Στο κεφάλι του Μιχάλη Χιόνη

Μισόν αιώνα τώρα ο Μάικλ Σνόου χειρίζεται μια απίστευτη γκάμα εκφραστικών μέσων και ξεδιπλώνει τις προσωπικές τους αναζητήσεις στα μονοπάτια μιας πρωτότυπης ατομικής έκφρασης. Είτε καθήμενος στο πιάνο είτε μπροστά απ' το καβαλέτο είτε πίσω απ' την κάμερα. Ή ακόμη φτιάχνοντας γλυπτά, κολάζ, ολογράμματα. Το ετερογενές όσο και πολυσύνθετο έργο του φανερώνει έναν ανήσυχο άνθρωπο, έναν αναγεννησιακό καλλιτέχνη της εποχής μας, γεμάτο χιούμορ και ιδέες που προκαλούν ρίγη συγκίνησης.

Η πολυσπερμία των επιτευγμάτων του απλώθηκε στα μέσα του '90 στην χώρα καταγωγής του, μέσα από μια σειρά εκθέσεων, παραστάσεων, προβολών, εκδόσεων και δημοσιευμάτων. Η Δυτική Ευρώπη τον ανακάλυψε μαζικά τα τελευταία τρία-τέσσερα χρόνια. Φέτος έρχεται και στη χώρα μας [κάλλιο αργά], προσκεκλημένος των Νέων Οριζόντων του πανέξυπνου και αεικίνητου Δημήτρη Εϊπίδη. Θα αξιωθούμε μιας ρετροσπεκτίβας 10 ταινιών του (αυτές που θα δείτε με την ένδειξη [*] παρακάτω) καθώς και μιας αναδρομικής του έκθεσης στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης εντός της ΔΕΘ.

Snowing Michael, βίος και πολιτείες
Πλαστικές τέχνες, πειραματικός κινηματογράφος και μουσική.
Εκφράζεται πολλαπλώς με το σκίτσο, τη ζωγραφική, το κολάζ, τη γλυπτική και την φωτογραφία.
Γεννήθηκε στις 10 Δεκεμβρίου 1929, στο Τορόντο του Οντάριο.
Μεγάλωσε και μορφώθηκε στη γειτονιά του Ρόουζεντέηλ.
Αναφερόμενος στα παιδικά του χρόνια λέει: "Η τύφλωση του πατέρα μου όταν ήμουν 15 χρονών και η πιανιστική ικανότητα της μητέρας μου, ήταν τα δυο πιο σημαντικά πράγματα της ζωής μου".
Άρχισε να ενδιαφέρεται για την τέχνη από τα γυμνασιακά του χρόνια.
Κέρδισε το καλλιτεχνικό βραβείο αποφοιτούντων του Upper Canada College στα 1948.
Εισήχθη στο Ontario College of Art και ειδικεύτηκε στο ντιζάιν.
Άρχισε να παίζει μουσική με κάποιο γκρουπ και να προωθεί ανεξάρτητα την έφεση του προς τη ζωγραφική.
Αποφοίτησε από το Κολέγιο Τέχνης του Οντάριο το 1952.
Αφού δοκίμασε να γίνει εμπορικός καλλιτέχνης και απηύδησε, ταξίδεψε επί 18 μήνες στην Ευρώπη, παίζοντας μουσική, βλέποντας μουσεία και σχεδιάζοντας διαρκώς.
Επέστρεψε στο Τορόντο, ίδρυσε ένα στούντιο και άρχισε να φτιάχνει κινούμενα σχέδια.
Έκανε ζωντανές εμφανίσεις με τους Toronto Jazz του Don Owen.
Νυμφεύτηκε την καλλιτέχνιδα Joyce Wieland.

