Στην Αγκαλιά του Φιδιού

Η άγρια αμαζόνεια Κολομβία είναι πεδίο δράσης αυτής της, εν πολλοίς μαυρόασπρης, εξαίρετης ταινίας. Στις αρχές του προηγούμενου αιώνα [1909] ο γερμανός επιστήμων Τέο Κοχ-Γκρίνμπεργκ επισκέπτεται άρρωστος τον σαμάνο Καραμακάτε, τελευταίο επιζώντα της φυλής του, ζητώντας του να τον θεραπεύσει όπως μόνο εκείνος μπορεί. Μαζί με τον συνοδό-βοηθό του ξεκινούν μια πλωτή αποστολή για να βρουν ένα θαυματουργό λουλούδι που μόνο η φυλή του ξέρει να μεταποιεί σε ίαμα.

Τέσσερις δεκαετίες μετά έρχεται ένας άλλος εξερευνητής, ο αμερικανός βοτανολόγος Ρίτσαρντ Έβανς Σούλτες, ο οποίος μελετά τα εκδοθέντα ημερολόγια του προηγούμενου και θέλει κι αυτός να βρει το ίδιο ιαματικό άνθος. Βλέπουμε τις δυο αυτές, απέχουσες χρονικά, αποστολές σε παράλληλη εξέλιξη και ζούμε τη δύναμη του Αμαζονίου και της φύσης, λες κι έχει παγώσει ο χρόνος. Λες και η Φύση είναι απαράλλαχτη και αναλλοίωτη όσο κι αν την καταστρέφουν οι στυγνοί της εκμεταλλευτές. Πριν τους βαρόνους της κόκας λυμαίνονταν την περιοχή οι βαρόνοι του καουτσούκ, οι ιεραπόστολοι και οι τυχοδιώκτες.

Η πάλη των τάξεων είναι εδώ πάλη πολιτισμών. Του δυτικού πολιτισμού που επιζητά αχόρταγα τη γνώση με την ψευδαίσθηση της παντοδυναμίας του, δίχως κανένα βιοηθικό υπόβαθρο, χωρίς να αφουγκράζεται πραγματικά τη σοφία της Φύσης. Και του αμαζόνειου φυσικού πολιτισμού που έχει βιώσει και μεταστοιχειώσει την αρχέγονη φυσική φιλοσοφία κι έχει δεχθεί κι αυτός και το περιβάλλον την οδοστρωτήρεια εισβολή των κονκισταδόρες, των εκχριστιανιστών, των αρπάγων. Χάριν "σωτηρίας", συμβαίνουν πια εδώ κοσμογονικές αλλαγές και η σύγκρουση είναι βίαιη σα σχάση πυρήνων.

Οι άνθρωποι έχουν γίνει σκιές του εαυτού τους, ζωντανά ζόμπι χωρίς μνήμη, τσουλατσάκι χωρίς όνειρα, γκρέμλιν ζώντα χωρίς να ζουν πραγματικά. Σα να περπατάνε στο ένα πόδι. Αν φαντάζεστε ταινίες με βουντού αλά Ουές Κρέηβεν, πέφτετε πολύ έξω. Εδώ η ανακόντα [ανακόνδας ο ευνήκτης] έχει γεννήσει τα παιδιά της κι αυτά, αφού φάνε τα πιο αδύναμα, ετοιμάζονται να καταβροχθίσουν τα πάντα, εκτός εάν προλάβει ο ιαγουάρος και τα φάει αυτός πρώτος, απαλλάσσοντάς μας από την ολική καταστροφή και τον βιολογικό αφανισμό. Το μάτι του είναι μέρος του χαμένου μας ονείρου.

Όπως καταλαβαίνετε η ταινία λειτουργεί σε επίπεδο οικουμενικού μύθου, παγκόσμιας παραβολής, φυσικής αλληγορίας, επίγειας προφητείας, συμπαντικού πανοράματος... και όλα αυτά είναι ταυτόχρονα πλεγμένα και διαπλεκόμενα στο, καλλιτεχνικά φωτογραφημένο, σώμα της σαν στίγματα χένας. Είναι μια Οδύσσεια του Διαστήματος επί Γης που συμβαίνει εκατό χρόνια πριν, μετά τον Κλαρκ, μετά τον Κιούμπρικ, στον αιώνα του νεο-μάστορα Κύρου Γκουέρα.

Κι αν ο Έβανς μας θύμισε τον Φιτζακαράλντο που άκουγε Καρούζο στη ζούγκλα, εμείς ακούμε Nascuy Linares και επιτόπιες ηχογραφήσεις ιθαγενών από τη Βενεζουέλα και την Κολομβία ως νεοπαγείς Ντέιβιντ Τουπ. Ως καθρέφτες της εποχής μας.

Βαθμός: εννιά μισό [9,5]