Σινέ-MiC
Όταν το σινεμά εμπλέκεται με την πραγματική ζωή και με κόστος υψηλό. Του Κώστα Καρδερίνη
Πολλοί/ές σιωπούν ή σιγούν και πολλοί/ές συνεχίζουν αυτοεξόριστοι/ες. Ο Τζαφάν Παναχί επιμένει και εισπράττει τις συνέπειες εντός και τα βραβεία εκτός. Σε κατ’ οίκον περιορισμό, από τη φυλακή, με προσωρινή αναστολή, με επαπειλούμενη νέα καταδίκη και φυλάκιση, με ανώνυμες απειλές για τη ζωή του την ίδια... Αντί να υποταχτεί τα κάνει όλα αυτά ζωογόνο δημιουργικό οίστρο και συνεχίζει την αντίσταση μέσω της τέχνης, της αυτοδιάθεσης και της αυτο-έκθεσής του.
Κινείται στα όρια του κινηματογράφου και της χώρας, αμφιταλαντεύεται αν πατά γερά εδώ ή εκεί, μέσα ή αλλού, έξω ή πίσω, στο παρόν ή το αύριο. Καταθέτει στο παγκόσμιο κοινό δυο εκδοχές, δυο παραβολές, δυο ερωτικές ιστορίες για αρκούδες... χωρίς αρκούδες. Δυο αγαπημένα ζευγάρια που αγωνίζονται να ξεφύγουν από τις παραδοσιακές συμβάσεις, από τις διανοητικές αγκύλες, από τις συστημικές τροχοπέδες, χωρίς να τους είναι υποχρεωτικό να ξενιτευτούν. Πανδύσκολο εγχείρημα, είτε στην πόλη είτε κι ακόμη περισσότερο στο χωριό καταγωγής, στα σύνορα με την Αζαρία.
Ο δημιουργός εμπλέκεται βασανιστικά και στις δυο ιστορίες του. Την αστική επιχειρεί να την σκηνοθετήσει από μακριά με όλα τα εμπόδια της διακεκομμένης επικοινωνίας και της ανεπαρκούς εποπτείας. Την περιφερειακή τη βιώνει στο πετσί του, τεκμηριώνοντάς την προσπαθεί να αποστασιοποιηθεί αλλά η ίδια η εξέλιξη τον τραβά σαν κινούμενη άμμος να τον καταπιεί. Η θετική του ματιά και η επικούρεια θεώρηση όντων και μη όντων, τον απεμπλέκουν και τον εμπλέκουν ταυτόχρονα, επειδή ακριβώς βαδίζει πάνω σε τεντωμένη τεταμένη γραμμή, ακροπατώντας κι ακροβατώντας προσεχτικά και ρισκάροντας, γιατί μόνον έτσι μπορεί να προσχωρήσει την τέχνη/ζωή του.
Σπουδαία ταινία σε δυο ταμπλό. Αυτοαναφορική, με σχόλια περί ελευθερίας και αυτοδιάθεσης. Με μουσική επένδυση επίσης σε διπλό ταμπλό, ελευθερίας [μουσική του δρόμου] και αυτοδιάθεσης [τέσσερα όργανα - ηχογράφηση σε στούντιο], η οποία σιγοντάρει τα δρώμενα, τα παραλειπόμενα και τα υπονοούμενα. Το σινεμά του Παναχί έχει μπει σε νέα τροχιά. Βάζει τον παγκόσμιο κινηματογράφο σε νέα τροχιά. Ο κινηματογράφος δεν είναι πια «εικονογραφημένο/α κείμενο/α». Τα πράματα και οι αρκούδες έχουν αγριέψει.