Σινέ-MiC
Ποιητική των ερειπίων στην πιο κατεστραμμένη πόλη του κόσμου. Του Κώστα Καρδερίνη
Ο δημοσιογράφος, ανθρωπογεωγράφος και απαρέμφατος ντοκιμαντερίστας Θωμάς Σίδερης [Η θηλιά, Τα ρόδια του Ναγκόρνο Καραμπάχ] έχει ξανασυνεργαστεί με τον μεγάλο κούρδο ποιητή και διανοούμενο Merwan Berekat [Μερουάν Μπερεκάτ] το 2020 [Το θολό ποτάμι του Μπαασίμ]. Ο γάμος στο Αφρίν είναι το δεύτερο κοινό τους πόνημα, όπου ο Μπερεκάτ συνεισφέρει τα μάλα, μιας και αναφέρεται στην πόλη του Μερουάν, την Τζιντιρές [αρχαιοελληνιστί Γίνδαρος], στην πολύπαθη περιοχή του συριακού Αφρίν [Avrîn].
Απαρχή και αφορμή της αφήγησης είναι το βίντεο ενός γάμου [06/09/1995] που τραβήχτηκε 15 χρόνια πριν από την έναρξη του πολέμου [2010] και 28 χρόνια πριν από τη δημιουργία της ταινίας. Ο ποιητής αναρωτιέται τι να απέγιναν όλοι αυτοί που εμφανίζονται στις χαρούμενες εικόνες του γλεντιού. Εντωμεταξύ μεσολάβησε εμφύλιος πόλεμος, το ισλαμικό παρακράτος, μετά η τουρκική κατοχή [20/03/2018] και εντέλει ένας αποτελειωτικός φονικός σεισμός [Φεβρουάριος 2023]. Όλα αυτά ισοπέδωσαν και ξαναϊσοπέδωσαν και ξαναϊσοπέδωσαν την πόλη, ερείπια πάνω στα ερείπια, με δεκάδες νεκρούς, αγνοούμενους, εκτοπισμένους και πρόσφυγες μέσα στην ίδια τους την επικράτεια.
Συνεκτικό στοιχείο στις επάλληλες αυτές ιστορίες φρίκης και απόγνωσης, η ποιητική αφήγηση και η προσωπική ματιά του Μπερεκάτ, που μετρά τις πληγές του, αναπολεί τον κήπο του, αλλά ταυτόχρονα θέλει να διασώσει την μνήμη και τις αναμνήσεις, ελπίζοντας σε τι; Ποντάροντας που; Στο τραγούδι της χαροκαμένης νύφης, ντυμένης στα μαύρα σήμερα; Ή στην αριστουργηματική μουσική επένδυση του αυτόχειρα Rehat Aziz [1996-2018], νεότατου δεξιοτέχνη στη ντουντούκα και το κλαρινέτο; Διαρκής αμανές και διαρκές μοιρολόι ντύνει παρηγορητικά τις ζοφερές εικόνες.
Παράλληλα με τις κακουχίες και τα δεινά, περιγράφονται οι αντίξοες προσπάθειες των επιζώντων κούρδων κατοίκων για αναγέννηση, ιδιαίτερα μέσα από τη γιορτή του Nevroz [νεβρόζ ή νορούζ = νέα μέρα] η οποία τελείται την πρώτη νύχτα της Άνοιξης, με φωτιές, χορό και τραπεζώματα. Γιορτή της ζωοδότρας άνοιξης κατάλοιπο, λένε, από τη θρησκεία του Ζωροαστρισμού. Κι όμως τα παιδιά είναι το μέλλον, μας δείχνει εμφατικά ο ουμανιστής ποιητής και πονεμένος άνθρωπος Μερουάν Μπερεκάτ.
