Σινε-MiC
Εκεί ήταν τα "δυο στενά" όπου "σκοτώσανε τον Σακαφλιά". Στις φυλακές των Τρικάλων. Ένα ντοκιμαντέρ... Του Κώστα Καρδερίνη
Σινεμά τεκμηρίωσης ή αλλιώς ντοκιμαντέρ. Η φυλακή των Τρικ[οκ]άλων με όλη την κτιριακή ιστορία των 110 χρόνων της. Ιστορία η οποία ακολουθεί αυτήν της νεότερης Ελλάδας, χωρισμένη σε τρεις φάσεις, που αναφέρονται κυρίως σε περιόδους εσωτερικών αναταραχών και πολιτικών κρατουμένων. Η πρώτη φάση μεσοπολεμικά [1928] μέχρι και τη γερμανική κατοχή. Η δεύτερη στο κυνήγι των αριστερών [Δεκεμβριανά, εμφύλιος]. Η τρίτη από τη δικτατορία ως το οριστικό κλείσιμο [2006]. Ο σκηνοθέτης επέλεξε επτά ανθρώπους για να αφηγηθούν όλες τις φάσεις, είτε μέσα από προσωπικά βιώματα είτε μέσω της έρευνας και της ανασκαφής.
Ποιας ανασκαφής, θα ρωτήσετε. Αυτής που ακολούθησε την ανακάλυψη του οθωμανικού λουτρού και των υπόκαυστων στην αυλή, κατά τη μετατροπή του χώρου από τον δήμο Τρικκέων σε χώρο πολιτιστικό και Κέντρο έρευνας Μουσείο Βασίλη Τσιτσάνη. Κι αυτό ήταν μια έκπληξη που επιφύλαξε το πρώην συγκρότημα φυλακών στους επιστήμονες και στον σκηνοθέτη. Έτσι η ιστορία του επεκτάθηκε πιο βαθιά πίσω στο χρόνο και... ταυτόχρονα ατένισε το μέλλον. Η πρώτη χρήση του χώρου γύρισε μπούμερανγκ, προβλημάτισε, δίχασε και κέρδισε το χώρο της στον νέο χρόνο.
Όλα αυτά αναπτύσσονται με χιτσκοκικό ταμπεραμέντο και εξαίρετο σενάριο, με άξονα τις προσωπικές αφηγήσεις των επτά επί Τρίκαλα. Οι αφηγήσεις είναι ανεξάρτητες και μοντάρονται σε παράλληλη εξέλιξη. Πολύ ενδιαφέρουσα ιδέα να καταγράψει την πρώτη νέα εντύπωση-αντίδραση των αφηγητών. Μπαίνουν μόνοι για πρώτη φορά μετά την προηγούμενη σχέση τους με τον χώρο, περιδιαβαίνουν, κοντοστέκονται, ανασύρουν, αναθυμούνται, ανασκάπτουν εαυτούς και ξεθάβουν μνήμες, κυρίως δυσάρεστες βέβαια. Ο χώρος λειτουργεί θεατρικά πλέον ως χρονοταξικό σκηνικό, τους υποβάλλει και μας υποβάλλει, διακτινίζονται σε μια αναπαραστατική πράξη "δρώντων και ου δι' απαγγελίας".
Η μουσική και η μίξη των φυσικών ήχων από τον Βαγγέλη Φάμπα είναι άλλη μια σπουδαία έκπληξη. Τολμάει πειραματισμούς στη φόρμα και στο περιεχόμενο και δικαιώνεται, όπως εξάλλου και όλο το τιμ, από την έρευνα και το σενάριο της Γλυκερίας Πατραμάνη μέχρι τη "νυχθημερόν" διεύθυνση φωτογραφίας του Χάρη Φάρρου [και όχι Φάροου]. Όλοι και όλα τους λειτουργούν ως αντίβαρο στη βαριά Ιστορία, αποτυπούμενη είτε από τον νεότερο ποινικό Κώστα Σαμαρά είτε από τον παλαιότερο αντιστασιακό Αλκιβιάδη Ζαμπακά.
Το μόνο που έχω να παρατηρήσω είναι ότι στην προβολή του Σιωπηλού Μάρτυρα στο 18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης δεν έβγαινε πάντα η λεζάντα με το όνομα αυτού που μιλάει σε δεδομένη στιγμή. Ελπίζω να έχει αποκατασταθεί ήδη η ασήμαντη αυτή λεπτομέρεια.
Βαθμός: εννιά [9]