τίμιο εκπορεύτηκε από το Αγγλικό punk ήταν σαφέστατα το Anarcho-punk των αρχών της δεκαετίας του 80. Παιδιά που ξέφυγαν από τα τετριμμένα της αλητείας και βάλθηκαν να καταστρέψουν το σύστημα πριν αυτό καταστρέψει τους ίδιους Αντι-πολεμικές ιαχές, φόβοι για το πυρηνικό ολοκαύτωμα, προστασία ζώων και κυνηγημένων και μίσος σε κάθε μορφή εξουσίας. Αυτά πρέσβευε το είδος και αυτά μας αφηγούνται οι "ήρωες" του Penny Rimbaud από Crass, Colin Jerwood από Conflict, Dick Lucas από Subhumans και δεκάδες άλλοι, καθώς και ο συγγραφέας του ομώνυμου βιβλίου Ian Glasper. Συνδυάζεται με σπάνιο υλικό από συναυλίες, flyers που μαγνητίζουν, κολάζ ήχων και εικόνων και πάρα μα πάρα πολύ μουσική.

8. ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΗΝ PUNK ΚΑΙ DIY ΣΚΗΝΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (2006).

Εδώ υπάρχει μια προσπάθεια καταγραφής της DIY πλευράς του punk στον Ελληνικό χώρο με συνεντεύξεις από άτομα που ουσιαστικά τον δημιούργησαν, ή οπωσδήποτε έπαιξαν ουσιαστικό λόγο στην ακμή του. Είναι μία ιστορική αναδρομή από τις πρώτες μέρες του Ελληνικού punk, ως τη χρυσή εποχή του DIY την πενταετία 1989 - 1993 και τη διάσπαση, ενώ παρουσιάζονται οι αυτό-οργανωμένες μουσικές σκηνές του όχι μόνο στην Αθήνα και Θεσσαλονίκη, αλλά και σε περιφερειακές πόλεις όπως η Καβάλα, ο Βόλος και η Πάτρα. Αναλύονται οι τρόποι λειτουργίας των καταλήψεων, οι διαφορές με αυτές του εξωτερικού, ενώ ακούμε (από πρώτο χέρι) και μια περιληπτική ιστορία για το ράδιο Ουτοπία. Για μια πιο εξ απαλών ονύχων ανάλυση του Ελληνικού punk αναζητήστε και το πιο πρόσφατο "Μέχρι να γίνεις ο βασιλιάς των ηλιθίων" του Σέργιου Βαφειάδη.

9. PUNK'S NOT DEAD (2007 Susan Dynner).

Το punk rock μέσα από τις εποχές, από το 1976 μέχρι τα τέλη του εικοστού αιώνα και από την απαξίωση στην καταξίωση. Ποια η σχέση των Sex Pistols με τους Sum 41, τι κοινό μπορεί να έχουν οι Minor Threat με τους My Chemical Romance, είναι το DIY απλά ένα σκαλοπάτι στο δρόμο προς το σταριλίκι, ή η πεισματική παραμονή σε αυτό είναι η μόνη σωστή ιδεολογική προσέγγιση. Απαντήσεις σε αυτά και σε πολλά ακόμη σε αυτό το απολαυστικό ντοκιμαντέρ της Susan Dynnere. Μιλούν και εδώ οι πάντες: Sex Pistols, Clash, Damned, Rollins, Flipper για να αναφέρουμε μερικούς, λένε για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν στην αρχή από τις δισκογραφικές, τον τύπο και το κατεστημένο που αφού πρώτα τους πολέμησε, στο τέλος τους έκανε μόδα.

10. SHE'S A PUNK ROCKER U.K. (2010 Zillah Minx).

Μεγάλη προσωπικότητα στο χώρο του Αγγλικού Anarcho-punk, η Zillah Minx, η τραγουδίστρια των Rubella Ballet, πολύχρωμη και πλουμιστή, μας παρουσιάζει αυτό το ντοκιμαντέρ για το ρόλο και την παρουσία των γυναικών στο - η αλήθεια είναι - ανδροκρατούμενο punk rock. Πόσο δύσκολη ήταν η αρχική ένταξη, η αμφισβήτηση και πολλές φορές ο χλευασμός από τους άρρενες συναδέλφους, αλλά και η σταδιακή προσαρμογή και καθιέρωση στον δύσκολο αυτό χώρο, εξηγούνται και αναλύονται διεξοδικά και ποικιλοτρόπως. Στον ρόλο των συνεντευξιαζόμενων γυναίκες που πρωταγωνίστησαν στο χώρο όπως η Poly Styrene και η Gay Advert, άλλες λιγότερο γνωστές, αλλά μη εξαιρετέες, όπως τα κορίτσια των Hagar The Womb, ή η Olga Orbit των Youth In Asia, ενώ τον πήχη ανεβάζουν με την παρουσία τους οι Eve Libertine και Gee Voucher από Crass, καθώς και η μητέρα όλων μας Vi Subversa.