ΣΧΙΖΟΠΟΛΙΣ

»όχικαιτόσοάσχετο intro«

Ένα απόγευμα μετά το σχολείο (τρίτη ή τετάρτη δημοτικού) γυρίσαμε σπίτι με τον κολλητό μου τον Πέτρο τον Μούσιο. Η μάνα μου, από όλη την (αξιόλογη) βιντεοσυλλογή της, διάλεξε για να δούμε, τον ‘Άνθρωπο Ελέφαντα’ του Lynch. Δεν νομίζω να αγγίξαμε καν τα snacks που μας ετοίμασε, σίγουρα όμως ο Lynch άγγιξε κάποια σημεία στο υποσυνείδητο μας που καθόρισαν την μετέπειτα αισθητική - ηθική (του μέλλοντος θες να συμπληρώσω, ξέρω θα σκάσεις, ορίστε· αλλά δεν θα σημειώσω ποιός το έγραψε αυτό, έτσι επίτηδες) μας. Ευχαριστούμε Αγγελική.

Έκτη δημοτικού, λίγα χρόνια μετά δηλαδή, σκάει πάλι μύτη ο Πετράκης σπίτι με βιντεοκασέτα ‘Kids’ (Larry Clark - Harmony Korine) παραμάσχαλα. Νομίζω ότι είδαμε Και αυτήν την ταινία στην ιδανικότερη ηλικία.

Τρία χρόνια αργότερα, στο Γ1 του 1ου Γυμνασίου Σταυρούπολης, είχα την τύχη να έχω για φιλόλογο τον Θανάση Χονδρό (του Δημοσιοϋπαλληλικού Ρετιρέ, ναι), ο οποίος κάτι μέρες που δεν την πάλευε κανείς, πετούσε ατάκες τύπου: “Παιδιά σήμερα θα μιλήσουμε για τον Buñuel” και μας βομβάρδιζε με πληροφορία ποιότητος. Πήγαινα μετά σπίτι και σκάλιζα πάλι τις ταινίες της μάνας μου ή κατέβαινα κέντρο στο AZA και δώστου γοητείες κρυφές και φαντάσματα και σκύλους Ανδαλουσιανούς και σιγά-σιγά έδενε το γλυκό. Ευχαριστούμε πολύ κ. Χονδρέ. 

Κάπως έτσι λοιπόν άρχισε να μου αρέσει ένα τέτοιο σινεμά: absurd + λίγος μαγικός ρεαλισμός αλλά και 90s indie + παλιός καλός κινηματογραφικός αναρχισμός ++.

Και ποιά ταινία τα συγκεντρώνει κάπως όλα αυτά (και λίγα ακόμα);

Μα, το ‘Schizopolis’ του Soderbergh φυσικά!

»If you don’t understand this film, it’s your fault and not ours«

Ήταν Μάης του 1996 όταν το ‘Schizopolis’, η πιο υποτιμημένη ταινία του Steven Soderbergh (στην οποία διπλοπρωταγωνιστεί και υπογράφει εκτός από τη σκηνοθεσία, το σενάριο, τη φωτογραφία και κάποια από τη μουσική) έκανε πρεμιέρα (και ψιλοθάφτηκε) στις Κάννες. Μετά από τέτοιο ξεκίνημα ο σκηνοθέτης προσέθεσε εισαγωγή που προλογίζει ο ίδιος την ταινία με ατάκες τύπου: “In the event that you find certain sequences or ideas confusing, please bear in mind that this is your fault, not ours..” και έναν επίλογο σε παρόμοιο ύφος. Τελικά μέσα μπήκε η παραγωγή, νομίζω ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι, λίγο πολύ, το γνώριζαν εκ των προτέρων.

Η ταινία κέρδισε όμως με τα χρόνια μια θέση σε καλαίσθητες ταινιοθήκες, σε πολλά top tens πειραματικού σινεμά και σε λίστες ταινιών που επηρέασαν μη εξαιρετέους νεότερους δημιουργούς. 

Με το σουρεαλιστικό της χιούμορ να τερματίζει levels και τη μη γραμμική της αφήγηση να δημιουργεί καινούργιες τομές στο είδος χωρίς να το κάνει και μεγάλο θέμα, (πολύ πιθανό για αυτό και να μην έκανε τον αναμενόμενο θόρυβο, από την άλλη πολύ πιθανό αυτό να ήταν και το ζητούμενο), η ταινία δημιούργησε (generated πως το λένε;) ένα πολύ περίτεχνο bubble με ένα απλό, μεγάλο ερωτηματικό να αιωρείται πάνω από το κεφάλι σμσας.

»Τhe most important motion picture«

Κινηματόγραφος του παραλόγου, αποδόμηση, σουρεαλιστικά μπάχαλα και άστους όλους να εξοργίζονται σαναλέμε ένα πράμα.

