Τα 77α όσκαρ και ο ασυγχώρητος Κλιντ
Ήστγουντ-Σκορτσέζε: 4-5, σημειώσατε 1. Ω ναι! Τέτοια τρελά αποτελέσματα έβγαλε η φετινή απονομή της ακαδημίας. Παρόλο που ο ιπτάμενος Μάρτιν και ο "Αεροπόρος" του κέρδισαν πέντε αγαλμάτια, ο αειθαλής αλλά πάντα πιο προσγειωμένος dirty Harry κατάφερε να πάρει τα τέσσερα από τα σπουδαιότερα, θριαμβεύοντας πανηγυρικά. Τέτοιο χουνέρι, τέτοιο κάζο και τέτοια έπαρση καταβαραθρωμένη είχε να δει η τελετή απονομής από τις "Συμμορίες της Νέας Υόρκης". Τι κι αν προσπαθεί να το παίξει πατριώτης και εμψυχωτής και υπερπαραγωγός και τζέντλεμαν, είναι δήθεν, είναι πασέ, είναι ντεμοντέ, είναι σικέ. Ο Clint κατάφερε να τον κερδίσει και στα σημεία, διότι είν' αληθινός, είναι διορατικός, είναι πιο ρεαλιστής και πιο ξύπνιος.
Έχουμε και κλαίμε λοιπόν. Το "Million Dollar Baby" κέρδισε τα όσκαρ καλύτερης ταινίας, καλύτερης σκηνοθεσίας, καλύτερης πρώτης γυναικείας ερμηνείας [Hilary Swank] και καλύτερης δεύτερης ανδρικής [Morgan Freeman]. Και ξέρετε πιο ήταν το μεγαλύτερο ατού της; Ο Μόργκαν Φρήμαν, ένας άσος στο μανίκι του γερόλυκου Κλιντ. Από τότε που συναντήθηκαν στους "Ασυγχώρητους" φάνηκε το πόσο ταίριαξαν οι δυο τους. Η στόφα του μεγάλου ερμηνευτή αξιοποιήθηκε εδώ στο έπακρο. Όχι πως κι η 'τερατώδης' Χίλαρι πήγε πίσω. Άξια κι αυτή όπως και η ταινία φυσικά. Κι όσο για τον 75χρονο δημιουργό και παραγωγό της, ε αυτός πια έγινε ο μεγαλύτερος σε ηλικία βραβευμένος με όσκαρ σκηνοθέτης. Δεν ξέρω αν θα κρεμάσει τα γάντια, αλλ' ακόμα κι αν το κάνει θα φύγει τιμημένος και δοξασμένος.
Και πάμε στον "Aviator" του φουκαριάρη κι απαρηγόρητου Martin Scorsese. Αξιώθηκε βραβεύσεως μιας καλύτερης δεύτερης γυναικείας ερμηνείας [Cate Blanchett], μιας σπουδαίας καλλιτεχνικής διεύθυνσης [Dante Ferretti, Francesca Lo Schiavo], μιας διεύθυνσης φωτογραφίας [Robert Richardson], των κοστουμιών [Sandy Powell] και του μοντάζ [Thelma Schoonmaker]. Δεν είναι και λίγα κι απ' ότι φαίνεται οι γυναίκες τον έβγαλαν ασπροπρόσωπο. Ούτε νύφες ντυμένες στα άσπρα να ήντουσαν! Μάλλον πρόκειται για τη μια νεράιδα και τις τρεις χάριτες της ταινίας που πάλεψαν και δάμασαν τα στοιχειά στο κεφάλι του δημιουργού της.
