Σινέ-MiC

Τους είδα βιαστικούς μέσα στη νύχτα / σ' ένα παράνομο κρυφτό
δραπέτες των λεωφόρων / σκορπώντας στους πολίτες πανικό.
[οι σοβαροί κλόουν – Παύλος Σιδηρόπουλος, 1978]

Πέρασαν κιόλας 30 χρόνια από τον πρώτον εκείνον Μπάτμαν [Batman, 1989] αλά Tim Burton, όπου ο Jack Nicholson λανσάρισε τον μεταμοντέρνο κλαυσίγελο του σοβαρού κλόουν. Πόση αντίφαση κρύβει αυτός ο χαρακτήρας και τι πάλη κάνει με τον εαυτό του, το καταλάβαμε ίσως μετά από 20 συναπτά έτη, όταν ο Christopher Nolan έχρισε τον πρόωρα χαμένο Heath Ledger Σκοτεινό Ιππότη [The Dark Knight, 2008] της μεγαλούπολης του Γκόθαμ. Κι ενώ Ο Σκοτεινός Ιππότης επέστρεφε (και παίρνε με) [The Dark Knight Rises, 2012] στο πρόσωπο του Edward Thomas Hardy, ο πρώην Μπάτμαν Michael Keaton μεταμορφωνόταν σε Μπέρντμαν [ω πόση είναι αυτή Η απρόσμενη αρετή της αφέλειας] με τη δύναμη της τρέλας του Alejandro González Iñárritu [Birdman or (The Unexpected Virtue of Ignorance), 2014].

Όμως όλα αυτά είναι ιστορία πια και τώρα, που καταλάγιασαν οι σκόνες του χρόνου, ήρθε νέος Τζόκερ [Joaquin Phoenix] να μας αφηγηθεί την προϊστορία του. Η επιστροφή στο μέλλον μας δια του του παρελθόντος αυτού του ανθρώπου είναι αντισυστημικά εντυπωσιακή. Απόκληρο τον είπαν μια βραδιά και του ’μεινε για πάντα η ρετσινιά. Όμως όσο πιο πολύ προσπαθεί να καταλάβει τι του γίνεται, τι είναι πραγματικό και τι φαντάζεται, ποιος είναι που πάει και που βρίσκεται, τόσο το σύστημα τον φτύνει, τον ποδοπατά, τον χλευάζει. Όσο προσπαθεί να ξαναβρεί κατιτίς από τη δια παντός χαμένη αυτογνωσία του, τόσο τρακάρει σε τείχη συστημικά και τα παίρνει στο κρανίο με την απανθρωπιά του κόσμου τούτου και την μάνα που τον έθρεψε. Μαύρη χελώνα μ’ έχει κατουρήσει, που λέει κι ο Τζιμάκος.

Μην γελιέστε ότι όλα αυτά συμβαίνουν κάπου αλλού, σε κάποια άλλη πόλη, σε κάποιον άλλον, σε κάποιο σκοτεινό κόμικς που θα λήξει καθαρτήρια μόλις κλείσουμε το τεύχος. Όσο πιο πολύ αναζητά αυτός την αλήθεια του τόσο μας ζώνουνε τα φίδια για την ψευτιά που μας περιβάλλει. Η των τοιούτων παθημάτων κάθαρσις είναι συνυφασμένη με την ιδιότητα του κλόουν, ως μίμησις πράξεως σπουδαίας και τελείας. Μόνη διέξοδος φαντάζει η παραδοχή ότι είμαστε κι εμείς κλόουν σ’ ένα παιχνίδι στημένο από κάποιους που θέλουν να γίνουν σωτήρες μας ντε και καλά. Οι θεωρίες συνομωσίας του ανώτατου όντος κατά της ανθρωπότητας δεν είναι αρκετές για να μας δώσουν το άλλοθι της άγνοιας κινδύνου. Η στάση γίνεται ανά-στάση και ο κύκλος κλείνει την επ-ανά-στάση.

Οι μεταμοντέρνοι καιροί και ο Τοντ Φίλιπς αποτίνουν φόρο τιμής στους Μοντέρνους Καιρούς [Modern Times, 1936] του Chaplin [κατ’ εικόνα και μουσικές] και στους Κακόφημους Δρόμους [Mean Streets, 1973] του Scorsese δια του Ροβέρτου De Niro. Και να που οι ζωές μας κάνουν κύκλους / και να οι Αννίβες με τρύπες στους θώρακες [συγκάτοικοι είμαστε όλοι στην τρέλα... ή σχήμα λόγου, μήπως]. Και να που οι λύκοι στη χώρα των θαυμάτων, Αγγελάκας και Βελιώτης, ξαναγράφουν την «Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού – Vol. 1» αλά Τζόνι Κας, διασκευάζοντας τους Σοβαρούς Κλόουν, 40+ κλέφτες χρόνους μετά. Οι κύκλοι και οι αναταράξεις του βότσαλου που λέγεται Τζόκερ παντρεύουν την τρομακτικά επική μουσική της Hildur Guðnadóttir [και του εκλιπόντα Jóhann Jóhannsson] με τις σίγουρες επιλογές εμβληματικών τραγουδιών ευρείας γκάμας, από Cream [White Room], Sinatra και Sondheim [Send In The Clowns] μέχρι Gershwin και Gary Glitter [Rock’n’Roll pt. 2, χε-χε]!!!

Τους είδα περαστικούς από τις αίθουσες των Πανεπιστημίων
και των δημόσιων σκοτεινών ψυχιατρείων / να συλλαβίζουνε την αλφαβήτα της κραυγής.

Υστερόγραφο: μην τους αφήσετε απαρατήρητους. Υστερόγραφο διπλό: η Κινηματογραφική Λέσχη Θεσσαλονίκης ξεκινάει δυναμιτιστικά τη φετινή της 12η σεζόν με Το Τσίρκο [The Circus, 1928] του Τσάρλι Τσάπλιν και τη ζωντανή επιτόπου κι επιτούτου μουσική του κουιντέτου του Χρήστου Ελ. Παπαδόπουλου. Δευτέρα 14 Οκτώβρη ζωντανά στο Μακεδονικόν, στις 9μμ.

Βαθμός: δέκα [10 με τον τόνο]