Θέατρο : Το κοστούμι
του Καν Τεμπά σε σκηνοθεσία Σοτιγκί Κουγιατέ βασισμένο στη σκηνοθεσία του Πήτερ Μπρουκ από το θέατρο ΚΝΩΣΣΟΣ
Μετάφραση: Λουίζα Μητσάκου
Σκηνοθεσία: Σοτιγκί Κουγιατέ (βασισμένη στη σκηνοθεσία του Πήτερ Μπρουκ)
Μουσική: Παραδοσιακή Αφρικάνικη μουσική σε επιλογή Πήτερ Μπρουκ
Διανομή ρόλων:
Αφηγητής - Μαφικέλα : Λάμπρος Τσάγκας,
Ματίλντα: Μπέσσυ Μάλφα,
Φιλήμων: Γιάννης Σταματίου,
Τζόε: Κώστας Κλάδης
Το έργο του Νοτιοαφρικάνου συγγραφέα Καν Τεμπά "Το Κοστούμι", παίχτηκε στη Γαλλία σε σκηνοθεσία Πήτερ Μπρουκ με τεράστια επιτυχία από το 1999 και για 4 ολόκληρα χρόνια. Στη συνέχεια περιοδεύει σε ολόκληρο τον κόσμο, ανεβαίνει τώρα και στην Ελλάδα, σε σκηνοθεσία - διδασκαλία Σοτιγκί Κουγιατέ (βασισμένη ακριβώς στη σκηνοθεσία του Πήτερ Μπρουκ).
Η ιστορία ενός ερωτικού τριγώνου, ανάμεσα σε έναν άντρα, τη γυναίκα του και το κοστούμι του εραστή της. Διαδραματίζεται στη Ν. Αφρική του 1950, στην καρδιά του Απαρτχάιντ, στην Σοφάιαταουν (Sophiatown), μια μικρή πόλη δυτικά του Γιοχάνεσμπουργκ. Ο Πήτερ Μπρουκ εμπιστεύτηκε τη διανομή των ρόλων σε αποκλειστικά "λευκό" θίασο με μία σκηνοθεσία επί ξηρού ακμής, στο ίδιο μοτίβο κινήθηκε και ο Σοτιγκί Κουγιατέ.
Ο Τεμπά υπήρξε θαμώνας των παράνομων 'underground' καμπαρέ της Σοφάιαταουν, γνωστά ως 'shabeens'. Το "Κοστούμι" ξεκίνησε σα μια ιστορία που αφηγήθηκε ο συγγραφέας σε συναθροίσεις περιθωριακών και ακτιβιστών.
Ένα αντρόγυνο, ο Φιλήμων και η Ματίλντα που όλα δείχνουν στην αρχή της παράστασης, πως ζουν αρμονικά. Η Ματίλντα όμως, διατηρεί εξωσυζυγικές σχέσεις μ' έναν άντρα, το οποίο θα πληροφορηθεί ο Φιλήμων από κάποιο φίλο του. Η είδηση θα τον αναγκάσει να επιστρέψει αιφνιδίως σπίτι. Έτσι θα βρει τη γυναίκα του και τον εραστή της στο κρεβάτι. Στη βιασύνη του ο εραστής της, θα ξεχάσει το κοστούμι του...τότε ο απατημένος σύζυγος, θα επινοήσει μία περίεργη τιμωρία για την γυναίκα του...
Ο θεατής στην προσπάθεια του να αφουγκραστεί το έργο, διακρίνει ένα τείχος να ορθώνεται μπροστά του. Η αλήθεια είναι πως η ματιά ενός μεσογειακού πολιτισμού διαφέρει πολύ από τη ματιά του αφρικάνικου πολιτισμού. Στον δικό μας πολιτισμό, ο ρόλος του απατημένου συζύγου παίρνει τη μορφή εκδικητή και τιμωρού, το έργο όμως μας αποκαλύπτει μία άλλη πτυχή "ρόλου" που πρέπει για να την κατανοήσουμε να υιοθετήσουμε ή να δανειστούμε συμπεριφορές από τον δικό τους πολιτισμό. Βασική προϋπόθεση είναι να ενστερνιστούμε μία διαφορετικότητα όχι σαν ιδιαιτερότητα του αφρικάνικου πολιτισμού αλλά σα μορφή κοινωνικής έκφρασης, λαμβάνοντας υπ' όψιν πως ένας αφρικανός, δεν εκδηλώνει τα συναισθήματα του, διακρίνεται από μία τεράστια ενεργητικότητα, αλλά παράλληλα κι από μία μοναδική ακινησία, μία συγκεντρωτική εσωστρέφεια που εκδηλώνεται με αφοπλιστική φυσικότητα.
Εύλογα λοιπόν διαπιστώνει κανείς πως η λέξη θέατρο είναι πολύ αόριστη και για να προσδιοριστεί χρειάζεται η διευκρίνιση του ορισμού του, ως προς το χρόνο, τον τόπο και τον πολιτισμό της εκάστοτε πραγματικότητας, ή ακόμη και ο εκτοπισμός αυτής.
Την αναζήτηση αυτή είχε επιδιώξει και ο Αρτώ προκειμένου να μεταφέρει ένα κοινωνικό σενάριο δανεισμένο από άλλες εθνότητες, όπου η κάθε πράξη, η κάθε κίνηση, ο χορός, το περπάτημα, ο μυκτηρισμός, θα παραπέμπουν σε μια συμβολική διάσταση, σε ένα τελετουργικό θέατρο. Ως άξιος συνεχιστής του Αρτώ λοιπόν και ο Μπρουκ προχωράει πέρα από το επίπλαστο και επιβεβλημένο θέατρο στην αυθεντική και αληθινή αναπαράσταση.
Η παράσταση είχε αφοσίωση, αίσθημα και τραγικότητα, με εμβολισμούς χιούμορ. Η περιπλανήσεις της ηρωίδας αποδόθηκαν σε ρέουσα και φορτισμένη ατμόσφαιρα αποδεικνύοντας πως η Μάλφα είναι μια ηθοποιός πολλών δυνατοτήτων. Ο Τσάγκας προσηλώθηκε στο ρόλο του Μαφικέλα ρωμαλέα, φέρνοντας "επιθετικά" τον ήρωα πιο κοντά στο θεατή. Ο Σταματίου πέρα από κάποιους φανφαρονισμούς υπηρέτησε τα όρια της φιγούρας του Φιλήμωνος.
Τα σκηνικά βασίστηκαν περισσότερο σε δημιουργικές λύσεις, αναδεικνύοντας το ύφος μιας σκηνογραφικής απαιτητικότητα.
Αν η αναζήτηση σας λοιπόν στο θέατρο δεν έχει σύνορα και στεγανά, δεν έχετε παρά να δείτε αυτή την παράσταση...
