Σινε-MiC
Εναλλακτικός τίτλος: Ο άνθρωπος, αυτό το κτήνος. Του Κώστα Καρδερίνη
Δυο χρόνια μετά την πολυβραβευμένη συνταρακτική Πράξη του Φόνου [The Act of Killing, 2012 Δανία] ο Τζόσουα Όπενχάιμερ επέστρεψε στις πικρές δάφνες της ίδιας θεματικής ενότητας με την Όψη της Σιωπής. Οι καταγραφές αμφότερων έγιναν σταδιακά και αποσπασματικά, από το 2004 και ένθεν, δεδομένου ότι δεν έχει αλλάξει προς το δημοκρατικότερο η κατάσταση της χώρας.
Αμφότερα τα ντοκουμέντα αυτά αναφέρονται στον αφανισμό ενός και βάλε εκατομμυρίου ινδονήσιων υπό το πρόσχημα μιας επερχόμενης εισαγόμενης κομουνιστικής απειλής, στην περίοδο 1965-66.
Στο πρώτο ντοκιμαντέρ [Η Πράξη του Φόνου] βλέπουμε και ακούμε τις όλο καμάρι εξομολογήσεις των εκτελεστών εκκαθαριστών, γνωστών ως Πρέμαν, παραφθορά του Φρι Μεν. Οι ελεύθεροι αυτοί επαγγελματίες δολοφόνοι όχι μόνο παραμένουν ελεύθεροι, αλλά αναπαριστούν με κάθε γλαφυρότητα και μαύρο χιούμορ τις ιδέες και τη δημιουργική φαντασία που επένδυσαν ώστε οι φόνοι που έκαναν να μην είναι κοινότυποι και να ανταγωνίζονται επάξια ο ένας τον άλλον.
Η Όψη της Σιωπής θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι ένα «δεύτερο επεισόδιο» το οποίο εστιάζει σε μια πιο προσωπική ιστορία, περισσότερο συναισθηματική φορτισμένη. Κεντρικό πρόσωπο ένας πλανόδιος οφθαλμίατρος ο οποίος μετράει και διορθώνει την όραση των παππούδων, μεταξύ των οποίων και οι εκτελεστές που εξαφάνισαν τον μεγάλο του αδερφό την ίδια εκείνη σκοτεινή περίοδο, σε κάποια καλαμιά του φιδίσιου ποταμού. Με αφορμή τη διόρθωση της όρασης, ο Οπενχάιμερ καταγράφει τις ανατριχιαστικές περιγραφές του αλλά και τις σημερινές αντιδράσεις μελών της οικογένειας του εκτελεστή.
Ιδιαίτερη στιγμή η ομολογία ότι οι εκτελούντες, για να μην τρελαθούν από τους αμέτρητους σκοτωμούς, έπιναν -κυριολεκτικά όμως- το αίμα των θυμάτων. Αλμυρό και γλυκό λέει ο πότης. Η αιμοτοποσία δεν είναι μόνον θείο μυστήριο, είναι ανθρώπινο και απάνθρωπο, καταπώς φαίνεται και λέγεται. Κάπου εκεί αγγίζονται τα όρια της τρέλας και της αναισθησίας, αλλά κάπου εκεί εδράζεται η οργή και η θλίψη και η καθημερινή προσπάθεια των παθόντων οικογενειών να συνεχίσουν να ζουν με τις απώλειές τους. Σιωπηρά και αθόρυβα, βουβά και χωρίς ανάσα, η ιστορία αυτή περικλείει, λες, όλες τις άλλες όλων των άλλων θυμάτων, με τρόπο τραγικά μαγικό.
Λίγα λόγια για τον σκηνοθέτη. Οι παππούδες του έφυγαν από το Βερολίνο και τη Φρανκφούρτη πριν την άνοδο του Χίτλερ. Όσοι συγγενείς έμειναν πίσω χάθηκαν στο Ολοκαύτωμα. Ο ίδιος γεννήθηκε στο Τέξας [1974], σπούδασε στο Χάρβαρντ και έκανε μεταπτυχιακό στην Ακαδημία Τεχνών του Λονδίνου, αλλά ζει κυρίως στη Δανία. Μιλάει και καταλαβαίνει άψογα ινδονησιακά. Μέντοράς του ο Dusan Makavejev και εκτελεστές παραγωγής των αντάρτικων ντοκιμαντέρ του οι Werner Herzog και Errol Morris, μεταξύ πολλών.
Βαθμοί: εννιά [9] & οκτώμιση [8,5] αντίστοιχα
Η Πράξη του Φόνου, υπό των Joshua Oppenheimer, Christine Cynn & ανωνύμου
[The Act of Killing [2012 Δανία, 115λ] Τζόσουα Όπενχάιμερ, Κριστίν Σιν & ανώνυμος