Το 1956 έκανε την πρώτη ατομική του έκθεση.
Το διάστημα 1962-1972 έζησε σε μια σοφίτα στο Σόχο της Νέας Υόρκης.
Εκεί δημιούργησε την ζωγραφική του ενότητα με τίτλο "Γυναίκες που περπατούν".
Εκεί έφτιαξε το αβανγκάρντ φιλμάκι "Μήκος κύματος" που του χάρισε πλατιά αναγνώριση και το Μέγα Βραβείο στο 4ο Διεθνές Πειραματικό Φεστιβάλ του Knokke-le-Zoute.
Καθώς επίσης και το μνημειώδες "La Region Centrale" [1971].
Επέστρεψε στο Τορόντο στα μέσα του '70.
Έπαιξε στην Artists' Jazz Band, αλλά και αρκετές φορές σόλο σε Τορόντο, Μόντρεαλ, Νέα Υόρκη και Ευρώπη.
Αρκετά έργα του ανήκουν πια σε μεγάλες συλλογές του κόσμου. Μεταξύ αυτών η εν Οτάβα Εθνική Πινακοθήκη του Καναδά και τα Μουσεία Μοντέρνας Τέχνης της Νέας Υόρκης και των Παρισίων.
Συνέπλευσε με το New Music group που από το 1976 έκανε αρκετές διεθνείς εμφανίσεις.
An accomplished musician, Michael Snow plays with the New Music group at CCMC which has been presenting concerts internationally since 1976
Έχει επίσης δημιουργήσει και μεγάλα υπαίθρια έργα.
Όπως οι φωτο-χήνες σε φάιμπεργκλάς που σταθμεύουν στο Eaton Center του Τορόντο.
Οι 14 τεράστιες φιγούρες θεατών που βλέπει κανείς εν είδει ζωφόρου στις βορινές κόχες του σταδίου SkyDome.
Ή οι φωτο-τοιχογραφικές του "Αντανακλάσεις" στην καναδική πρεσβεία στην Ουάσινγκτον.

Το 1994 τιμήθηκε με την μεγαλύτερη έκθεση που ευτύχησε να έχει ποτέ καναδός καλλιτέχνης, το περίφημο Michael Snow Project, μια αναδρομή στο σαραντάχρονο έργο του.
Ανάμεσα στις τιμητικές του διακρίσεις συγκαταλέγεται και το πρώτο βραβείο του Belgian International Independent Film Festival, στα 1968.
Το 1970 εκπροσώπησε τον Καναδά στην Μπιενάλε της Βενετίας.
Αναγορεύτηκε επίτιμος διδάκτωρ στα Πανεπιστήμια του Γέηλ και του Μπροκ.
Το 1983 έλαβε τον σταυρό του Τάγματος του Καναδά για την συνεισφορά του στον πολιτισμό της χώρας.
Τιμητικούς τίτλους του έχουν απονείμει το Πανεπιστήμιο της Βικτόρια και το Κολέγιο Τεχνών και Σχεδίου της Νέας Σκοτίας.
Ονομάστηκε από τη γαλλική κυβέρνηση, Ιππότης του Τάγματος των Γραμμάτων και των Τεχνών.
Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί στα μεγαλύτερα Κέντρα Τέχνης σε Ευρώπη και Αμερική.
Έχει τιμηθεί από το Μουσείο Γκούγκενχάιμ και από την Ένωση Σινε-Κριτικών του Λος Άντζελες.
Είναι επισκέπτης καθηγητής στο Πρίνσετον και στην Εθνική Σχολή Φωτογραφίας της Αρλ.
Οργανώθηκαν ρετροσπεκτίβες στο φιλμικό του έργο στις ΗΠΑ, Αυστραλία, Ιαπωνία, Ολλανδία, Γαλλία, Αυστρία, Ιταλία και, τώρα πια, και στην Ελλάδα.
Η πιο διάσημη, η φωτο-γραφική Transparente, έλαβε χώρα στο La Ferme du Buisson, στα παρισινά περίχωρα.
Ταυτόχρονα, η γλυπτική του εγκατάσταση "Redifice" εκτέθηκε στο Καναδικό Πολιτιστικό Κέντρο της γαλλικής πρωτεύουσας.
Σήμερα ζει και εργάζεται μόνιμα πια στο Τορόντο.