Πολύ καλά στάθηκε και η βιογραφία του θρυλικού hit the road Ray Charles που πρόλαβε να την κάνει γι' αλλού. Ο Jamie Foxx υποδύθηκε την ανισόρροπη αυτή προσωπικότητα με απίστευτη πλαστικότητα, φόρεσε το δέρμα του μεγάλου ανδρός και δίκαια επιβλήθηκε των αντιπάλων του. Μην ξεχνάμε πως το 2004 ήταν η χρονιά του, αφού πρωταγωνίστησε και στην ολονύχτια μονομαχία με τον πολλά βαρύ Τομ Κρουζ που έφερε τον τίτλο "Collateral". O "Ray" χτύπησε και το όσκαρ μίξης ήχου και υπεύθυνοι γι' αυτό είναι οι Scott Millan, Greg Orloff, Bob Beemer και Steve Cantamessa.
Στα σενάρια δεν είχαμε και ιδιαίτερες εκπλήξεις. Στο διασκευασμένο κέρδισαν οι "ανεξάρτητοι" και "ανανεωτές" Alexander Payne και Jim Taylor του πολύ κακού για το τίποτα "Πλαγίως" [Sideways] που αμφιβάλω αν θα το θυμάται κανείς μετά από λίγα χρόνια. Ο ελληνικής καταγωγής Πέην [στα πισινά μας] άφησε απέξω τα "Ημερολόγια μοτοσικλέτας" και το "Πριν το ηλιοβασίλεμα" που ήταν και από τις καλύτερες ταινίες της χρονιάς που έφυγε. Στο πρωτότυπο σενάριο επικράτησαν δίκαια οι πραγματικοί ανανεωτές και οι πραγματικοί ανεξάρτητοι όσο και ρηξικέλευθοι και σκεπτόμενοι και προβληματιζόμενοι δημιουργοί. Πρόκειται για τους φερέλπιδες Charlie Kaufman και Michel Gondry μετά του Pierre Bismuth, που έστησαν ένα θεσπέσιο ονειρόδραμα για μια "Αιώνια λιακάδα ενός καθαρού μυαλού".
Στις μουσικές όμως είχαμε εκπλήξεις. Οι συνήθως ύποπτες παραγωγές των στούντιο Ντίσνεϊ που μονοπωλούν τα τραγούδια, βρήκαν τον μάστορή τους από τον Jorge Drexler που απογείωσε γλυκά το "Al Otro Lado Del Rio" μες απ' τα "Ημερολόγια μοτοσικλέτας" του Τσε και του Βάλτερ Σάλες. Και παρά το γεγονός ότι το υπόλοιπο σάουντρακ υπογράφει ο Γκουστάβο Σανταολάγια!!! Όσο για τη μουσική του παραμυθώδους "Ψάχνοντας τη Χώρα του Ποτέ" [Finding Neverland] με την υπογραφή του Jan A.P. Kaczmarek δεν έχω άποψη. Αν την ακούσω θα σας πω γιατί κέρδισε το "Σκοτεινό Χωριό" [The Village] του James Newton Howard.
Δύο ακόμη αγαλματάκια πήραν οι αεικινούμενοι "Απίθανοι", του καλύτερου μεγάλου κινουμένου σχεδίου στον Brad Bird και του ηχητικού μοντάζ στους Michael Silvers και Randy Thom. Το πραγματικά παράξενο φιλμ με τον τίτλο σιδηρόδρομο "Lemony Snicket's a series of unfortunate events" που μας κεντρίζει από τώρα την περιέργεια, βραβεύτηκε λόγω μακιγιάζ [Valli O'Reilly και Bill Corso], ενώ ο "Spider-Man 2" επεκράτησε στα οπτικά εφέ [John Dykstra, Scott Stokdyk, Anthony LaMolinara και John Frazier] του "Χάρι Πότερ" και του "Εγώ, το ρομπότ".
