Σινέ-MiC

Πολίτης Κέιν. Όσκαρ σεναρίου εξ ημισείας [1942] στον δημιουργό Orson Welles και στον σεναριογράφο Herman J. Mankiewicz. Η ατμόσφαιρα τεταμένη από πριν διότι υπήρξε διαμάχη για το μοίρασμα των τίτλων πνευματικής ιδιοκτησίας του. Ο καθείς ξεχωριστά παρέλαβε από ένα επίχρυσο αγαλμάτιο και η κόντρα συνεχίστηκε μέσα από τα ευχαριστήρια. Το μήνυμα του Όρσον: Τζόζεφ φίλα μου το άλλο μισό!!! [κωλομέρι, αγαλματίδιο, δεν διευκρίνισε]. Ο Μανκ απάντησε «Χαίρομαι που παρέλαβα αυτό το βραβείο με τον ίδιο τρόπο που έγραψα αυτό το σενάριο: χωρίς την παρουσία του Όρσον Γουέλς».

Όπως αντιληφθήκατε, καταβάλλω τη δική μου προσπάθεια να ξεκινήσω την αφήγηση από το τέλος. Η ιστορία του Πολίτη Κέιν βασίστηκε χαλαρά ή και στενάχωρα στον βίο και την πολιτεία του μεγιστάνα Ουίλιαμ Ράντολφ Χιρστ [τον υποδύεται ο έξοχος Charles Dance], τον οποίο γνώριζε ήδη αρκετά καλά ο Μανκ. Η ιστορία του πολίτη Μανκ εν προκειμένω βασίζεται στο σενάριο που έγραψε πριν πεθάνει ο πατέρας του σκηνοθέτη, Τζακ Φίντσερ [1930-2003]. Ο υιός Ντέιβιντ, τώρα, άφησε πίσω την παλιά του πορεία [αν δεν την ξέρετε, μελετήστε] και βούτηξε στα βαθιά ύδατα της χολιγουντιανής ιστορίας. Η απόπειρά μου ν’ ανακατέψω την τράπουλα όπως κι ο Γουέλς στον Κέιν καλά κρατεί. Μοιράζω.

Ο Μανκ - Χέρμαν Τζ. Μάνκιεβιτς [Gary Oldman] βρίσκεται απομονωμένος σε ένα ράντσο-αναρρωτήριο κι ενόσω συνέρχεται έχει 60 μέρες να γράψει το σενάριο που του έχει αναθέσει το τρομερό παιδί του σινεμά, Όρσον Γουέλς [Tom Burke]. Ασίγαστο πνεύμα, αλκοόλας, οξυδερκής, με βιτριολικό χιούμορ, ο Μανκ αναμοχλεύει και φλασάρει στη μνήμη του πρόσωπα και καταστάσεις, μεταξύ βαρέων μεθυσιών κι ελάχιστων επισκέψεων, γράφει και ξεγράφει με κέρβερο και βοηθό μια «διορισμένη» αγγλίδα γραμματέα [Lily Collins] και καταφέρνει να φέρει εις πέρας το τιτάνιο έργο του. Ως γνωστόν.

Ο Φίντσερ υιός εισβάλλει σαν ιός στο παρελθόν της βιομηχανίας θεάματος, στο παρελθόν της χώρας που κινδυνεύει να εκτραπεί, υπηρετεί με σεβασμό την ταινία-ορόσημο, ενώ παράλληλα μας δείχνει τη δύναμη του μέσου, των ανθρώπων που το ελέγχουν και τις προεκτάσεις που έχει διαχρονικά και σήμερα μια τέτοια δύναμη. Από τη μια υμνεί τη χρυσή εποχή και τις ραγδαίες εξελίξεις κι απ’ την άλλην απομυθοποιεί τις προθέσεις και αποκαθηλώνει σταυρωμένους και σταυρωτές. Η ισχύς του σταυρού [φετίχ όπως ένα ταπεινό έλκηθρο] στην τέχνη, την πολιτική, τη δημόσια και την ιδιωτική ζωή, η κοινωνική του διάσταση, τα σημάδια που αφήνει... όλα είναι μέρος αυτού του πολυποίκιλου έργου, που απαιτεί εγρήγορση, γνώσεις και ανακλαστικά για την παρακολούθησή του.

Ο Γκάρι Όλντμαν στα χάη του κι αέρα στα πανιά του. Οι βαριά και χρόνια αποτοξινωμένοι Trent Reznor και Atticus Ross [Nine Inch Nails] προσφέρουν σουινγκιές ξεγυρισμένες στο πνεύμα [σκέτο, χωρίς οίνο-]. Erik Messerschmidt μάγος της ασπρόμαυρης ατμόσφαιρας [όρτσα κόντρα στις μαυρίλες του Κέιν-Γουέλς] και Kirk Baxter κεντάει το ανορθόδοξο μοντάζ [με πολλά περισσότερα μέσα και εφέ απ’ όσα διέθετε για τον Κέιν ο Robert Wise]. Ο σκηνοθέτης, ενορχηστρωτής και διευθυντής ορχήστρας, τραβάει το κοινό απ’ το μανίκι κι απ’ το αυτί αν του επιτρέψουμε.

Εν κατακλείδι, όσοι-όποιοι μπείτε στο ταξίδι αυτό, δεν θα ζημιωθείτε ό,τι κι αν κερδίσετε.

Βαθμός: 7