Η κριτική που ασκεί το φιλμ πάνω στην έλλειψη επικοινωνίας στις υπερδυτικές κοινωνίες ή καλύτερα η σάτιρα που κάνει πάνω στις παραμορφωτικές μεταλλάξεις της επικοινωνίας που αντιμετωπίζουν αυτές, είναι ευχάριστα ενοχλητική (και ενοχλητικά ευχάριστη επίσης), εύστοχη και φυσικά επίκαιρη.

Ο Soderbergh καταγράφει {εκ των (πολύ) έσω} δημοφιλή άβολα συμπεριφορικά μοτίβα, για τα οποία θα χρειαζόταν κανείς να πει ψέματα σε συνθήκες απλής κουβέντας. Τα αδιέξοδα ξεμπροστιάζονται το ένα μετά το άλλο, ενίοτε ξεκαρδιστικά. Σκηνές με εξωφρενικούς διαλόγους random λέξεων (με όλα τα υπόλοιπα στη θέση τους), χαρακτήρες να λένε αυτό που πραγματικά θα ‘θελαν να πουν (όσο άπρεπο, τόσο καλύτερα) κρατώντας βέβαια τα υποκριτικά χαμόγελα, ανταλλαγές διαλόγων με μια υπερawkward αφήγηση του τι πραγματικά συμβαίνει από τους ίδιους τους χαρακτήρες, άκυρες μεταγλωττίσεις ατακών στα Ιαπωνικά και άλλες πολλές τρέλες. 

Προσπαθούμε να μην σποϊλάρουμε το κατά δύναμιν.

Α! ναι, δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ και σε εκείνη την τέλεια lo-fi κιθαριστική βελβετική ποπιά, ένα μικρό track που παίζει σε δυο φάσεις μέσα στην ταινία, αλλά και στο trailer, και κανείς δεν ξέρει τίνος είναι. Έχω πετύχει διαδικτυακά αρκετό κόσμο εδώ και εκεί, να ρωτάει μάταια όνομα μπάντας\καλλιτέχνη. Ο Soderbergh πάντως, στο “Director’s Commentary” (στο οποίο αυτοσυνεντευξιάζεται, από αριστερό σε δεξί ηχείο), εν μέσω άγριου περιαυτολογικού τρολαρίσματος περί των θείων skills του στα πάντα, μας λέει ότι είναι αυτός. Ποιός ξέρει.. Το Shazam πάντως δεν έχει ιδέα.

»ο Soderbergh πριν το Schizopolis«

4 μεγάλου μήκους προηγήθηκαν της Σχιζοπόλεως. Όταν η κουβέντα πηγαίνει στο ‘Σεξ, Ψέματα και Βιντεοκασέτες’, παρ’ όλα τα βραβεία, προτιμώ πάντα εκείνο το 38ο επεισόδιο των Απαράδεκτων. Συγγνώμη. 

Το ‘Κάφκα’ του ’91 από την άλλη ήταν μέσα στο top 20 μου για αρκετά χρόνια (μάλλον ακόμα είναι). Το ‘King of the Hill’ όμορφο και πολύ ανθρώπινο. Το ‘Underneath’ δεν το έχω δει.

»ο Soderbergh μετά το Schizopolis«

(αγνόησε τις [αγκύλες] αν μπερδεύεσαι εύκολα)

Δεν νομίζω ότι θέλω να γράψω κάτι για την μετέπειτα πορεία του Steven Andrew. Γιατί;

Γιατί, αν και φυσικά δεν μπορώ να γνωρίζω, νομίζω ότι έχουμε να κάνουμε με μια [άκρες μέσες] πετυχημένη περίπτωση αυτοθεραπείας μέσω της δημιουργικής κατάστασης.

Λέω δηλαδή, ότι ίσως ο Σόντερμπεργκ κινδύνευε να τα χάσει [αδρομερώς] πριν το Σχιτσόπολις. Μετά την ολοκλήρωση της ταινίας όμως, ήταν πιο σώφρων από ποτέ. Ο ίδιος αναφέρεται στην ταινία ως το “artistic wake-up call” του. Αν όντως τα πράγματα έγιναν κάπως έτσι [έστω προσεγγιστικά] τότε καταλαβαίνω και το γιατί ψιλοβαριέμαι με [σχεδόν -ντάξει σταματάω με τα συνώνυμα του περίπου] οτιδήποτε έκανε μετά από αυτό.

Τα νούμερα βέβαια (για αυτούς που την βρίσκουν με τα νούμερα) λένε άλλα. Όπως την βρίσκει ο καθένας..

Τέλοθ που έλεγε και ο μπαμπάς σμσας, ο Κωστάκης, ο Ανάν.

»όχικαιτόσοάσχετο πόστσκριπτ 1«
Speaking of numbers, Άποστελ δες την ταινία και παρεμπιπτόντως έλα επιτέλους λιγάκι πιο αριστερά του υπαρξιακού βαράθρου, μην πέσεις μέσα, ή ακόμα χειρότερα σε καμιά πηγάδα ;-ΡΡΡ

»πόστσκριπτ 2«
Εμείς να δούμε πότε θα γίνουμε καλά (η έστω να κάνουμε ναουμ κα’να νούμερο)..

»πόστσκριπτ 3«
Non sequitur λέμε.