Στην κατηγορία της ξενόγλωσσης ταινίας, ανάμεσα σε χορωδίες [As it is in Heaven, Les Choristes] και άρρωστους [Η πτώση του Χίτλερ, Yesterday, Mar adentro] επεκράτησε ανισοβαρής "Η θάλασσα μέσα μου" του Alejandro Amenabar, λόγω του εκπληκτικού Χαβιέ Μπάρντεμ που έκανε έναν από τους πιο συναρπαστικούς ρόλους της ζωής του, όντας καθηλωμένος σ' ένα κρεβάτι και παίζοντας κυρίως με τα βλέμματα και τα πνεύματα. Παρά το γεγονός ότι οι περιφερειακοί του Μπάρντεμ χαρακτήρες με άφησαν μετέωρο, η ταινία κατάφερε να περάσει τον προβληματισμό της για την ευθανασία χωρίς να υποπέσει σε μελούρες και συναισθηματικές κορώνες. Κι όταν είδα ένα φιλμάκι με τον πραγματικό Ramon Sampedro, τότε κατάλαβα περισσότερο το μέγεθος της ερμηνείας του ανυπέρβλητου Χαβιέ, που αν μιλούσε αγγλικά θα είχε φάει λάχανο τον Τζέιμι Φοξ.
Εκεί που θα μπορούσε να γίνει πραγματική σφαγή είναι η κατηγορία του ντοκιμαντέρ μεγάλου μήκους. Από τη μια η άκρως συγκινητική "Ιστορία της καμήλας που δάκρυσε" και η αντίσταση κατά του γρήγορου και επιβλαβούς φαγητού με το δεδικασμένο "Super size me". Από την άλλη η νεκρανάσταση του ράπερ Τούπακ [Tupac: Resurrection] και το "Γύρισμα της πίστης" [Twist of faith] που πραγματεύεται το παιδικό τραύμα σεξουαλικής κακοποίησης από ιερέα [πολύ επίκαιρο]. Η αλήθεια και το όσκαρ βρέθηκαν κάπου στην Καλκούτα, εκεί στη συνοικία με τα κόκκινα φαναράκια, με εικόνες που κατέγραψαν τα παιδιά των πόρνων που είναι "Γεννημένα μέσα στα μπορντέλα" [Born into brothels].
Στο μικρό ντοκιμαντέρ επεκράτησαν οι Robert Hudson και Bobby Houston της Tell the Truth Pictures Production με το επεισόδιο "Mighty Times: The children's march". Οι ίδιοι ήταν υποψήφιοι και το 2002 με το "Mighty Times: The legacy of rosa Parks". Στο μικρό κινούμενο νίκησε ο ναρκαλκοολικός καρτουνίστας "Ryan" του Chris Landreth [και όχι του Καρβέλα]. Και τέλος, στο μικρό φιλμ δράσης επικράτησε το αλά Μάικ Λη "Wasp" της Andrea Arnold και της Cowboy Films Production.
Τιμώμενο πρόσωπο της 77ης φιέστας ήταν ο 81 ετών σκηνοθέτης Σίντνεϊ Λιούμετ. Αραδιάζω παρακάτω κάποιες από τις ταινίες του ίνα προς τούτο τη μνήμη σας αναμοχλεύσω. Ο ερχομός του παγοπώλη [The Iceman Cometh, 1960], Ο ενεχυροδανειστής [The Pawnbroker, 1964], The Anderson Tapes [1971], Η κούκλα του σατανά [Child's Play, 1972], Σέρπικο [Serpico, 1973], Έγκλημα στο Οριάν Εξπρές [Murder on the Orient Express, 1974], Σκυλίσια μέρα [Dog Day Afternoon, 1975], Το δίκτυο [Network, 1976], Έκβους [Equus, 1977], Παγίδα θανάτου [Deathtrap, 1982], Η ετυμηγορία [The Verdict, 1982], Το επόμενο πρωινό [The Morning After, 1986], Τρέχοντας στο κενό [Running on Empty, 1988], Οικογενειακές υποθέσεις [Family Business, 1989], Q & A [1990].