Φιλμογραφία
*Corpus Callosum [2002] ψηφιακό βίντεο, έγχρωμο, 92' [*]
To Lavoisier, Who Died in the Reign of Terror [1991] έγχρωμο με ήχο, 53' [*]
See You Later / Au Revoir [1990] έγχρωμο με ήχο, 18' [*]
Seated Figures [1988] έγχρωμο με ήχο, 42' [*]
So is This [1982] έγχρωμο χωρίς ήχο, 43'
Presents [1980-81] έγχρωμο με ήχο, 90' [*]
Breakfast (Table Top Dolly) [1972/1976] έγχρωμο με ήχο, 15'
Rameau's Nephew by Diderot (Thanx to Dennis Young) by Wilma Schoen [1974] έγχρωμο με ήχο, 260'
Two Sides to Every Story [1974] έγχρωμο με ήχο, 8' σε δυο οθόνες παράλληλα
La Region Centrale [1971] έγχρωμο με ήχο, 190' [*]
Side Seat Paintings Slide Sound Film [1970] έγχρωμο με ήχο, 20'
One Second in Montreal [1969] ασπρόμαυρο χωρίς ήχο, 26' [*]
Dripping Water [1969] ασπρόμαυρο με ήχο, 10.5' (σε συνεργασία με την Joyce Wieland)
<------> (Back and Forth) [1968-69] έγχρωμο με ήχο, 53' [*]
Standard Time [1967] έγχρωμο με ήχο, 8'
Wavelength [1966-67] έγχρωμο με ήχο, 45' [*]
Short Shave [1965] ασπρόμαυρο με ήχο, 4'
New York Eye and Ear Control [1964] ασπρόμαυρο με ήχο, 34' [*]
A to Z [1956] άσπρο-μπλε χωρίς ήχο, 7'

Για όσους θέλουν απλώς να γνωριστούν με το έργο του, προτείνω το περίφημο "Wavelength" [Μήκος κύματος, 45'], μια φιλμική εξερεύνηση της φαινομενολογίας χώρου/χρόνου που ενθυλακώνει αυτοβιογραφικά στοιχεία [ζωγραφικά έργα, φίλους, εραστές] αλλά και καταφέρνει να αποτυπώσει τα αισθητικά ρεύματα της εποχής [ένα άσμα των Beatles, οι επιγραφές των καταστημάτων που μονοπωλούν τη θέα απ' το παράθυρό του] μαζί με την προοπτική της επερχόμενης παρακμής της.

Παραπέρα, μπορείτε να αφεθείτε στο εικαστικό ντελίριο του "See You Later/Au revoir" [Τα λέμε... στο επανειδείν, 18'] όπου με μια απλούστατη τεχνική αργής κίνησης μεταμορφώνει έναν βαρετό εργασιακό χώρο σε αυτό που ο ίδιος αποκαλεί "έναν πίνακα του Βερμέερ που κινείται ελαφρώς".

Αν ενθουσιαστείτε, αποτολμήστε το 92 λεπτών "*Corpus Callosum" που αντλεί τον τίτλο του από το τμήμα του εγκεφάλου που είναι υπεύθυνο για την επικοινωνία των δύο ημισφαιρίων του. Κινούμενος στην προέκταση του "Wavelength", ανακατεύει με μαεστρία ιδέες, θεωρίες και προσωπικές του παρατηρήσεις, για να δημιουργήσει ένα "ταμπλό μεταμορφώσεων, μια τραγικωμωδία κινηματογραφικών μεταβλητών". Θάχετε έτσι την ευκαιρία να δείτε και ένα απόσπασμα από το πρώτο κινούμενο σχέδιό του.

Αν όμως παθιαστείτε, τότε σας χρειάζεται ένα θεαματικό 180λεπτο "La Rιgion Centrale", η απόλυτη πειραματική 'μεταφορά του βλέμματος'.

Χιόνια στο δια-δίκτυ
Βίος παράλληλος 1ος
Βίος παράλληλος 2ος
Ντοσιέ για προχωρήμενους
Ρέτρο Χάρβαρντ