Σουζού, ο ποταμός του έρωτα

Ο Λου Γε είναι ένας νέος κινέζος σκηνοθέτης, γεννημένος στη Σαγκάη το 1965. Τελείωσε την κινηματογραφική ακαδημία του Πεκίνου. Άφησε άναυδους τους δασκάλους του με την πτυχιακή του ταινία "Weekend Lover" [Εραστής του Σαββατοκύριακου, 1994]. Ταρακούνησε και τα τηλεοπτικά ύδατα με την παραγωγή "Don't Be Young" (1995), ένα εξπρεσιονιστικό ψυχολογικό θρίλερ. Ίδρυσε την εταιρία Dream Factory [Βιοτεχνία ονείρων, 1998] και επέστρεψε κινηματογραφικά στην γενέτειρά του και στα μυστηριώδη και μολυσμένα ύδατα του διαρρέοντος αυτήν ποταμού Σουζού, 'το αίμα της πόλης' όπως τον αποκαλεί ο ίδιος. Μια αστική φλέβα, ακάθαρτη και χαίνουσα, που καταπίνει κορμιά, βρωμιά, έρωτες, σκουπίδια, που σαγηνεύει με την ιριδίζουσα γοητεία της και φοβίζει με την αδιαφάνεια και τη σκοτεινιά της.

Η σημερινή Σαγκάη είναι λοιπόν το θέατρο της διπλής ερωτικής ιστορίας που μας αφηγείται ο Ye εντελώς υποκειμενικά, μέσα από τον ερασιτεχνικό φακό ενός ιδιωτικού ντεντέκτιβ, με φίλτρο τα προσωπικά του αισθήματα για την Μέιμέι, μια κοπέλα που χορεύει ως γοργόνα στο ενυδρείο ενός κακόφημου νάιτ-κλαμπ. Η Μέιμέι έχει συγκινηθεί βαθύτατα από την ιστορία της Μουντάν, που χάθηκε στα νερά του ποταμού όταν την πρόδωσε ο Μαρντάρ, ένας ταχυμεταφορέας, με τον οποίο σχεδίασε την ψευτο-απαγωγή της και τον εκβιασμό του πλούσιου πατέρα της. Οι δυο κοπέλες μοιάζουν σα δυο σταγόνες νερό. "Αν σ' άφηνα μια μέρα, θα μ' έψαχνες, όπως ο Μαρντάρ την Μουντάν;" αναρωτιέται η μικροκαμωμένη Μέιμέι.

Μια έξοχη κινηματογραφική μελέτη που διαλογίζεται πάνω στη μνήμη και την απώλεια, την εμμονή και την έκπτωση των ερωτικών αισθημάτων και των αισθήσεων. "Αν ο Χίτσκοκ ξαναγύριζε σήμερα τον Δεσμώτη του Ιλίγγου στις υποβαθμισμένες συνοικίες της Σαγκάης και είχε επηρεαστεί από το γαλλικό νέο κύμα και τον Γουόν Καρ Γουάι, θα έφτιαχνε πιθανότατα κάτι ανάλογο... Οι διακλαδώσεις της ιστορίας είναι άκρως συναρπαστικές και το σενάριο του Δεσμώτη μοιάζει υπερβολικά γραμμικό μπροστά της" μας λέει ο Χάουαρντ Φάινστάιν. Οι αναφορές στον Χίτσκοκ είναι τρεις: ηδονοβλεπτική ματιά, παρεξηγημένη ταυτότητα, σεξουαλική εμμονή και φαντασίωση. Ανόλογες παραπομπές στον Bernard Herrmann κάνει και η μουσική του Jorg Lemberg.

Το μοντάζ του Karl Riedl αναπηδά συχνά και διαπλέκει έξοχα το κουβάρι του νήματος, δημιουργώντας μια μεθυστική σύγχυση. Η διεύθυνση φωτογραφίας του Wang Yu αναδεικνύει την χαοτική αρχιτεκτονική των παραποτάμιων συνοικιών μιας άλλης μεγαλούπολης. Όπως κάθε πόλη έτσι και η Σαγκάη έχει πολλά πρόσωπα, φοράει καθημερινά πολλές μάσκες - το ίδιο κάνουν και οι άνθρωποί της. Το μόνιμο και σταθερό σημείο αναφοράς της είναι ο ποταμός Σουζού. Συνυφασμένος με την ζωή και τον θάνατο, λειτουργεί ως έμπλεος εκτελεστής της μοίρας. Όπως το κορμί είναι δοχείο του έρωτα έτσι κι ο ποταμός είναι υπο-δοχείο χάους και φτώχειας. Προστατεύει αναμνήσεις, σκεπάζει μυστικά ή εκβράζει ξεχασμένες και μυστηριώδεις ιστορίες ωσάν μια σύγχρονη σινική στύγα.

Το πιο δυναμικό στοιχείο της ταινίας είναι φυσικά η ερωτική ιστορία που πραγματεύεται. Ακραία πιθανώς, κάπως περίεργη σε γούστα αλλά σίγουρα μαγική. Η μαγεία στροβιλίζεται στη δίνη των νερών μ' έναν λερωμένο εστέτ λυρισμό που στοιχειώνει και καθηλώνει τον θεατή. Ένα ανοιχτό κλειστοφοβικό φιλμ νουάρ, μοναδικό μνημείο του νέου ασιατικού σινεμά. "Αν μ' αγαπάς ψάξε να με βρεις" ήταν το τελεσίγραφό της.

Οι ταινίες του Lou Ye
Wei qing shao nu (1994)
Zhou mo qing ren (Weekend Lover, 1994)
"Super City" (1995) ηταν παραγωγή 10 τηλεταινιών
"Don't Be Young" (1995) η δική του τηλεταινία
Suzhou he (Suzhou River / Ο ποταμός του έρωτα, 2000)

Αναφορές
Ο Σουζού κι ο σκηνοθέτης στο Παρίσι
Ο ποταμός στο filmforum
Το indiewire και ο Σουζού
Ο ποταμός στο iBBC
Ο Neil Young για τον ποταμό
Σουζού flakmag