Σινε-MiC

Καμπαρντίνοι, μπαλκάροι, τσερκέζοι, τσετσένοι, κιρκάσιοι και στη μέση μια κλειστή κοινότητα εβραίων που ζουν στον δικό τους κόσμο. Είμαστε στο Νάλτσικ, την πρωτεύουσα της Καμπαρντίνο-Μπαλκαρίας, στο σωτήριο έτος 1998. Η πολιτική αστάθεια προκαλεί κύματα κοινωνικών αναταράξεων. Οι παρενέργειες αυτών αγγίζουν παράλληλες ζωές.

Τη βραδιά του αρραβώνα του απάγεται ο μικρός γιος της οικογένειας Κοφτ μαζί με την υποψήφια νύφη. Τα λύτρα υπέρογκα κι ο αγώνας να μαζευτούν προϋποθέτει εντέλει τη «θυσία» της μεγάλης κόρης, της ατίθασης Ίλα [Darya Zhovnar]. Η γκαραζιέρισσα Ίλα είναι ερωτευμένη με έναν άξεστο καμπαρντίνο, ανήκουστο για την οικογένεια, η οποία την «πουλάει» σε κάποιον ερωτοχτυπημένο καλλιεργημένο εβραίο, μέλος της κοινότητας, προκειμένου να απελευθερώσει το προαναφερθέν νεαρό άτυχο ζευγάρι. Και τα άλλα μέλη της κοινότητας, όμως, κρατούν την ίδια αρπακτική στάση απέναντι στη δοκιμαζόμενη φαμίλια.

Ο νεαρός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και μοντέρ Καντεμίρ Μπαλάγκοβ, μόλις 25 στα 26, τολμάει σε πολλά επίπεδα. Περιπλέκει την κεντρική αληθινή ιστορία με άλλες παράπλευρες αλήθειες. «Κόβει» όλη την ταινία σε φόρμα 4:3 για να ενσωματώσει ένα σναφ φιλμάκι που σοκάρει αλλά ταιριάζει απόλυτα στην ολόγυρη αγριότητα. Γυρίζει τολμηρή άκρως ρεαλιστική ερωτική σκηνή που σπάνια βλέπουμε. Τηρεί γυναικεία προοπτική και παραδέχεται τις επιρροές του από την Ροζέτα [1999] των αφών Νταρντέν και την, πρόγονη όλων, Μουσέτ [1967] του πρωτοπόρου Ρομπέρ Μπρεσόν. Εκμεταλλεύεται την παραγωγή του μέντορα Σοκούροφ αλλά γέρνει προς τη ρηξικέλευθη ματιά των πρόωρα χαμένων Αλεξέι Μπαλαμπάνοφ και Σεργκέι Μποντρόφ υιού, η οποία αποτυπώνεται έξοχα στο ανατρεπτικό τέλος της ταινίας.

Αντίθετα, το 58ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, στο οποίο διαγωνίστηκε η ταινία, ΔΕΝ τόλμησε να την βραβεύσει. Αρκέστηκε σε ένα βραβείο γυναικείας ερμηνείας για τη δυναμική Olga Dragunova που υποδύεται τη μητέρα της Ίλα και σε ένα ακόμη τιμητικό βραβείο της ελληνικής Βουλής [Ανθρώπινες Αξίες]. Εύσημα δίνω στους δικούς μας ανθρώπους που εμπνεύστηκαν δυο πολύ πετυχημένους ελληνικούς τίτλους οι οποίοι μεταφέρουν την λεπτή πικρή ειρωνεία του θέματος, τόσο ο φεστιβαλικός [Για την οικογένεια] όσο κι ο εμπορικός [Οι δικοί μου άνθρωποι].

Και μην μασάτε από τις μετριοπαθείς κριτικές που ενδεχομένως διαβάσατε. Η ταινία «τα σπάει» και παραμένει τραγικά επίκαιρη 20 χρόνια μετά.

ΥΓ: Διαβάζω πως τα γυρίσματά της κράτησαν τόσες μέρες όσα τα χρόνια του σκηνοθέτη και εκπλήσσομαι για άλλη μια φορά.

Βαθμός: εννιά [9]