Και δε φτάνει που δεν κέρδισε ποτέ του ένα όσκαρ σκηνοθεσίας ή σεναρίου αλλά προσπάθησε μιλώντας να ευχαριστήσει αυτούς που τον αγνόησαν επί 47 χρόνια και να παρηγορήσει όσους δε γεύτηκαν επίσης ανάλογες χαρές [λέγε με Μάρτιν εν προκειμένω].
"Από τότε που έκανα την πρώτη μου ταινία [12 Angry Men, 1957], περιττό να πω ότι, ονειρευόμουν τα όσκαρ όπως όλοι. Κι αφού στάθηκα αρκετά τυχερός ώστε να προταθώ για την πρώτη μου εκείνη απόπειρα, άρχισα να φαντάζομαι τον λόγο μου στην απονομή. Κι ήμουνα πολύ ζιζάνιο τότε και σκεφτόμουνα να πω 'Δε θέλω να ευχαριστήσω κανένα. Μόνος μου την έκανα'. Φυσικά και δεν ήταν αλήθεια αλλά έτσι πίστευα πως θα τράβαγα την προσοχή.
- Κι όταν με κάλεσε ο Φρανκ Πίρσον να παραλάβω αυτό, άρχισα πάλι να σκέφτομαι το λόγο μου. Και συνειδητοποίησα πως αν σουμάρω όλα αυτά τα ευχαριστώ που άκουσα όλ' αυτά τα χρόνια, δεν θα μπορέσω ποτέ να τα ανταποδώσω σε όλους όσοι τα αξίζουν. Και δεν αναφέρομαι μόνον στα ένδοξα ταλέντα με τα οποία δούλεψα κι απ' τις δυο μεριές της κάμερας. Αλλά υπάρχουν και τόσοι πολλοί με τους όποίους δε δούλεψα, στους οποίους οφείλω εξίσου πολλά.
- Πώς να ευχαριστήσω τον Σπίλμπεργκ, τον Σκορτσέζε και τον Κόπολα; Πώς να ευχαριστήσω επίσης τον Ζαν Βιγκό, τον Καρλ Ντράγιερ, τον Γουίλι Γουάιλερ, τον Κουροσάβα, τον Μπάστερ Κήτον; Και δεν ανέφερα καν αυτούς από τους οποίους έκλεψα, δανείστηκα, προσεταιρίστηκα.
- Τι να πω για τους Έπστάιν και την ατάκα τους "Here's lookin' at you, kid"; Ή γι' αυτό το "Well, nobody's perfect" των Γουάιλντερ και Ντάιαμοντ; Ή για το "Mother of god, is this the end of Rico?" του Φάραγκο; Αυτό λοιπόν που νομίζω πως μου αρμόζει, είναι να ευχαριστήσω τον κινηματογράφο. Ξέρω πως ακούγεται λιγάκι γενικόλογο, μα είναι πέρα για πέρ' αληθινό. Είχα τις καλύτερες δουλειές μέσα στο καλύτερο επάγγελμα του κόσμου. Έτσι αισθάνομαι πως πρέπει να ευχαριστήσω όλον τον κόσμο του σινεμά. Κι ακόμη πιο πολύ, αυτούς που πλήρωσαν πιο πολλά χρέη από μένα. Την Πίντι, την Έιμι και την Τζένη. Θα σας δω αργότερα".
Άιντε και του χρόνου και καλή τύχη μάγκες.
Θες; Ε τότε δες!
El Paso και Malpaso
Όλα τα λεφτά μωρό μου
Σκοπός του να πετά
Πάνω, κάτω και...
Unchain My Heart
Οι σούπερ απίθανοι
Η αιώνια πιλάλα του Τζιμ
...και τα ατυχή γεγονότα
Ποιος είναι ο κόμης Όλαφ;
Μια θάλασσα πλατιά
Ryan Larkin ανιματέρ
Ο Roger Ebert για τα μικρά
Τα παιδιά με τις κάμερες